අල්ලාහ් පිළිබඳ විශ්වාසය යනු අල්ලාහ්පේ පැවැත්ම පිළිබඳ ශක්තිමත් විශ්වාසයයි. එපමන්ම සියලු වස්තූන්හි පරමාධිපති ඔහු බවත්, ඔහු හැර වන්දනාවට සුදුස්පසකු පනොමැති බවත් ඔහු සර්ව සම්පූර්ණ ගුණාංෙයන්පෙන් පිරිපුන් බවත් අසම්පූර්ණ ගුණාංෙයන්පෙන් ඔහු සුවිශුද්ධ බවත් විශ්වාස කිරීම පව්. අල්ලාහ් පිළිබඳ විශ්වාසය තුළ අංෙ සතරක් ඇතුළත් පව්.
අල්ලාහ්පේ පැවැත්ම යනු ඒකාන්ත සතයයකි. පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පව්: "පමපලසය, නියතවශපයන් සතයවන්පන් අල්ලාහ්ය. ඔහු හැර ඔවුන් අයැදින දෑ අසතය වන්පන්ය. තවද අල්ලාහ් උත්තරීතරය. පරපමොත්කෘෂ්ටය." .
ඔහුපේ පැවැත්ම පිළිබඳ සැකපයන් පසුවීම යනු අසතය පදෝෂාපරෝපණයකි. පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පව්: "අහස් සහ මහපපොපළොපවහි නිර්මාපක අල්ලාහ් ෙැනද සැකය. නුඹලාපේ පව්වලට නුඹලාට සමාව දීමටත් නියමිත කාල සීමාවකට නුඹලාට අවකාශදීමටත් ඔහු නුඹලාට ඇරයුම් කරන්පන් යැයි ඔවුන්පේ රසූල්වරු පැවසූහ."
ඔහුපේ පැවැත්ම ප්‍රතික්පෂේප කිරීම යනු උඩඟුකමකි. එපමන්ම එය මහා අසාධාරණයක් හා පද්ව ප්‍රතික්පෂේපයකි. පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පව්: "ප්‍රතයක ්ෂ සාධක පලස පම්වා (සංඥා) අහස් සහ මහපපොපළොපවහි රේ(පරමාධිපති) හැර පවනත් කිසිවකු පහළ පනොකළ බව නියතවශපයන් නුඹ දනී. ඕ! ෆිර්අවුන් නුඹ විනාශයට පත්වූවකු යැයි මම නියතවශපයන් සිතන්පනමි. ඔහු(මූසා) කීය."
තවද උත්තරීතර අල්ලාහ් පහත අයුරින් සඳහන් කරයි: අහස්වල සහ මහපපොපළොපව්ත් ඒ පදක අතර ඇති පද්වලත් රේ(පරමාධිපති) ඔහු(අල්ලාහ්) පව්. නුඹලා තරපය් විශ්වාස කරන්පන් නම් යැයි ඔහු(මූසා) කීපව්ය. නුඹලාට පනොඇපසන්පන් දැයි ඔහු(ෆිර්අවුන්) අවට සිටි අයට කීය. (ඔහු) නුඹලාපේ රේ(පරමාධිපති)ද පපර සිටි නුඹලාපේ මුතුන් මිත්තන්පේ රේ(පරමාධිපති)ද පව් යැයි ඔහු(මූසා) කීපව්ය. නියතවශපයන් නුඹලා පවත එවනු ලැබ ඇති නුඹලාපේ රසූල්වරයා උන්මත්තකයකු’යි ඔහු(ෆිර්අවුන්) කීපව්ය. (ඔහු) නැපෙනහිරට සහ බස්නාහිරටද ඒ පදක අතර ඇති දෑටද රේ(පරමාධිපති)ය. නුඹලා පමපනහි කරන්පනහු නම් යැයි ඔහු(මූසා) කීපව්ය.නුඹ මා හැර පවනත් පදවියකු ෙන්පන් නම් නියතවශපයන්ම මම නුඹ සිරකරුවන්පෙන් පකනකු බවට පත් කරමියි ඔහු(ෆිර්අවුන්) කීපව්ය.
කරුණු කිහිපයක් පදවියන්පේ පැවැත්ම පිළිබඳ ඔප්පු කරයි.ඒවා නම්:
කිසිඳු ඉපෙනුමකට යටත් පනොවූ මානව ස්වභාවය පමයින් අදහස් පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් පහත අයුරින් සඳහන් කරයි: "(නබිතුමණි!) ඔබ, ඔබපේ මුහුණ (ඉස්ලාමීය) ධර්මය පදසටම සම්පූර්ණපයන්ම (හරවා) ස්ථීරවත් කරනු මැනව! අල්ලාහ් මිනිසුන්ව උත්පාදනය කළ මාර්ෙයම ඔහුපේ ස්වභාවික මාර්ෙය පව්. අල්ලාහ්පේ උත්පාදනයන්හි කිසිම පවනසක් නැත. පමයම (නිවැරදි) ස්ථීරවත් මාර්ෙය පව්. එපහත් මිනිසුන්පෙන් වැඩි පදපනකු පමය දැන ෙන්පන් නැත. "
"සෑම දරුපවකුම ෆිත්රා නම් නිර්මාතෘට අවනත වීපම් සහජ හැඟීපමන් උපත ලබන්පන්ය. එපහත් යුපදව්වරපයකු පහෝ කිතුනුපවකු පහෝ ගින්නට නමදින්පනකු බවට ඔහුපේ පදමාපියන් ඔහු ව පත් කරති. යැයි නබි (සල්) තුමාණන් පහදා දුන්හ."
මුස්ලිම්හි වාර්තා වන තවත් වාර්තාවක සෑම දරුපවකුම මිල්ලත් නම් ස්වභා දහම මත උපත ලබන්පන්ය. එබැවින්, පමම මුල් සහජ හැඟීමත් සමඟ සිටින සියළු නිර්මාණයන් තුළ අල්ලාහ්පේ පැවැත්ම පිළිබඳ විශ්වාසක් තිපබන බව දැක ෙන්නට පුළුවණි. එනමුත් එම සහජ හැඟීම විකෘති කර දමන යම් කරුණක් ඇති වූපය් නම් එවැනි හැඟීමක් ඒවා තුළ දක්නට පනොහැකි පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් ඔහුපේ වදනින් පමපසේ අවධාරණය කර ඇත: "පවිත්‍ර සිතින් අවනත වී අකලංකභාවපයන් යුතුව මා මාපේ ෙැත්තන් සියල්ල නිර්මාණය කපළමි. එනමුත් පෂයිතාන්වරුන් ඔවුන් පවත පැමිණ ඔවුන්පේ එම දහමින් ඔවුන්ව ඉවත් කළහ."
ඇතැම් විට විවිධ වැරදි පත්රුම් ෙැනීම් සහ ආශාවන් වලින් යුත් බාධකයක් ඇති වීම පහේතුපවන් සහජ හැඟීම විකෘතියට පත් වීමට ඉඩ ඇත. එනමුත් දුෂ්කර හා අපහසු අවස්ථාවකදී සතය යථාර්ථය මතු වනු ඇත. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ පකොට ඇත: "(මිනිසුන්) නැවට නැෙ (විපපතහි පැටළී) ගියපහොත් ඔවුන් සම්පූර්ණපයන්ම අල්ලාහ්ට අවනත වී පරිශුද්ධ වූ මනසින් ඔහුව ආරාධනා (කර ප්‍රාර්ථනා) කරන්නාහ. ඔහු ඔවුන්ව පවරළට (පෙන පෙොස්) පේරා ෙත් පසු ඔහුටම ඔවුන් (පබොපහොමයක් පදනාව) සමානයන් බවට පත් කරන්නාහ.
එනම් තෘෂ්ණාවන් හා සැකවලින් නීපරෝගී වූ බුද්ධි පෙෝචරයයි. විවෘත බුද්ධි පෙෝචරය නිර්මාණයන් හා නිෂ්පාදනයන් සියල්ල සඳහා නිර්මාපකයකු සිටිය යුතු බව තරපය් විශ්වාස කරයි. මන්දයත් නිර්මාපකයකු පනොමැතිව කිසිවක් අහඹු පලස බිහි වීමට පනොහැකිය. කිසිම මැවීමක් තමන් විසින් තමා ව මවා ෙත පනොහැකි අතර, තම පැවැත්මට පපර එය කිසිවක් පනොවු පහයින්, එය විසින් යමක් සිදු කරන්නටද පනොහැකිය. එපසේ නම් යමක් සිදු කරන නිර්මාපකයකු සිටිය යුතුයි යන්න පමයින් පැහැදිලි පව්. ඔහු උත්තරීතර අල්ලාහ් පව්.
ජුපබයිර් බින් මුත්ඉම් (රළි) තුමාණන් බද්ර් සටපනහිදි අත්අඩංගුවට ෙත් සිරකරුපවකු පලස නබි (සල්) තුමාණන් පවත රැපෙන එනු ලැබුපව්ය. එවිට නබි (සල්) තුමාණන් මේරිේ සලාතපය්දී අත් තූර් නම් සූරාපවන් “ඔවුහු නිර්මාතෘවරපයක් පනොමැති ව නිර්මාණය කරනු ලැබුවාද? නැතපහොත් ඔවුහුම නිර්මාතෘ වරුන්ද? පහෝ ඔවුහු අහස්ද පපොපළොවද නිර්මාණය කළාද? නැත. ඔවුහු ස්ථීර විශ්වාසය නැත්පතෝය. පහෝ ඔපේ හිමිපේ නිධාන ඔවුන්පේ අපතහිද? ඔවුහු තමා කැමති පද් එහි කරන්නට බලය ඇත්පතෝද?
.jpg)
වැකි පාරායනය කළ විට, එම වාකයයන් පවත ජුපබයිර් ඉේනු මුත්ඉම් (රළි) තුමා සවන් දුන්පන්ය. එම අවස්ථාපව් දී ඔහු බහු පද්ව වාදිපයකි. ඔහු පමපසේ පැවසුපව්ය. (පමම තර්කයට සවන් දුන්) මපේ හදවත පියාඹා යන්නට පටන් ෙත්පත්ය. ඊමානය (නම් පද්ව විශ්වාසය) ඔහුපේ හදවපත් ප්‍රථම වරට හට ෙත්පත් එම පමොපහොපත්ය.
