menu-icon menu-icon
ولیاء

تمامی مؤمنان اولیاء و دوستان الله متعال هستند: وا ن َ َام َ ء ِين َّ ُّ ٱل ِل َ َُّ و ﴿ٱ

(]البقرة: 257)
 

 

»الله یاور و )سرپرست( کسانی است که ایمان آوردهاند.« و گرامیترین مؤمنان نزد الله، با تقواترین آنان است: م ٰك ى َ ق ۡ ت َ ِ أ َّ َ ٱلل ۡ ِ عند ُ م َك َم ر ۡ َك َّ أ ِن ﴿إ

(الحجرات: 13)
 

 

»همانا گرامیترین شما نزد الله پرهیزگارترین شماست.« ّ بنابراین هرکس تقوای الهی داشته باشد، ولی الله تعالی نیز میباشد و دوستی آنان ّت و احسان او ّت او تعالی است و دوستی الله با آنان با محب برای الله با عبادت و محب نسبت به آنان است.

 

seegogImg
2 Related by Muslim, 8.

1 .ولی

ولی الله عبارت است از هر مؤمن پرهیزگاری؛ چنانکه در قرآن کریم آمده است: ن ق َّ ت َ ي ْ ُوا ن َ َك و ْ ُوا ن َ َام َ ء ِين َّ َ٦٢ ٱل ُون ن َ ز َۡ ۡ ي م ُ َ ه َل ۡ و ِم ه ۡ ي َ ل َ ع ٌ ۡف و َ َ خ ِ ل َّ َ ٱلل ء ٓ ا َ ِل ۡ و َ َّ أ ِن إ َٓ ل َ ﴿

(يونس: 62-6)
 

»آ گاه باشید! همانا دوستان الله، نه ترسی بر آنهاست و نه آنان غمگین میشوند. )همان( کسانی که ایمان آوردند و پرهیزگاری میکردند.«مراتب و درجات مؤمنان در دوستی با الله، بر اساس مراتب آنان در ایمان و تقواست و نسب و ادعا در این زمینه هیچ تأثیری ندارد. الله لأ میفرماید: ري ب َ ٌ خ لِيم َ ََّ ع َّ ٱلل ِن ۚ إ ۡ ُ م ٰك ى َ ق ۡ ت َ ِ أ َّ َ ٱلل ۡ ِ عند ُ م َك َم ر ۡ َك َّ أ ِن ﴿إ

(الحجرات: 13)
 

2 .کرامت

»همانا گرامیترین شما نزد الله پرهیزگارترین شماست، بیگمان الله دانای آ گاه است.«کرامت یعنی امری خارق العاده که الله متعال آن را بر دستان یکی از اولیای خود و به منظور گرامیداشت وی و تصدیق و تأیید پیامبری که آن ولی از او پیروی میکند، جاری میسازد. این مورد بر دو نوع است:

اول: در علوم و مکاشفات و دانایی و الهامات.

دوم: در قدرت و تأثیرات.

ّ تهای پیشین و برای صحابه و تابعان صورت گرفته کرامات برای اولیای الهی در ام است و تا روز قیاامت باقی است.

2 Related by Muslim, 8.

منابع قوانین و شواهد:

1 .اصول جامع

اصول جامع یعنی آنچه از آن اعتقاد و شریعت و سلوک گرفته میشود، که بر سه قسمست:قرآن کریم، سنت صحیح و اجماع منظم و قانونمند. جایز نیست که با نظر، قیاس، سلیقه، کشف یا سخن کسی هرکس که باشد، با این اصول مخالفت شود.

2 .شیوۀ فهم قرآن و سنت

شیوۀ صحیح همان راه و روش افراد نخستین اینامت است؛ یعنی شیوۀ مهاجران و انصار و پیروان نیکشان؛ و نیز دوری از روشهای نوپیدایی که متکلمان و صوفیان به وجود آوردند. الله أ میفرماید: ا ِ ِۦ م ّ َل و ُ َ ن ِمنِني ۡ ُؤ م ۡ ِ ٱل ِيل ب َ َۡ س َي ۡ غ ِع ب َّ ت َ ي َ َ ٰى و ُد ه ۡ ُ ٱل َ َي َّ َ ل ب َ َا ت ِد م ۡ ع َ َ ِ م ۢن ب ُول َّس َ اقِ ِق ٱلر ُش َن ي َم ﴿ري ۡ م َت ء ٓ ا َ َس و ۖ َ م َّ ن َ َه ۡ لِهِۦ ج ُص ن َ ٰ و َّ َل و َ ت