අඥාන යුෙපය් සිටි අරාබි පද්ශකයකු වන කිස් බින් සාඉදා අල් ඉයාදී නැමැති පුද්ෙලයා තම විවෘත බුද්ධි පෙෝචරය මඟින් සසඳා පමපසේ ප්‍රකාශ කර සිටියහ:
ඔටුපවකුපේ පබටි, ඔටුවකු සිටි බවට හඟවයි. පාද සලකුණු, කවපරකු පහෝ ෙමන් කළ බව හඟවයි. එපසේ නම් තාරකා ග්‍රහමණ්ඩලවලින් යුත් අහස කඳුවලින් යුත් මහපපොපළොව සියළු දෑ පිළිබඳ ප්‍රඥාවන්ත නිර්මාණකරුපවකු පවත හඟවන්පන් නැතිද?
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නියත වශපයන්ම (කුර්ආනය වන) පමය සතයයකි යයි ඔවුන්ට පැහැදිලි වන තුරු අපපේ සාධකයන් ඔවුන් ඇතුළුව (පලොපවහි) පුළුල් ක්ෂිතිජයන්හිද අපි ඔවුන්ට මතුව පපන්වන්පනමු. (නබිතුමණි!) ඔබපේ පදවියන් නියත වශපයන්ම සියල්ල බලමින් සිටින්පන්ය යන්න ඔබව සෑහීමට පත් පනොකපළේද?"
පමම බාහිර සාධක විවිධය. ධර්ම දූතයින්පේ ප්‍රාතිහාර්යයන්, දැහැමි පුද්ෙලයින්පේ විශ්මයජනක සිදු වීම් හා අල්ලාහ්පෙන් අයදින්නා හට ඔහු පිළිතුරු ලබා දීම වැනි කරුණු ඒ සඳහා කදිම නිදසුන් පව්.නූහ් (අපලය්හි) තුමාණන්පේ ඇරයුමට අල්ලාහ් පිළිතුරු දුන් ආකාරය අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පව්: "(එවිට ඔහු) මම පරාජිතපයක්මි. මට උදව් කරනු මැනවයි තම රේ(පරමාධිපති)ට ප්‍රාර්ථනා කපළේය. එපහයින් අපි ධාරානිපාත වැසි සහිතව අහපසේ පදොරටු විවෘත කපළමු. තවද ලෑලි වලින් සහ ඇණවලින් සාදන ලද දැය මත අපි ඔහු ඉසුලුපවමු. ආකෘතඥ වූ අයට දඩුවමක් පලස.. "
මූසා (අපලය්හි) තුමාණන් පිළිබඳ උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "එවිට නුඹ නුඹපේ සැරයටිපයන් මුහුදට ෙසනුයි අපි මූසාට දිවය ඥානය දුන්පනමු. එ(පසේ කළ)විට එය(මුහුද) පබදී එක් එක් පකොටස මහත් පර්වතයක් බදු විය. අපි අපනක් පසේනාවද එතැනටම සමීප කරවීමු. තවද අපි මූසා සහ ඔහු සමෙ සිටි සියලු පදනා පේරා ෙතිමු. පසුව අපනක් පසේනා දිපයහි ගිල්වීමු. නියතවශපයන් පමහි සංඥාවක් ඇත. නමුත ඔවුන්පෙන් වැඩි පදනා විශ්වාස කරන්පනෝ පනොපවති. "
ඊසා (අපලය්හි) තුමාණන් පිළිබඳ උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: තවද, ඉස්රාඊල්පේ පුත්‍රයින් සඳහා රසූල්වරයා වශපයන්ද (ඔහු පත් කරනු ඇතැයි මලක්වරයා) කීය. (ඉක්බිති ඊසා රසූල්වරයකු වශපයන් ඉස්රාඊල්පේ පුත්‍රයින් පවත පැමිණි කළ) මම නුඹලාපේ රේ(පරමාධිපති)පෙන් පැහැදිලි සංඥාවක් ඇතිව නුඹලා පවත පැමිණිපයමි. නියත වශපයන්ම මම නුඹලාට මැටිපයන් කුරුල්ලකුපේ අනුරුවක් තනා ඌට ස්වාසය පිඹිමි. එවිට ඌ අල්ලාහ්පේ අණින් කුරුල්පලක් පවයි. තවද, මම ජන්මපයන් අන්ධවූවන් හා ලාදුරු පරෝගීන් සුවපත් කරමි. තවද, මළවුන්ට මම අල්ලාහ්පේ අණින් ප්‍රාණය පදමි. තවද නුඹලා අනුභව කරන්පන් කුමක්ද? නුඹලා සිය නිපවස්වල ෙබඩා කර ඇත්පත් කුමක්ද? යන්න මම නුඹලාට දැනුම් පදමි. නුඹලා විශ්වාස කරන්නහු නම් නියත වශපයන්ම පමහි නුඹලාට සංඥාවක් ඇත.
පමවැනිම දෑ නබි මුහම්මද් (සල්) තුමාණන්ට ද සිදු විය. පහත සඳහන් සිදුවීම් එය පැහැදිලි කරයි. අනස් ඉේනු මාලික් (රළි) තුමාණන් පමපසේ දන්වයි. නබි (සල්) තුමාපණෝ සිකුරාදා දවසක් කුත්බා පද්ශනාව පවත්වමින් සිටිය දී, ෙම්බද අරාබි වරපයක් නැගිට අල්ලාහ්පේ රසූල් (සල්) තුමාණනි! අපප් පද්පළ විනාශ වී සියළු මාර්ෙයන් විසංධි වී ඇත. කරුණාකර අල්ලාහ්පෙන් (වර්ෂාව සඳහා) යාච්ඤා කරන්න.’ යැයි පවසා සිටිපය්ය. එවිට නබි (සල්) තුමාණන් දෑස් ඔසවා අපහෝ පදවියනි, අප හට වර්ෂාව පදනු මැනව යැයි පතවරක් පවසා සිටියහ
"එම පමොපහොපත් දී අහපසේ එක වළාකුලක් වුවද දක්නට පනොතිබුණි. මපේ ප්‍රාණය කවපරකුපේ අපතහි තිපේද, (ඔහුපේ නාමපයන් දිවුරා කියමි) විශාල පර්වත පමන් වළාකුළු රැස් වී වර්ෂාව ඇති විය. පසනසුරාදා දක්වා අප හිරු දුටුපව් නැත. සිකුරාදා දවසක ඒ ආකාරපයන්ම නබි (සල්) තුමාණන් පද්ශනාව පවත්වමින් සිටියදී පකපනකු පැමිණ ‘අල්ලාහ්පේ රසූල් තුමණි! අපප් පද්පළ විනාශ වී ඇත. කරුණාකර (වැස්ස නවත්වන පලස) අල්ලාහ්පෙන් යාච්ඤා කරන්න. යැයි ඉල්ලා සිටීය. එවිට නබි (සල්) තුමාණන් තම දෑත ඔසවා, අල්ලාහ්! අප වපේට, අප මත පනොව්. යැයි පැවසුහ. ඉන්පසු වර්ෂාව නැවතුනි."
පපොදුපව් අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: ")විපතක පැටළී) දඟලමින් සිටින අය (ආරක්ෂාව පතා) ආරාධනා කළපහොත් (ඔවුන්ට) පිළිතුරු දී, ඔවුන්පේ අමාරුකම් පහ කරන්පන් කවපරක්ද? භූමිපයහි ඔබව (තමන්පේ) නිපයෝජිතයින් වශපයන් පත් කපළේ කවපරක්ද? (පමවැනි) අල්ලාහ් සමෙ නැමදුමට යුතු (පවන පකපනකු) සිටින්පනහිද? (ඇත්පත්ම නැත). ඔබ (පම් ෙැන) සිතන්පන් ඉතාමත් අල්පයකි."
ධර්ම දූතයන් පවත පදන ලද ප්‍රාතිහාර්යයන්, ප්‍රාර්ථනාවන් සඳහා පිළිතුරු ලබා දීම, ආපාදාවන්පෙන් මුදා ෙැනීම යනාදී කරණු අල්ලාහ්පේ පැවත්ම පපන්නුම් කරන බාහිර සාධක පව්. ඒ සඳහා මිනිසුන් අතුරින් ඇතැමුන් සාක්ෂි දරනු ඇත. පමම දූතයින් එවා වදාළ තැනැත්තා හා ප්‍රාර්ථනාවන් සඳහා පිළිතුරු ලබා පදන්නා හා ආපාදාවන්පෙන් මුදවා ෙන්නා පදවියන් බව ඔවුන් පැහැදිලිවම වටහා ෙනිති.
පමයින් අදහස් කරනු ලබන්පන් පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනය හා සම්මත නබි වදන් පහවත් සහීහ් හදීස් පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "ඔවුහු අල්කුර්ආනය පිළිබඳව කල්පනාව පයොමු පනොකරන්නහිද? එය (එවන ලද්පද්) අල්ලාහ් පනොව පවන කවරකුපෙන් නම්, ඔවුන් එහි පරස්පර විපරෝධතා රාශියක් දකිනු ඇත. "
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "මිනිසුනි! සතයය පිළිබඳව පැහැදිලි සාක ්ෂියක් නුඹලාට නුඹලාපේ පරමාධිපතිපෙන් සැබැවින්ම පැමිණ ඇත. තවද (නුඹලාට මාර්ෙය) පැහැදිලි පලස පපන්වන ආපලෝකයද අපි නුඹලාට පහළ කපළමු. "
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "මිනිසුනි! ඔබපේ පදවියන්පේ සන්නිධානපයන් නියත වශපයන්ම එක් පහොඳ ඔවදනක් පැමිණ ඇත්පත්ය. (ඔබපේ) හෘදයන්හි ඇති පරෝෙවලට එය එක්තරා පිළියමකි. තවද (එය) විශ්වාසය තැබූවන්ට ඍජු මාර්ෙය පපන්වන්නක් වශපයන්ද එක් වරප්‍රසාදයක් වශපයන්ද ඇත්පත්ය."
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "(නබි තුමණි!) ඔවුන්ට කියවා පපන්වනු ලබන (පමම) ධර්මය අපිම ඔබ පවත පහළ කර ඇත්පතමු යන්න (පමයම) ඔවුන්ට ප්‍රමාණවත් (සාධකයක් වශපයන් තිපබනවා) පනොපව්ද? (මන්දයත්) නියත වශපයන්ම පමහි (පදවියන්පේ) වරප්‍රසාදයද, විශ්වාසය තැබූ ජනයාට පමපනහි කිරීමද ඇත්පත්ය. "
අල්කුර්ආනපය් සඳහන් වන ගුප්ත සිදු වීම්, නිවැරදි විශ්වාසයන්, විධිමත් නීති හා සෘජූමත් චර්යාවන් යනාදී කරුණු එම අල්කුර්ආනය උත්තරීතර අල්ලාහ්පෙන් වූ බවට එක් සාධකයකි. ඔහු හැර කිසිදු මැවීමක් විසින් ඒවා නිකුත් විය පනොහැකිය. එබැවින්, ආදම්පේ පුතුන් අතුරින් පකපනකු පහෝ අල්ලාහ්පේ පැවැත්ම යථාර්තවාදීව ප්‍රතික්පෂේප කර පනොමැති නමුත් අපද්ව වාදී ඇතැම් නව සහ පැරණි කණ්ඩායම් කිහිපයක් එය අතාර්කික පලස ප්‍රතික්පෂේප කරති. ඔවුන් පිළිබඳ පහත විස්තර කරනු ලැපේ.
පමොවුන්, විශ්වය වනාහි සදාකාලික බව පිළිෙත් දාර්ශනිකපයෝ ය. සමකාලීන අපද්වවාදීන් යැයි කියනු ලබන්නන් පමම දර්ශනයට සමාන පවති. සදාතනික වාදීන් කවුරුන්ද යන්න පිළිබඳ උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "“පමපලොපවහි අප ජීවත් වන ජීවිතය හැර පවන (ජීවිතයක්) නැත” යයිද, “(පමහිම) අපි ජීවත් වන්පනමු. පසුව මරණයට පත් වන්පනමු. කාලයා මිස, (පවන කිසිවක්) අපව විනාශ කරන්පන් නැත” යැයිද ඔවුන් පවසන්නාහ. පම් ෙැන පමොවුන්ට කිසිම ඥානයක් නැත. පමොවුන් අනුමාන කරන්නන් මිස, පවන කිසිවක් නැත."
විශ්වය ස්වභාවිකව කටයුතු කරමින් සිටින බවත් එය සදාතනික බවත්, මිනිසුන් ඉපදී, ජීවත්වී, මිය යන බවත් කාලයා මිස අපනකක් සියල්ල විනාශ පනොකරන බවත් ඔවුහු විශ්වාස කරති. පමබැවින් ඔවුහු මැවුම්කරුපෙන් මැවීමට ලක් වූවන් පවන් කරමින් සිටින ආකාරය දැක ෙන්නට පුළුවණි. පමම විශ්වාසය හා තර්කය උත්තරීතර අල්ලාහ් ඉහත සඳහන් ආයතය තුළින් පමපලස බිඳ පහළයි: (පම් ෙැන පමොවුනට කිසිදු ඥානයක් නැත)
එනම්, නිසැකවම ඔවුන් සතුව පැහැදිලි තර්කනයන්, නිසි පර්පය්ෂණයන්, කායික පහෝ සහජ ආශ්‍රය සම්බන්ධ සාධක පහෝ කිසිවක් පනොමැත. ඒවා හුපදක් කිසිදු පදනමක් නැති පුහු අනුමානයන් පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් ඉහත සඳහන් ආයතය තුළ පමපලස ප්‍රකාශ කරයි: (පමොවුන් අනුමාන කරන්නන් මිස, පවන කිසිවක් නැත.)
පමම විශ්වය ස්වාභාවිකව බිහි වූ බව පමොවුන් පවසති. එනම් ශාක, සත්ත්ව හා අප්‍රාණික වස්තූන් තමා විසින්ම තමාව මවා ෙත් බවත් තම ලක්ෂණයන් සහ චලනයන් තමන් විසින්ම නිර්මාණය කරන ලද බවත් විශ්වාස කරති. සරල තර්කයක් මඟින් ඔවුන්පේ ප්‍රකාශය බිඳ පහළිය හැක. එය පකපසේදයත්, ඕනෑම කරුණක් එක්වරම නිර්මාතෘ පලස හා නිර්මාණයට ලක් වූවක් පලස විය පනොහැක. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ විමසයි: "නැතපහොත් කිසිපවක් පනොමැතිව ඔවුන් මවනු ලැබුපව්ද? නැතපහොත් ඔවුහු(ඔවුන්පේ)ම මැවුම්කරුපවෝ පවත්ද? "
ස්වභාවධර්මය විශ්වාස කරන්නන් යමක් බිහි කිරීපම් හැකියාව ස්වාභාවය සමඟ සම්බන්ධ කරති. එවැනි ස්වාභාවය, හැඟීම් පහෝ ඉන්ද්‍රියයන් පනොමැති හුපදක් අප්‍රාණික ස්වභාවයකින් යුත්තකි යන්න ඉතා පැහැදිලිය. එවන් වූ ස්වභාවයක් ඇති යමක් සජීවී,හැඟීම් හා සංපව්දීතාවන් ඇති විපශේෂ නිර්මාණයක් නිපදවන්පන් පකපසේද යන්න ප්‍රශ්නාර්ථයකි. එපමන්ම කිසිපවකු සතුව පනොමැති යම් පදයක් අපනකාට ලබා දිය පනොහැක යන්න තාර්කිකයි.
සියළු වස්තූන් හුදු අහම්පබන් සිදු වු බව තර්ක කරන්නන් පමමඟින් අදහස් පව්. එනම්, පරමාණු හා අංශු එක් වරම එකට එකතු වී මුල් සැලසුම් කිරීමකින් පතොරව ජීවිතය මතුවීමට හා කාලයත් සමෙ විවිධාකාර වස්තූන් බිහි වීමට පහේතු වූ බව ඔවුන්පේ තර්කයයි. පමවැනි ප්‍රකාශයන් ෙැන පුළුල් පලස අදහස් දැක්වීමට අවශය නැත. සරල පලස පමම තර්කය දර්ශනය කිරීම මඟින් එය ප්‍රතික්පෂේප කිරීමට හැක. පකපසේදයත්, නිර්මාණයන්හි සියුම්භාවය, එහි පරිපූර්ණ පද්ධතිය, සංකීර්ණ නීතිවලට අනුව එහි අඛණ්ඩතාවය හා එහි සමබරතාවය යනාදී කරුණු, ඒවා අහඹු පලස සිදු වූ බව කියන පටු මත වාදයන් සියල්ල සැකයකින් පතොරව පහළා දකිනු ඇත.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: සෑම වස්තුවක්ම (උත්පාදනය කර), ස්ථීර වශපයන් පිළිපවලකට තැබූ අල්ලාහ්පේ කලාවට අනුව (එපසේ සිදු වනු ඇත.)"
ඒ සඳහා අල්කුර්ආනය උදාහරණ කිහිපයක් ඉදිරිපත් කරයි. නිදසුනක් වශපයන් පද්ව විශ්වාසය ප්‍රතික්පෂේප කළ ෆිර්අවුන් නැමැති පාරාපවෝ පමපසේ ප්‍රකාශ කර සිටියහ: "විශ්වපය් පරමාධිපති යන්න කුමක්?"
එපසේ විමසා , පසුව එම විශ්වපය් අධිපති තමන් බව ඔහු වාද කපළේය. ඒ පිළිබඳ අල්කුර්ආනපය් පමපසේසඳහන් පව්: "“ඔබලාපේ උසස් පරමාධිපති” මා පවමි යැයි පැවසුපව්ය."
එම ස්ථාවරපයන් ඔේබට පෙොස් තමන් පදවිපයකු පලස ඔහු වාද කපළේය: "නුඹලාට මා හැර පවනත් පදවියකු (සිටින බව) මම පනොදනිමි යනුපවන් ෆිර්අවුන් ප්‍රකාශ කපළේය."
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "අහස් හතක්ද, ඒවා පමන් භූමියද අල්ලාහ්ම උත්පාදනය කපළේය. ඒවා අතර (දිනපතා සිදු විය හැකි සියලූ කාරණාවන් ෙැන වූ) නිපයෝෙයන් පහළ කරමින්ම සිටින්පන්ය. (එබැවින් විශ්වාසවන්තයිනි!) නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් සියල්ල පකපරහි බලසම්පන්නපයකු යනුපවන්ද, නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් තම ඥානපයන් සියල්ල වටකරපෙන සිටින්පන්ය යනුපවන්ද, ඔබ (නියත වශපයන්ම) දැන ෙනු!"
කාර්ල් මාක්ස් නැමැති දර්ශන වාදියාපේ අනුොමිකයින්. පදවිපයකු යනුපවන් කිසිපවකු පනොමැති බවත් ජීවිතය යනු පභෞතික මාධයයක් බවත් පමොවුන් ප්‍රකාශ කරති. පමම විශ්වාසයට අනුව ඔවුන් පසෝවියේ සමූහාණ්ඩුව යනුපවන් බලවත් රාජයයක් පෙොඩ නඟා ෙත්හ. පසුව එය දිගු කලක් පනොරැඳුණු අතර පබොපහෝ කුඩා ප්‍රාන්ත වශපයන් කැඩී විසිරී ගිපය්ය.
මූසා (අපලය්හි) තුමාණන්ට ඔහු පමපසේ අනතුරු ඇඟවීය: "නුඹ මා හැර පවනත් පදවියකු ෙන්පන් නම් නියතවශපයන්ම මම නුඹ සිරකරුවන්පෙන් පකනකු බවට පත් කරමි’යි ඔහු(ෆිර්අවුන්) කීපව්ය"
පදවිපයකුපේ පැවැත්ම ප්‍රතික්පෂේප කළ උදවිය අතුරින් ඉතිහාස ෙත වන තවත් චරිතයක් නම් නුම්රූද් ය. ඔහු ඉේරාහීම් (අපලය්හි) තුමාණන් සමඟ පදවියන් පිළිබඳ වාදයක නිරත වූ අවස්ථාව උත්තරීතර අල්ලාහ් පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: "තමාපේ රේ(පරමාධිපති) සම්බන්ධපයන් ඉබ්‍රාහීම් සමඟ වාද කළ පුද්ෙලයාට (සිදු වූ පද්) ෙැන නුඹ (මුහම්මද්!) පමපනහි පනොපකපළහිද? ජීවය පදන්පන්ද මරණය සිදු කරන්පන්ද මාපේ රේ(පරමාධිපති) යැයි ඉබ්‍රාහීම් පැවසූ විට ජීවය පදන්පන්ත් මරණය සිදු කරන්පන්ත් මා යැයි ඔහු කීපව්ය. එයට ඉබ්‍රාහීම් “නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් සුර්යයා නැපෙනහිරින් නංවන්පන්ය. (හැකි නම්) නුඹ එය බස්නාහිරින් නංවනු”යි පැවසූපව්ය. ප්‍රතික්පෂේප කළ ඔහු පමය ඇසූ විෙසින් වික්ෂිප්ත විය. අල්ලාහ් අපරාධ කරුවන් සඳහා යහමඟ පනොපපන්වයි."