(النساء: 115)
 
seegogImg

»و کسی که پس از آنکه هدایت )و راه حق( برایش روشن شود، با پیامبر ج مخالفت کند و ّ م از راهی جز راه مؤمنان پیروی نماید، ما او را به آنچه پیروی کرده وا میگذاریم و او را به جهدر میافکنیم و بد جایگاهی است!«

3 .عقل صریح

عقلی که سالم از شبهات و شهوات باشد و مخالف با نقل صحیح نباشد و نیز سالم از ّ ا هرگز مخالف دالیل فاسد باشد. گاهی اوقات متون دینی عقلها را به حیرت وا میدارد، امبا عقل سلیم نیست. هرکس گمان کند که تعارضی میان متون صحیح دینی و عقل صریح وجود دارد، قطعا عقل وی فاسد است و باید در چنین مواردی، نقل و روایت صحیح رامقدم بر عقل خود بداند.

4 .بدعت

بدعت به معنای نوآوری در دین است. رسول الله ج فرمودند: »منا ن ِ ر ْ م َ َ يف أ ْدث ح َ ْ أ«: »هرکس در این امر ]دین[ ما چیز نوپیدایی را که از آن نیست ٌّ د َ ُو ر ُ فه ه ْ ْ َس ِ من ي َ َا ل َا م َذ هبیاورد، قطعا مردود است.« این حدیث، متفقعلیه است

( صحیح بخاری،)
 

انواع مختلفی از انحراف وجود دارد:

و نیز مسلم و بخاری رحمهما الله به صورت معلق روایت کردهاند که2« :هرکس « ُّ د َ ُو ر َا فه ن ُ ر ْ ْ ِ س عليه أم ي َ ل ً عمل عمال ْ ِ َعملی انجام دهد که امر ]دین[ ما مبتنی بر آن نیست، قطعا مردود است.«بدعت بر چند نوع است:

1 .ه و مرجئه. ّ ع و خوارج و قدری اعتقادی: مانند اعتقاد تشی

2 .ت و صوفیگری و درویشی. عملی: مانند رهبانی

3 .دها و اذکار نوپیدا. اصلی: مانند جشن تول

4 .ت، زمان و یا مکانش شبیه اضافی: تا حدودی از لحاظ سبب، جنس، مقدار، کیفیو نزدیک به عبادت است.

5 .ظه: همچون شرک با تمامی انواعش. مغل

6 .فه: مانند ذکر دستهجمعی. مخف

7 .ره: همچون نفی صفات الهی. مکف

8 .قه: مانند سماع و موسیقی حرام. مفس

seegogImg

»که دین را بر پا دارید و در آن فرقه فرقه نشوید.«پیامبر ج فرمودند:ضا ع َ ُ ب ُ ه ْض بع ُّ َشد ان ي ِ َ ي ْ ن ُ ْ َ ل ِمن ك ْ ؤ ُ م ْ ُ لل ْمن ؤ ُ»مؤمن برای مؤمن مانند ساختمان است که بخشی از آن بخش دیگر را تقویت میکند.« پیامبر ج انگشتان فقعلیه است. خویش را در هم داخل کردند. این حدیث، مت

( -صحیح بخاری)
 

و نیز فرمودند:ك ت ْ َا اش ِذ ِد، إ َ َس ْ ُ ال ل َ ث َ ِم، م ِفه ُ َعاط ْ وت ِم ِه ُ َاح ر َ ْ وت ِهم ِّ َاد و َ ِ ف ت َ ِمِنني ْ ؤ ُ م ْ ُ ال لم« ْ ِ وال ر َ ْ ِسد بالسه ُ ال ِر ُ سائ َ هل َداع ٌ، ت ْ و ُض ُ ع ه ْ ِمت و رحمت َل مؤمنان در محب َثو مهربانیشان به همديگر مانند يک جسد است، که هرگاه عضوی از آن بدرد آيد، ديگر اعضای جسد در تب و بيدارخوابی با آن همراهی میکنند.«