පමවන් අය සියල්ල තම ආත්මයට විරුද්ධව හා තම සහජ හැඟීම ප්‍රතික්පෂේප කරමින් කටයුතු කරන්නන් පවති. උත්තරීතර අල්ලාහ් ඔවුනට විරුද්ධව සාක්ෂි දරමින් සිටී. ඔවුන්පේ හෘදයන් එය (සතයය යයි) ස්ථීරවත් වුවද, උඞඟූ වී අපරාධයක් වශපයන් එය ප්‍රතික්පෂේප කළහ. එබැවින් පමම අපරාධකරුවන්පේ අවසානය පකපසේ වූපව්දැ?යි යන්න (නබිවරය!) ඔබ අවධානය කර බලනු. එබැවින් ඔවුන් සියල්ල කිසිම සලකුණක් ඉතිරි පනොකර අතුරුදහන් වී විනාශ වී ගියහ.
පමයින් අදහස් කරනු ලබන්පන් උත්තරීතර ඒකීය පදවියන් වූ අල්ලාහ් ඔහු පරමාධිපති බවත් ඔහු නිර්මාණකරු බවත් සියළු දෑහි හිමිකරු ඔහු බවත් සියල්ල අණ කරන්නා ඔහු බවත් ස්ථීර පලස විශ්වාස කිරීමයි. පරමාධිපති යනුපවන් සිංහල බසට පරිවර්තනය කරන ලද රේ යන අරාබි පදපයහි අර්ථය නම්: හිමිපාණන්, සියළු අධිකාරිය දරන හිමිකරු, සකළ පලොපවහි සියල්ල පපෝෂණය කරන්නා යන්න පව්. ඒ සම්බන්ධපයන් පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: ඕ! මූසා නුඹලා පදපදනාපේ රේ(පරමාධිපති) කවරකු දැයි ඔහු (ෆිර්අවුන්) කීපව්ය. අපපේ රේ(පරමාධිපති) ඔහුපේ සකල නිර්මාණයට සෑම පදයක්ම ලබාදී ඔවුන් නිවැරදි මඟට පයොමු කළ ඔහු (අල්ලාහ්) යැයි ඔහු(මූසා) කීපව්ය.
පදවියන් අල්ලාහ්පේ ආධිපතයය ප්‍රධාන අංෙ තුනක් මත පදනම් පව්:
සියළු වස්තූන්හි මැවුම්කරු අල්ලාහ් වන අතර ඔහු හැර අන් සියල්ලක්ම මැවීමට ලක් වූවකි. පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "අල්ලාහ්ම සියලූ වස්තූන් උත්පාදනය කපළේය. ඔහුම සියල්පලහි ආරක්ෂකයාය. "
.jpg)
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "ඔහු කවරකු නම්, අහස්වල සහ මහපපොපළොපවහි පරමාධිපතයය හිමිවන්පන් ඔහුටය. ඔහු පුතකු පනොෙත්පත්ය. තවද රාජයපයහි ඔහුට පකොටස්කරුවකු නැත. සෑම පදයක්ම මවා ඊට ඉරණම නියම කපළේ ඔහුය."
පදවියන් අල්ලාහ් හැර පවනත් පකපනකු පවත යමක් නිර්මාණය කිරීම යන සංකල්පය සම්බන්ධ පකරුපණ් නම්, එම නිර්මාණය හැඩ ෙැස්වීම, ප්‍රතිසංපශෝදනය කිරීම, සමානුපාතනය කිරීම යනාදී අර්ථ එමඟින් අදහස් වනවා මිස එමඟින් නැත යන ස්ථාවරපය් සිට යමක් අලුතින් බිහි කළ බවට අදහස් පනොපකපර්. නිර්මාණය කිරීම යන වචනය අල්කුර්ආනය භාවිතා කරන්පන් (නැත යන ස්ථාවරපය් සිට යමක් අලුතින් බිහි කිරීම යන) පම් අර්ථපයනි. නිදසුනක් පලස අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නිර්මාපකයන්පෙන් ඉතා ලස්සන (නිර්මාපකයාවූ) අල්ලාහ් අති පශ්‍රේෂ්ඨය."
පදවියන් අල්ලාහ්සියල්පලහිම අයිතිකරු වූ පරමාධිපතියාය. ඔහු හැර අන් සියල්ල ඔහු යටපත්ය. ඒ පිළිබඳව අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ පකොට ඇත: "අහස්වල ද මහපපොපළොපවහි ද පරමාධිපතයය නියත වශපයන්ම අල්ලාහ්ටම යැයි නුඹ පනොදන්පනහිද? තවද නුඹලාට අල්ලාහ් හැර ආරක්ෂකයකු පහෝ ආධාරකරුවකු පහෝ නැත."
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "මහපපොපළොපවහි ද අහස්වල ද ආධිපතයය අල්ලාහ් සතුය. සියලු දෑ පකපරහි අල්ලාහ් බල සම්පන්නය."
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: "(නබි තුමණි!) පමපසේ පවසනු, අල්ලාහ් ! සියලු රාජයපය් පරමාධිපතිවරයාණනි, ඔබ රිසි පකනකුට රාජය පුදන්පනහිය. තවද ඔබ රිසි පරිදි (තව පකනකුපෙන්) රාජයය ඉවත් කර ෙන්පනහිය.'
තවද පමපසේ සඳහන් පව්: "රාජයපයහි ඔහුට පකොටස්කරුපවකු නැත."
තවද පමපසේ සඳහන් පව්: "(පම් සියල්ල සිදු කරන) අල්ලාහ්ම නුඹලාපේ රේ(පරමාධිපති) පවයි. පරමාධිපතයය ඔහුපේය. ඔහු හැර නුඹලා යදින අය ඉදි ඇට සිවියක පවා හිමිකම් පනොලබන්පනෝය."
පදවියන් අල්ලාහ් හැර පවනත් පකපනකු පවත පරමාධිපතයය යන සංකල්පය සම්බන්ධ පකරුපණ් නම් එය සාපප්ක්ෂිත, තාවකාලික හා අර්ධ වශපයන් වූ පරමාධිපයයකි. එවැනි අර්ථපයන් යුතු අල්කුර්ආන් වැකි කිහිපයක් පහත සඳහන් පව්: "(තවද) මාපේ ජනයිනි, අද දින රාජයය ඔබ පවතම ඇත්පත්ය. මහපපොපළොපව් (ඔබම) බලසම්පන්නපයකු වශපයන්ද සිටින්පනහිය."
තවද: "නැතපහොත් නුඹලාපේ දකුණු අතට පත්වූ ස්ත්‍රින්. "
එපසේ පනොමැතිව, පපොදු සර්ව සම්පූර්ණ ආධිපතයය හා රාජයය අල්ලාහ්ට පමණක් හිමිය. උත්තරීතර අල්ලාහ් ඒ ෙැන පහත අයුරින් පැහැදිලි කරයි: "මහපපොපළොව සහ ඒ මත ඇති සියලු දෑ නියතවශපයන් අපි උරුමකර ෙන්පනමු. තවද ඔවුන් ආපසු පෙන එනු ලබන්පන් අප පවතය. "
.jpg)
නිපයෝෙ නිකුත් කරන්නා අල්ලාහ්ය. ඔහු හැර අන් සියල්ලන් එම නිපයෝෙයට යටත් වන අයවලුන් පවති. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "(නබි මුහම්මද්!) නිපයෝෙය සම්පූර්ණපයන්ම අල්ලාහ්ට යැයි පවසනු."
තවද: "නිර්මාණ කිරීම හා අණ කිරීම, ඔහු සතුය. සකල පලෝකපය්ම රේ(පරමාධිපති) වූ අල්ලාහ් ආශිර්වාදපයන් පරිපූර්ණය. "
තවද: "අවසානපය්දී (විනිශ්චය සඳහා) සෑම පදයක්ම අල්ලාහ් පවත ඉදිරිපත් කරනු ඇත."
නබි මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් පදස බලාද අල්ලාහ් පමපසේ පවසයි: "තීරණය කිරීමට නුඹට කිසිම බලයක් නැත. "
අල්ලාහ් ඉදිරිපය් නබි මුහම්මද් (සල්) තුමාණන්පේ ස්ථාවරයම එපසේ නම්, එතුමාණන් හැර අන් අයපේ ස්ථාවරය කුමක් විය හැකිද? උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "බලය මීට පපරත් පසුවත් අල්ලාහ්ටම අයත්ය."
තම නිර්මාණයන් පකපරහි නිපයෝෙය නිකුත් කරන්නා අල්ලාහ් පමණකි. ඔහු හැර අන් කිසිපවකු පවත පහෝ එම ගුණාංෙය සම්බන්ධ කරනු ලැබුපව් නම් , නිදසුනක් වශපයන් : "නමුත් ඔවුහු ෆිර්අවුන්පේ අණ පිළිපැඳූහ. ෆිර්අවුන්පේ අණ නිවැරදි පනොපව්."
එය අල්ලාහ්පේ අභිමතයට යටත් වූ සාපප්ක්ෂිත නිපයෝෙයකි. එය නිකුත් කිරීම පහෝ නිකුත් පනොකිරීම ඔහුපේ අභිමතයට අනුව සිදු පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ්පේ නිපයෝෙ අල් කව්නී (විශ්වයට අදාල නිපයෝෙ) සහ අෂ් ෂරඊ (ජනතාව තුළ නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සමඟ අදාල වන නිපයෝෙ) යන කරුණු පදකකින් සමන්විතයි.
ඔහුපේ විශ්වයට අදාල නිපයෝෙ එපසේත් නැතිනම් විශ්වීය ආඥාව නිසැකවම සිදු පව්. පමය ඔහුපේ අභිමතය යන ගුණාංෙය සමඟ සමාන පව්. පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පව්: "නියත වශපයන්ම ඔහුපේ නිපයෝෙය පකපසේදයත්, ඔහු යමක් සිතුපව් නම් එයට සිදු වනු යැයි කී පමණින් එය සිදු වන්පන්ය"
එනමුත්, අෂ් ෂරඊ (ජනතාව තුළ නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සමඟ අදාල වන නිපයෝෙ) ෙත් කළ එය ඇතැම් අවස්ථාවක සිදු වී පවනත් අවස්ථාවක සිදු පනොවීද තිබිය හැක. පමම නිපයෝෙය ඔහුපේ පප්‍රේමය යන ගුණාංෙය සමඟ මනාව සැසපඳේ. ඒ පිළිබඳ පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පව්: "ඔබපෙන් කවුරුන් පහෝ අභිමත කරන්පන් නම් ඔහුට ඍජු මාර්ෙපයහි යාමට හැකිය. එපහත් පලෝකයන්පේ පදවියන් වන අල්ලාහ් අදහස් කළපහොත් මිස, ඔබ (පහොඳ වැටහීමක් ලබා ෙැනීමට) කැමති පනොවන්පනහුය."
උත්තරීතර අල්ලාහ්පේ ආධිපතයය හා සම්බන්ධ අපනකුත් ගුණාංෙ හා ලක්ෂණ සියල්ල ඉහත සඳහන් නිර්මාණය කිරීම, ආධිපතයය හා නිපයෝෙය කිරීම යන පමම මූලික ලක්ෂණ තුණ යටපත් එක්රැස් වනු ඇත. එම ගුණාංෙ හා ලක්ෂණ කිහිපයක් පහත දැක්පව්: "ජීවත් කර වීම, මරණයට පත් කිරීම, වර්ෂාව පහළ කිරීම, වෘක්ෂලතා වර්ධනය කිරීම, සුළඟ යැවීම, පනෞකා යාත්‍රා කරවීම, රාත්‍රිය හා දවාපලහි අනුප්‍රාප්තිකය ඇති කරවීම, පිළිසිඳ ෙැනීම සහ ෙර්භණීභාවය ඇති කිරීම, පරෝගී හා පසෞඛය තත්ත්වයක් ඇති කිරීම, පකපනකු උසස් කිරීම පහෝ අපහස කිරීම යනාදී ගුණාංෙ ඒවාට අදාල පව"
උත්තරීතර අල්ලාහ්පේ පමම ආධිපතයය හා බැඳුනු විශ්වාසය වනාහි මානව ස්වභාවය තුළ සහජපයන් පක්න්ද්‍ර ෙත වී ඇත. එපමන්ම එය තාර්කික පහේතු සාධක මඟින් ස්වභාවිකව තහවුරු වී ඇති අතරම දිවයමය පහළිදරව්පවහි ඒ පිළිබඳ කරුණු සඳහන් වීද ඇත. ඒ පිළිබඳ අල්කුර්ආනීය වාකය කිහිපයක් පහත සඳහන් පව්:
"අහස්වල හා මහපපොපළොපව් නිර්මාණපයහිද දිවා රාත්‍රි මාරුවීපමහිද මනුෂය වර්ෙයාපේ යහපත සඳහා (බඩුබාහිරාදිය පුරවාෙත්) සමුද්‍ර තරණපයහි පයපදන යාත්‍රාවලද අල්ලාහ් (විසින්) අහසින් පහළ කරන ජලපයහිද (මහපපොපළොව වියළි) මළ පසු එමගින් (වැසි ජලපයන්) යළි පණ ෙැන්වීපමන් ද තවද, එහි විසුරුවා හැර ඇති සියලූම සතුන් පකපරහිද සුළඟ ඔබ පමොබ යැවීපමහිදීද අහස හා මහපපොපළොව අතර (අල්ලාහ්පේ ආඥාවට යටත්ව ක්‍රියාකාරී වීමට) සූදානම් කරන ලද පම්ඝයන්හිද නියත වශපයන්ම බුද්ධිමත් අයට සංඥාවන් ඇත."
"රැය දවාලපයහි ඔබ ඇතුලූ කරන්පනහිය. තවද, දහවල රැපයහි ඇතුලූ කරන්පනහිය. අප්‍රාණක දැයින් ප්‍රාණක දැය පහළි කරන්පනහිය. ප්‍රාණක දැයින් අප්‍රාණක දැය පහළි කරන්පනහිය. තවද, ඔබ අභිමත වූ පකපනකුට අප්‍රමාණව පපෝෂණය සපයන්පනහිය."
නියතවශපයන්ම ධානය බීජ හා පළතුරු ඇට අංකුරලන්පන් අල්ලාහ්ය. ඔහු අජීවපයන් ජීවය බිහි කරයි. තවද ජීවපයන් අජීවය බිහිකරන්නාද පව්. පම් (සියල්ලක්ම කරන්පන්) අල්ලාහ්ය. (එපසේනම්) නුඹලා මං මුළා කරවනු ලබන්පන් පකපසේද? (රාත්‍රිපය් තිරය තුළින්) අරුණාපලෝකය දිස්වීමට සළස්වන්නා ඔහුය. ඔහු රාත්‍රිය විපව්කය සඳහාද, ඉර හඳ (උදාවීම හා බැස යාම) පව්ලාව නිර්ණය කිරීම සඳහාද නියම කර ඇත. පම් (සියලු පද්) සර්ව බලධාරී හා සර්වප්‍රාඥයන්පේ නියමය පව්.
පෙොඩබිම හා මුහුපද් (පවතින පනොපයක් අන්දපම්) අඳුරින් නුඹලාට මාර්ෙය පසොයා ෙැනීම පිණිස නුඹලාට තාරකාවන් බිහි කපළේ ඔහුමය. නියත වශපයන්ම දැනුමැති පිරිසට අපපේ සංඥා අපි පැහැදිලි කපළමු. එක් ජීවයකින් නුඹලා ඇති කපළේ ඔහුමය. ඉන්පසු නැවතුම් තැනක් හා සුරැකුම් තැනක් (නුඹලා එකිපනකාට) ඇත. අවපබෝධය ඇති ජනයාට නියත වශපයන්ම අපි (අපපේ) ආයාත් (සංඥාවන්) පැහැදිලි කපළමු. අහසින් (වැසි) දිය පහළ කපළේ ඔහුමය. එමගින් සෑම වර්ෙයකම පැළෑටි අපි පහළි කරන්පනමු. පසුව එයින් හරිත (පකත්වතු) අපි පහළි කරන්පනමු. එමගින් ඝණව වැපඩන ධානය (විපශේෂයන්) උත්පාදනය කරන්පනමු. තවද පපොකුරු පපොකුරු පලස සමීපපයන් එල්පලන එහි පකෝෂයන්පෙන් යුත් රට ඉඳි පකත්ද මිදි වතුද ඔලිව්ද පදළුම්ද අපි පහළි කරන්පනමු. (පපනුපමන් එකිපනකට) සමාන වූත් (රසපයන්) පවනස් වූත් , ඵල දරන විට ඵල දරන සැටිද එම පළතුරු පැසී මුහුකුරා යන සැටිද බලනු. "විශ්වාස කරන ජනයාට නියත වශපයන්ම පමහි ආයාත් (සංඥාවන්) ඇත."
නුඹලාට එය පපපනන පරිදි කුළුණු පනොමැතිව අහස් එපසව්පව් අල්ලාහ්ය. ඉන් පසුව ඔහු (අර්ෂ්) රාජාසනපයහි අසුන් ෙත්පත්ය. තවද ඔහු ඉරත් සඳත් (පාලනයට) යටත් කපළේය. (විශ්වපය් පවතින) සෑම පදයක්ම (තම කටයුතු පවත්වාපෙන යන්පන්) නියමිත කාලයකටය. ඔහු පාලනය විධානය කරන්පන්ය. නුඹලා නුඹලාපේ රේ(පරමාධිපති පරපලොවදී) සම්මුඛ වීම ෙැන ස්ථීර පලසින් දැනෙනු පිණිස ඔහු(ඔහුපේ) ආයාත්(වදන්-සංඥා) පැහැදිළි කරන්පන්ය. මහපපොපළොව දිෙ හැර ඒ තුළ පනොසැපලන කඳුද (ඒ මත) නුඹලාට එය පපපනන පරිදි කුළුණු පනොමැතිව අහස් එපසව්පව් අල්ලාහ්ය. ඉන් පසුව ඔහු (අර්ෂ්) රාජාසනපයහි අසුන් ෙත්පත්ය. තවද ඔහු ඉරත් සඳත් (පාලනයට) යටත් කපළේය. (විශ්වපය් පවතින) සෑම පදයක්ම (තම කටයුතු පවත්වාපෙන යන්පන්) නියමිත කාලයකටය. ඔහු පාලනය විධානය කරන්පන්ය. නුඹලා නුඹලාපේ රේ(පරමාධිපති පරපලොවදී) සම්මුඛ වීම ෙැන ස්ථීර පලසින් දැනෙනු පිණිස ඔහු(ඔහුපේ) ආයාත්(වදන්-සංඥා) පැහැදිළි කරන්පන්ය. මහපපොපළොව දිෙ හැර ඒ තුළ පනොසැපලන කඳුද (ඒ මත) ෙංොද (ෙලා යෑමට) සැලස්වූපය් ඔහුය. තවද සියලු පළතුරු(පෙඩි) පජෝඩු පදක බැගින් සැලස්වූපය්ය. ඔහු දහවල රාත්‍රිපයන් වසන්පන්ය.
"නියත වශපයන්ම වටහා ෙන්නා පිරිසට පම්වාපයහි (වැදෙත්) සංඥා තිපේ .මිහිපිට එකිපනකට ළංව පවනස් පවනස් කලාප තිපේ. තවද මිදිවලින් පිරි වතුද පකත්වතුද තනි කඳ ඇති සහ තනි කඳ නැති රට ඉඳි(රුක්පෙොමු) තිපේ. පම් සියල්ල එකම ජලපයන් පපෝෂණය කරනු ලබයි. නමුත් අපි එයින් ඇතැම් ඒවා අනිකුත් ඒවාට වඩා අනුභවපයන් විශිෂ්ඨ බවට පත් කරමු. නුවණැති ජනතාවට පමහි සංඥා තිපේ."
සතයපය් පදනම මත ඔහු(අල්ලාහ්) අහස් හා මහපපොපළොව මැව්පව්ය. ඔවුන් සමානයන් තබන දෑට වඩා ඔහු ඉතා උසස්ය. ඔහු(අල්ලාහ්) ශුක්‍රාණු බිඳකින් මිනිසා මැවීය. දැන් ඔහු(මිනිසා) පැහැදිලිවම (අල්ලාහ්ට එපරහිව) තර්ක කරන්නකු බවට පත්වී ඇත. ඔහු ෙවමපහේෂාදීන්ද නිර්මාණය කපළේය. එයින් නුඹලාට උණුසුම් වස්ත්‍රද (පවනත්) ප්‍රපයෝජනද ඇත. තවද එයින් නුඹලා අනුභව කරන්පනහුය. නුඹලා සවස ඔවුන් (නිපවසට) දක්කාපෙන එන විටද උදෑසන (ඔවුන් තණ බිමට) දක්කාපෙන යන විටද නුඹලාට එයින් අලංකාරය තිපේ. පවපහස මහන්සිපයන් පතොරව නුඹලාට ළඟාවිය පනොහැකි (දුර බැහැර) රටවලට ඔවූහු නුඹලාපේ බර උසුලාපෙන යති. නියතවශපයන්ම නුඹලාපේ රේ(පරමාධිපති) අති සානුකම්පිතය.