3 .مکارم اخالق و محاسن اعمال

مانند صبر، کرم، شجاعت، بردباری، بخشش، تواضع و دوری از اضداد آنها؛ و نیز نیکی به والدین، صلۀ رحم، نیکی به همسایه، احسان به یتیمان و مساکین و در راهماندگان. الله متعال میفرماید: ني َ ٰه ۡج ِ ٱل َن ۡ ع ِض ر ۡ ع َ أ َ ۡ ِف و ر ُ ع ۡ ِٱل ۡ ب ُر م ۡ أ َ َ و و ۡ ف َ ع ۡ ِذ ٱل ُ ﴿خ

(األعراف: 199)
 

»)ای پیامبر!( گذشت را پیشه کن و به نیکی فرمان ده و از نادانان روی بگردان.ابو درداء س روایت میکند که پیامبر ج فرمودند: ن ُ ِ یف المزی َل َ ِ ا من ش َ ٍء أث « ق ُ ل ُ ِ اخل ُسن ِم

( -ابوداود، شما)
 
seegogImg
seegogImg

:در ترازوی اعمال چیزی سنگینتر از خوشخلقی نیست.«ً ْبة ر ُ َّس عن مؤمن ك ف َ ُ ابوهریره س نیز روایت میکند که رسول الله ج فرمودند: »من ن ْ ٍرس يس َّ َ اهلل ع ُ ْ يس َّ َ ىلع م ِة، ومن َ ِقيام ْ َ ِ ب يوم ال ر ُ ْ ك ً من ْبة ر ُ ْه ك ُ عن َّس اهلل ْيا، نف ن ُّ ُرب ادل ْ ك من ْد ِن العب ْ ِ ف عو ُ ْيا واآلخرة ، واهلل ِ ف ادلن ُ ُ اهلل َرته س ً ِلما ْ ُس َ م َت ْ س َ ِ ا واآلخ ِرة ، ومن ي ْ ن ُّ ْه يف ادل علي إىل ً ُ به طريقا ُ هل َّل اهلل ً سه ما ْ َ ُمس ِ فيه ِ عل ت ْ ً يل َريقا ْ سلك ط َخيه، ومن ْن أ ُ يف عو د ْ َ العب َّ ما اكن ْ، إال ُم ه َ ن ْ ُ بي ُونه َدارس ت َ َ ا ِهلل، وي َاب ُ ِ ون كت ل ْ ُ ِوت ا ِهلل، يت ي ُ ْ ب ٍت من ْ ِ ف بي ٌ م ْ َ قو َع م َ ت ْ َّة، وما اج اجلن ْ عنده. َن ُ فيم ُ اهلل م ُ َره ُ، وذك ة َ ُ املالئك ُم ه ْ ت َّ ُ، وحف ْ ة َّح ُ الر ُم ه ْ ت َ ِشي َ ُ، وغ َّ ِكينة ْ عليهم الس َت ل َ ز َ ن:کسی که مشکلی از مشکالت دنيوی مؤمنی « ُ ه ُ ب َ س َ ْ به ن ُرسع ْ ي ُ لم ه ُ َمل َ به ع أ َّ َط ْ ب و

را حل کند، الله مشکلی از مشکالت روز قيامت او را حل میکند. و کسی که بر فرد تنگدستی آسان گیرد، الله متعال در دنيا و آخرت بر او آسان میگیرد. و کسی که ]عيب[ مسلمانی را بپوشاند، الله در دنيا و آخرت ]عيب[ او را میپوشاند. الله متعال در صدد کمک به بنده است تا زمانی که بنده در صدد کمک به برادرش باشد. کسی که در طلب علم راهی را بپیماید، الله در عوض برايش راهی را به سوی بهشت هموار میسازد. و گروهی در خانهای از خانههای الله جمع نمیشوند که کتاب الهی را تالوت کنند و آن را در میانشان بخوانند و یاد بگیرند مگر اینکه آرامش بر آنان نازل میشود و رحمت آنان را فرا میگیرد و فرشتگان این افراد را احاطه میکنند و الله در میان کسانی که نزدش هستند از آنان یاد میکند. و کسی که عملش او را عقب براند، نسبش او را پيش نمیاندازد.«

seegogImg