අසමසම කරුණාන්විතය. අශ්වයින්ද, පකොටළුවන්ද, බූරුවන්ද නුඹලාට පිට උඩ නැගී යා හැකි පරිදිද අලංකාරය සදහාද (ඔහු මවා ඇත.) තවද නුඹලා පනොදන්නා පබොපහෝ දෑද ඔහු නිර්මාණය කරන්පන්ය. සෘජු මාර්ෙය පැහැදිලි කිරීම අල්ලාහ් පකපරහිමය. එපහත් වක්‍ර මාර්ෙද ඇත. ඔහු අභිමත වූපය් නම් නුඹලා සියලු පදනාට යහ මඟ පපන්වනු ඇත. අහසින් ජලය පහළ කපළේ ඔහුමය. නුඹලාට එයින් පානයද නුඹලා (නුඹලාපේ ෙව ආදි සතුන්ට) කවන ෙහ පකොළද එයින්(හටෙන්පන්)ය. එපසේම ඔහු ධානය වර්ෙද රට පවරළුද, රටඉඳි ෙස්ද, මිදිද තවත් විවිධ වර්ෙවල පළතුරුද එයින් නුඹලාට හටෙන්වන්පන්ය. පමපනහි කරන අයට නියතවශපයන්ම එහි සංඥා ඇත. ඔහු නුඹලාට රාත්‍රියද, දහවලද, ඉරද, සඳුද වසඟ කපළේය. තවද (සියලුම) තාරකා ඔහුපේ අණසකට යටත් පවයි. වටහාෙන්නා අයට නියතවශපයන් එහි සංඥා ඇත. තවද මහපපොපළොපවහි නුඹලා සඳහා ඔහු මවා ඇති විවිධ වර්ණවලින් යුත් දෑද සිහිපත්කරන අයට එහි සංඥා ඇත. එයින් නුඹලා අලුත් මස් අනුභව කිරීම පිණිසද, තවද එයින් නුඹලා පළඳින ආභරණ උකහාෙනු පිණිසද මහ මුහුද වසෙ කපළේ ඔහුමය. රළ හාන නැව් නුඹ එහි දකින්පන්ය. තවද, නුඹලා ඔහුපේ පරිතයාෙශීලීභාවය ලබා ෙැනීම පිණිසද, තවද නුඹලා කෘතඥවනු පිණිසද. නුඹලා සමෙ කම්පා පනොවනු පිණිස මහපපොපළොපවහි තිරසාර පර්වත ඔහු පිහිටුපව්ය.
"තවද ෙංොවන්ද, මාර්ෙයන්ද (ඔහු පිහිටුපව්ය.) නුඹලා නිසිමඟ දැන ෙනු පිණිස. තවද සලකුණුද (නුඹලාට මඟ දැනෙනු පිණිස ඔහු පිහිටුපව්ය.) තවද තාරකාවන්පෙන් ඔවූහු මඟ දැන ෙනිති. තවද නිර්මාණය කරන තැනැත්තා, නිර්මාණය පනොකරන තැනැත්තා වැනිද? නුඹලා අවපබෝධකර පනොෙන්පනහිද? අල්ලාහ්පේ අනුග්‍රහය නුඹලා ෙණන් කරන්නහු නම්, නුඹලාට එය නිමකළ පනොහැකිය. නියතවශපයන් අල්ලාහ් අධික ක ෂමාශීලීය. අසමසම කරුණාන්විතය."
ඔවූහු කවුරුන්ද යත් ෆිර්දවුසය (ස්වර්ෙය) උරුමකරෙන්නන් ද පවති. ඔවූහූ එහි සදාකල් පවපසති. කිරි මැටිපයහි(වූ) සාරපයන් මිනිසා අපි නියතවශපයන් මැව්පවමු. පසුව අපි ඔහු සුරක්ෂිත ස්ථානයක ශුක්‍රාණු බිඳුවක් පලසින් (තැන්)පත් කපළමු. පසුව අපි ශුක්‍රාණු බිඳුව පල් කැටියක් කපළමු. ඉන්පසුව පල් කැටිය මස් කැබැල්ලක් බවට පත් කපළමු. අනතුරුව මස් කැබැල්ල ඇටකටු බවට පත් කපළමු. පසුව ඇට කටු මසින් ආවරණය කපළමු. ඉන්පසු එය(එම කලලය) අපි පවනස් නිර්මාණයක් කපළමු. නිර්මාපකයන්පෙන් ඉතා අලංකාරමත් (නිර්මාපකයාවූ) අල්ලාහ් අති පශ්‍රේෂ්ඨය. පසුව නුඹලා (සියලු පදනා) නියතවශපයන් මරණයට පත්වන්පන්මය. පසුව කියාමත්(මළවුන් පකපරන් නැගිටුවන) දිනපය් නියතවශපයන් නුඹලා නැගිටුවනු ලබන්පනහුය. තවද, අපි නුඹලාට ඉහළින් මාවත් සතක් සාදා ඇත්පතමු. අපි නිර්මාණපය් පනොසැලිකලිමත් පනොවීමු. තවද අපි නියමිත ප්‍රමාණයට අහසින් දිය පහළ කපළමු. පසු එය භූමිපයහි අපි තැන්පත් කපළමු. තවද (අපට අභිමත වී නම්) එය නැති කිරීමටද නියතවශපයන් අපි ශක්තිසම්පන්න පවමු.ඉන්පසුව එයින්(එම දිපයන්) අපි නුඹලාට මිදිවතු සහ රුක් පෙොමු හටෙැන්වීමු. නුඹලාට එහි පබොපහෝ පළතුරුය. එයින් නුඹලා අනුභව කරන්පනහුය. පතල් ලබා පදන හා අනුභව කරන්නවුනට අභිරුචියදවූ ෙසක් තූර් සයිනායි(කන්පද)හි (අපි) බිහි කපළමු. තවද ෙව ඔටු මහීෂාදී(සතු)න්පෙන් නියතවශපයන් නුඹලාට උෙත හැකි පාඩමක් තිපේ. "ඔවුන්පේ කුස තුළ ඇති දැයින් නුඹලාට පානය ලබා පදන්පනමු. තවද නුඹලාට ඔවුන්පෙන් පබොපහෝ ප්‍රපයෝජනද ඇත. තවද නුඹලා එයින් (මස්) අනුභව කරන්පනහුය."
නියතවශපයන්ම අල්ලාහ් වලාකුළු පසමින් පාවී යෑමට සලස්වන බවද පසුව ඒවාපය් කැබිලි එකට අමුණා අනතුරුව එය ඝන වලාකුළු පෙොඩක් බවට පත් කරන බව නුඹ පනොදකින්පනහිද? එවිට ඒ(වලාකුළු) අතුරින් වැසි වැපටන්පන් යැයි නුඹ දකින්පන්ය. තවද අහස්හි (වලා) කඳුවලින් පාන හිමකැට පහළ කරන්පන්ය. තමාට අභිමත අයට එයින් පහර පදන්පන්ය. ඔහු තමාට අභිමත අයපෙන් එය වළක්වන්පන්ය.
"තවද එම විදුලි එළිය ඇස් නීලංකාර කරනු ඇත. අල්ලාහ් රාත්‍රිය සහ දහවල පරිවර්තනය කරන්පන්ය. (නිරික්ෂණාත්මක) නුවණ ඇති අයට නියතවශපයන් එහි පාඩමක් ඇත. අල්ලාහ් සෑම ප්‍රාණියකුම ජලපයන් මැව්පව්ය. බඩො යන්නන් ඔවුන් අතුරින්ය. තවද පදපයින් ෙමන් කරන්නන්ද ඔවුන් අතුරින්ය. තවද සතර(පයින්) යන්නන්ද ඔවුන් අතුරින්ය. අල්ලාහ් තමාට අභිමත දෑ නිර්මාණය කරන්පන්ය. නියතවශපයන් අල්ලාහ් සියලු දෑ පකපරහි බලසම්පන්නය"
නුඹපේ රේ (පරමාධිපති) පසවනැල්ල පකපසේ දික් කරන්පන් දැයි නුඹ පනොදක්පනහිද? ඔහුට අභිමත නම් ඔහු එය නිසල කරන්පන්ය. පසුව අපි සූර්යයා ඒ පිළිබඳ නියමුවා බවට පත් කපළමු. පසුව (සූර්යයා ඉහළ නඟින විට) අපි එය ටිකින් ටික අප පවතට හකුලුවන්පනමු. එපමන්ම රාත්‍රිය නුඹලාට සළු පිළුවක් පලසත් නින්ද විපව්කයක් පලසත් දිවා කාලය නැවත ජීවය ලැබීමක් පලසත් නුඹලාට නියම කර ඇත්පත් ඔහු(අල්ලාහ්)මය. ඔහුපේ දයාලුභාවයට පපර ශුභාරංචියක් පලස සුළං පමපහපයවන්පන් ඔහුය. තවද පිරිසිදු ජලය අහසින් අපි පහළ කපළමු. මළ භූමියක් එයින් පණ ෙන්වනු පිණිසත් අප නිර්මාණය කළ ෙවමහීෂාදීන් හා මිනිසුන් පබොපහෝමයක පිපාසය එමගින් සංසිඳු වීම පිණිසත්, ඔවුන් පමපනහි කරනු පිණිස අප ඔවුන් අතර එය පඛදා හැරිපයමු. නමුත් මනුෂයයින්පෙන් පබොපහෝ පදනකු අකෘතඥ මිස නැත. අපට අභිමතවී නම් සෑම ජනාවාසයකටම අනතුරු අඟවන්නකු පහළ කරන්පන්මු.
"එනිසා (නබි මුහම්මද්!) අවිශ්වාසිකයින්ට අවනත පනොවනු. එය (කුර්ආනය) මගින් (ඔවුනට විරුද්ධව) දැඩි ජිහාදපයහි(සටපනහි) පයපදනු. මුහුදු පදක පවන් කපළේ ඔහු(අල්ලාහ්)මය. පමය රසවත්ය. මිහිරිය. එය තිත්ත සහ ලාවණයය. තවද ඔහු ඒ පදක අතර සම්බාධයක්ද අනභිබවනීය බාධකයක්ද ඇති කපළේය. ජලපයන් මිනිසා මැව්පව්ද ඔහුය. ඉන්පසු පල් නෑකම්ද විවහා නෑකම්ද ඇති කපළේය. නුඹපේ රේ(පරමාධිපති) සර්වබලධාරිය. "
එබැවින් (විශ්වාසවන්තයිනි!) ඔබ සූර්යයා උදා වන විටද, සූර්යයා බසින විටද අල්ලාහ්ව සුවිශුද්ධ කරමින් සිටිනු. ඉදිරි රාත්‍රිපය්ද, මධයහ්නපය්ද, අහස්හිද, භූමිපයහිද (ඇති සියල්ල සුවිශුද්ධ කර ප්‍රශංසා කරන) ප්‍රශංසා සියල්ල අල්ලාහ්ටම අයත්ය! ඔහුම මළ දැපයන් පණ ඇති දැය ඉකුත් කරන්පන්ය. ඔහුම පණ ඇති දැපයන් මළ දැය ඉකුත් කරන්පන්ය. ඔහුම මිය ගිය පපොපළොවද සශ්‍රීක කරන්පන්ය. පමපසේම (මරණයට පත් වූ පසු පරපලොවදී) ඔබව ඉකුත් කරනු ලබන්පනහුය. ඔහු ඔබව පස්වලින් උත්පාදනය කපළේය. පසුව ඔබ මිනිසුන් බවට පත් වී (භූමිපයහි විවිධ ප්‍රපද්ශයන්හි) විසිරී යාමට හැරීමද, ඔහුපේ සාධකයන්පෙන් ඇති දැයයි. (ඔබ එක්කාසු වී ජීවත් විය හැකි ඔබපේ) භාර්යයාවන්ව ඔබ ඔවුන් පවත හිත සුව ලැබීම පිණිස ඔබපෙන්ම ඔහු නිර්මාණය කර, ඔබ අතපර් ආදරයද කරුණාවද ඇති කර තිබීමද, ඔහුපේ සාධකයන්පෙන් ඇත දැයයි. සිතා වටහා ෙත හැකි ජනතාවට පමහිද නියත වශපයන්ම (එකක් පනොව, පබොපහොමයක්) සාධකයන් ඇත. අහස්ද භූමියද උත්පාදනය කර තිබීමද, ඔබපේ භාෂාවන්ද, වර්ණයන්ද පවනස් වී තිබීමද, ඔහුපේ සාධකයන්පෙන් ඇති දැයයි. පමහිද බුද්ධිමත් අයට නියත වශපයන්ම (පබොපහොමයක්) සාධකයන් ඇත්පත්ය.
රාත්‍රිපය්ද, දහවපල්ද, නිදාපෙන (විඩාව නිවා ෙැනීම)ද, (භූමිපයහි විවිධ ප්‍රපද්ශයන්ට පෙොස්) ඔබ ඔහුපේ වරප්‍රසාදයන් පසොයා ෙැනීමද, ඔහුපේ සාධකයන්පෙන් ඇති දැයයි. සවන් පදන ජනතාවට පමහිද නියත වශපයන්ම (පබොපහොමයක්) සාධකයන් ඇත. ලාභයද, බියද ලබා දිය හැකි පසේ විදුලිය ඔහු ඔබට පපන්වීමද, වලාකුපළන් වර්ෂාව වැසීමට සලස්වා එමගින් මිය ගිය පපොපළොව සශ්‍රීක කිරීමද, ඔහුපේ සාධකයන්පෙන් ඇති දැයයි. බුද්ධිමත් ජනතාවට නියත වශපයන්ම පමහි (එකක් පනොව, පබොපහොමයක්) සාධකයන් ඇත්පත්ය. අහස්ද, භූමියද, ඔහුපේ නිපයෝෙයට අනුව ස්ථීරව තිබීමද, ඔහුපේ සාධකයන්පෙන් ඇති දැයයි. (ඔබට නියම කරනු ලැබූ කාලය දක්වා ඔබ එහි ජීවත් වී මරණයට පත් වූ පසු භූමිපයහි භූමදානය කරනු ලැබීපමන්) පසුද ඔහු ඔබව කැඳවුවපහොත් එකම එක ශේදයකින් එපවපල්ම ඔබ භූමිපයන් ඉකුත් වනු ලබන්පනහුය. අහස්හිද, භූමිපයහිද ඇති සියල්ල ඔහුට අයත් දැයයි! පම්වා සියල්ල ඔහුට අවනත වී කටයුතු කරන්පන්ය. "ඔහුම උත්පාදනයන් (පපර නිදසුණක් පනොමැතිවම ආරම්භපය්දී) නිර්මාණය කරන්පන්ය. ඔහුම (ඒවා මරණයට පත් වූ පසුද, පණ දී) ඒවා පුනරුත්ථාපනය කරන්පන්ය. පමය ඔහුට ඉතාමත් පහසුය. අහස්හිද, භූමිපයහිද ඉතාමත් උසස් උපමාවන් ඔහුටම අයිතිය. ඔහු (සියල්ලට) බලසම්පන්නපයකු හා ඥානවන්තපයකු වශපයන් සිටින්පන්ය."
(නබිවරය! ඔහු) අප්‍රමාණ දයාබරවන්තපයකි.පමම කුර්ආනය (ඔහු ඔබට) උෙන්වා දුන්පන්ය. ඔහුම මිනිසාව උත්පාදනය කපළේය. ඔහුම මිනිසාට (පැහැදිලිව) කතා කිරීමටද ඉෙැන්වූපව්ය. සූර්යයාද, චන්ද්‍රයාද, (ඒවා නිර්මාණය කරන ලද) සීමාවන් ප්‍රකාරම (ෙමන් කරන්පන්ය). පැලෑටි, ෙස් පකොළන් (වැල් ආදී සියල්ල අල්ලාහ්ට අවනත වී) සුජූද් කරන්පන්ය. ඔහුම අහස ඔසවා සමතුලනය කර ස්ථාවරවත් කපළේය. එබැවින් ඔබ කිරුපමහි සීමාව ඉක්මවා පනොයා සිටිනු පිණිස ඔබ සාධාරණ පලස කිරනු. බර අඩු කර පනොහරිනු. භූමිය ජීවීන් වාසය කිරීමට පහසු වන අන්දමට එය ඔහුම නිර්මාණය කපළේය. (තවද) එහි (විවිධ වර්ෙපය්) පලතුරු වර්ෙද, (වළු වලින් පිරි) අතුවලින් යුත් ඉඳි ෙස්ද වැපඩන්පන්ය. දහයියා වලින් වසන ලද ධානයද, සුවඳ පැළෑටි ෙස් වැල්ද පැළපවන්පන්ය. එබැවින් (මිනිසුන්, ජින්වරුන් වන) ඔබ සමුහයන් පදකම ඔබ පදවියන්පේ වරප්‍රසාදයන්පෙන් කුමක් නම් පබොරු කරන්පනහුද?
පුළුස්සන ලද බඳුන් පමන් (තේටු කළපහොත් ටං ටං ොන) ශේදයක් පෙන පදන කිරි මැටිපයන් ඔහු (පළමු) මිනිසාව උත්පාදනය කපළේය. ගිනි දැල්වලින් ඔහු ජින්වරුන්ව උත්පාදනය කපළේය. එබැවින් ඔබ සමුහයන් පදකම ඔබ පදවියන්පේ වරප්‍රසාදයන්පෙන් කුමක් නම් පබොරු කරන්පනහුද? නැපෙනහිර දිසාවන් පදකටම ඔහුම අයිතිකරුය. බටහිර දිසාවන් පදකටම ඔහුම අයිතිකරුය. එබැවින් ඔබ සමූහයන් පදකම ඔබ පදවියන්පේ වරප්‍රසාදයන්පෙන් කුමක් නම් පබොරු කරන්පනහුද? එකට එකතු වන සමූද්‍රයන් පදකම ඔහුම හමු වීමට සැලැස්සුපව්ය. එපහත් ඒවා අතර බාධකයක් ඇත. "(එම බාධකය) ඒ පදක, කඩ කරන්පන් නැත. එබැවින් (මිනිස් හා ජින්වරුනි!) ඔබ සමුහයන් පදකම ඔබ පදවියන්පේ වරප්‍රසාදයන්පෙන් කුමක් නම් පබොරු කරන්පනහුද? ඒ පදපකන්ම මුතු, පබලූ (ආදිය) ඉකුත් වන්පන්ය. එබැවින් ඔබ සමූහයන් පදකම ඔබ පදවියන්පේ වරප්‍රසාදයන්පෙන් කුමක් නම් පබොරු කරන්පනහුද? කඳු පමන් උස් වූ මුහුපදහි යාත්‍රා කරන නැව්ද ඔහුට අයත්ය. එබැවින් ඔබ සමූහයන් පදකම ඔබ පදවියන්පේ වරප්‍රසාදයන්පෙන් කුමක් නම් පබොරු කරන්පනහුද? "
(පමතරම් විශාල) භූමිය අපි (ඔබට) පතොටිල්ලක් වශපයන්ද, කඳු, සවි කරන ලද ඇණ වශපයන්ද නිර්මාණය කපළේ නැද්ද? අපිම ඔබපේ නින්ද, (ඔබට) විරාමයක් බවට පත් කපළමු. පජෝඩු පජෝඩු වශපයන් ඔබව අපිම උත්පාදනය කර ඇත්පතමු. අපිම රාත්‍රිය (ඔබට) පපොරවණයක් බවට පත් කපළමු. අපිම දහවල (ඔබපේ) ජීවපනෝපාය (පසොයා ෙන්නා කාලය) බවට පත් කපළමු. ඔබට ඉහළින් ඇති ශක්තිමත් අහස් හතද අපිම නිර්මාණය කපළමු. "එහි (සූර්යයා) ආපලෝකය විහිදුවන (මිණි) පහනක් වශපයන්ද නිර්මාණය කපළමු. ඝන වලාකුපළන් ඉමහත් වර්ෂාව වසින්නට සලස්වන්පනමු. එමගින් ධානයයද, පැළෑටිද, ෙස් පකොළන්ද පැළපවන්නට සලස්වන්පනමු. අතුවලින් ෙහණ වූ උයන් වතුද (උත්පාදනය කරන්පනමු)."
"(මිනිසුනි! හැඩරුව) නිර්මාණපයහි ඔබ බලවන්තයින්ද? නැතපහොත් ඔහු උත්පාදනය කළ අහසද? ඔහුම එහි මුදුන ඔසවා එය සැලසුම් කපළේය. එබැවින් එහි රාත්‍රිය අන්ධකාර කර, (සූර්යයා මගින්) දහවල එළියට පෙන, (ආපලෝකමත්) කපළේය. මින්පසුව ඔහුම භූමිය දිෙ හැරිපය්ය. ඔහුම එයින් ජලයද, තණ (බිම්)ද ඉකුත් කරන්පන්ය. කඳුද ඔහුම එහි ස්ථීරවත් කපළේය. ඔබටද ඔබපේ සතුන්ටද ප්‍රපයෝජනවත් විය හැකි දැයද (එහි නිර්මාණය කපළේය)."
"තවද මිනිසා තමන්පේ ආහාරය, (එය පකොහි සිට, පකපසේ නම් පැමිපණන්පන්ද යන්න මදක්) අවධානය කර බැලිය යුතුය. නියතවශපයන්ම අපිම පබොපහෝ ජලය වසින්නට සලස්වා-පසුව භූමියද, පුපුරා (පැපළන්නට සලස්වා)-පසුව එයින් බීජයන් පැළවී වැපඩන්නට සලස්වන්පනමු. (පමපසේ) මිදි (පලතුරු) ද (පවනත්) එළවළුද, පසයිතූන් (ඔලිව්)ද, ඉඳිද, ඝනට වැඩුණු අතුවලින් පිරි වතුද, පලතුරු වර්ෙද, තණ, ෙස්වැල් ආදියද, ඔබටද ඔබපේ සතුන්ටද, ප්‍රපයෝජනවත් වන පසේ ඉකුත් කරන්පනමු. "
අරාබි ජාතික ආපද්ශක වරුන් ඇතුළුව සමස්තයක් පලස ෙත් කළ ආදම්පේ පුතුන් අතුරින් සියල්ලන්ම පදවියන්පේ ආධිපතය තහවුරු කරන්නන් පවති. එපමන්ම ඔහු නිර්මාතෘ බව හා සියල්පලහි අධිපති බව විශ්වාස කරති. අරාබි ජාතික ආපද්ශක වරුන් එය පිළිෙත් බව අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පබොපහෝ අවස්ථාවල ප්‍රකාශ කර ඇත. ඒ පිළිබඳ අල්කුර්ආනීය වැකි කිහිපයක් පහත සඳහන් පව්. "මහපපොපළොවද, එහි අය ද කවපරකුටදැ?යි නුඹලා දන්නහු නම්(මට කියවු)යි (නබි මුහම්මද්) කියනු. අල්ලාහ්ට යැයි ඔවුහු කියන්පනෝය. එපසේ නම්, නුඹලා පමපනහි පනොකරන්පන් දැ(යි නබි මුහම්මද්) කියනු. අහස් සපතහි රේ(පරමාධිපති) ද අසිරිමත් අර්ෂ්හි රේ(පරමාධිපති) ද කවුරුන් දැ?(යි නබි මුහම්මද්) කියනු. අල්ලාහ්ට යැයි ඔවුහු කියන්පනෝය. එපසේ නම්, නුඹලා (ඔහුට) බියබැතිමත් පනොවන්නහු දැ?(යි නබි මුහම්මද්) කියනු. සියලු දෑහි ආධිපතයය කවපරකු අපතහි ද? ඔහු ආරක්ෂාව සලසන්පන්ය. ඔහුට ආරක්ෂාව සලසනු පනොලබන්පන්ය. නුඹලා දන්පනහු නම්, (යැයි නබි මුහම්මද්) කියනු. අල්ලාහ්ට යැයි ඔවුහු කියන්පනෝය. එපසේ නම්, නුඹලා වශි කරනු ලැබුපව් පකපසේ දැ?(යි නබි මුහම්මද්) කියනු. "
"“අහස්ද, භූමියද උත්පාදනය කපළේ කවපරක්දැයි ඔබ ඔවුන්පෙන් විමසන විට, (සියල්ලටම) පශ්‍රේෂ්ටපයකු හා ඥානවන්තපයකු (වන අල්ලාහ්)ම ඒවා උත්පාදනය කපළේය යැයි නියත වශපයන්ම ඔවුන් (පිළිතුරු) පදනු ඇත. "
පමම සංකල්පපයහි පාර්ශවීය පනොමඟ යැවීමක් විවිධ නිකායන් මඟින් සිදු වූ පහේතුපවන් අල්ලාහ්පේ ආධිපතයපයහි ශිර්ක් පහවත් ආපද්ශ කිරීමක් සිදු විය. ඒවා අතුරින් නිකායන් කිහිපයක විස්තර පහත සඳහන් පව්.
පමම විශ්වය සඳහා මැවුම්කරුවන් පදපදපනකු සිටින බව ඔවුන් පවසති. එම මැවුම්කරු පදපදනා නම් යහපත් දෑ නිපදවන්පනකු වන ආපලෝකය මැවූ මැවුම්කරු හා අයහපත් දෑ නිපදවන අන්ධකාරය මැවූ මැවුම්කරුපවකි. එපසේම අන්ධකාරයට වඩා ආපලෝකය ඉතා විශිෂ්ට බව ඔවුන් ඒකමතිකව විශ්වාස කරන නමුත් අන්ධකාරය පැවතුපණ්ද නැත්නම් කිසියම් අවස්ථාවකදී නිර්මාණය වී තිපේද යන්න පිළිබඳ ඔවුන් මත පේද පවති.
ත්‍රිත්වය විශ්වාස කරන උදවිය. පියාණන්, පුත්‍රයාණන් ශුද්ධාත්මයාණන් යන තිපදපනක් එක් ආත්මයක් තුළ වැඩ සිටි බව ඔවුහු විශ්වාස කරති. පකපසේ පවතත්, විශ්වය සඳහා පවන් පවන්ව අධිපතිවරුන් තිපදපනකු සිටින බව ඔවුන් පවසන්පන් නැති අතර එකම මැවුම්කරුපවකු සිටින බව ඔවුහු තහවුරු කරති.
එනම්, ඔවුන් වන්දනා කරන පිළිම වලට යහපතක් පහෝ හානියක් සිදු කළ හැකි බවත්, කටයුතු පවත්වාපෙන යාපම් හැකියාවක් ඔවුනට තිපබන බවත් ඔවුහු විශ්වාස කළහ. එපමන්ම ඔවුන් නිමිති බලා කටයුතු කරන උදවිය පවති.
අල්ලාහ්පෙන් ස්වාධීන වී මිනිසා තමන්පේ පසසු ක්‍රියාවන් ස්වකීයව තමා විසින්ම නිර්මාණය කරන බව පමොවුන් විශ්වාස කරති.පදවියන් අල්ලාහ් ඔහුපේ ආධිපතයය හා ඔහුපේ නිපයෝෙ කිරීම විෂපයහි ඒකීයත්වය සනාථ කරන මිනිසාපේ විවෘත මානව බුද්ධිය, තර්කණයන්, සහජ හැඟීම සහ දිවයමය පහළිදරව් යනාදී කරුණු තුළින් පම් සියලු නිකායවල් දරන විශ්වාසයන් නිෂ්ප්‍රභා පකපර්.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "අල්ලාහ් (කිසිඳු) දැරපවකු පනොෙත්පත්ය. ඔහු සමඟ (කිසිඳු) පදවිපයක් ද පනොවූපය්ය. එය එපසේ වූවා නම් සෑම පදවිපයක්ම තමන් නිර්මාණය කළ දෑ රැපෙන යන්පන්ය. තවද, ඇතැපමක් ඔවුන්පේ ඇතැපමකුපෙන් උත්කෘෂ්ට වන්පන්ය. ඔවුන් ආපරෝපණය කරන දැයින් අල්ලාහ් සුවිශුද්ධය."
සැබැවින්ම, සතය පදවිඳාණන් වනාහි මහා නිර්මාපකපයකු පලස හා ඔහු අභිමත කරන දෑ සිදු කරන්පනකු පලස සිටිය යුතුය. ඔහුත් සමඟ පවනත් හවුල්කරුපවකු සිටිපය් නම් ඔහුටද මැවීමට හා සියළු දෑ සිදු කිරීමට හැකි වනු ඇත. එවැනි තත්ත්වයක් යටපත්, අවස්ථා පදකක් පමණක් සිදු පව්.
i. එකිපනකා තම මිශ්‍ර පද්වත්වපයන් ඉවත් වී ස්වාධීනව කටයුතු කිරීම. විශ්වපය් පැවතිය යුතු ස්ථාවරත්වය සැලකිල්ලට ෙත් කළ පමම ස්ථාවරය අනුමත කළ පනොහැක.
ii. පදපිරිස අතර තරඟකාරිත්වයක් ඇති වී සෑම පකපනකුපේම උත්තරීතර භාවය තහවුරු කිරීමට උත්සාහ කිරීම. නිදසුනක් පලස : එක් පදවිපයකු යම් ජීවයක මෘත ශරීරය චලනය කිරීමට තැත් කරන විට අපනකා එය චලනය පනොකර සිටීමට තැත් කරයි නම්, නැතපහොත් පකපනකු යම් ජීවයක් ජීවත් කරවීමට තැත් කරන අතර අපනකා එම ජීවය මරණයට පත් කිරීමට තැත් කරයි නම් පහත සඳහන් විකල්ප මාර්ෙ තුනකින් එකක් පහෝ සිදු විය යුතුය.
iii. එම පදදනාපේ අභිමතයන් සිදු විය යුතුයි.
iv. එපසේත් නැතිනම් චදනාපෙන් එක් අපයකුපේ අභිමතය පමණක් සිදු විය යුතුයි.
v. එපසේත් නැතිනම් පදපදනාපේම අභිමතයන් සිදු පනොවිය යුතුයි.
පමම විකල්ප මාර්ෙයන් අතුරින් පළපවනි හා පතපවනි කරුණු කිසිදා සිදු විය පනොහැක. මන්දයත් ඔවුන් එකිපනකාට විරුද්ධාර්ථයක් හඟවන පද්වල් පදකක සම්මිශ්‍රණයක් එහිදී සිදු වන බැවිණි. එපසේ නම් පදවන විකල්පය පමණක් සිදු විය යුතුයි. ඒ අනුව කවපරකුපේ අභිමතය සිදු වන්පන්ද ඔහු බලවත් පදවිපයකු වන අතර අපනකා පද්වත්වය උසුලා ෙැනීමට සුදුසුකම් පනොලබයි. පමමඟින් සියල්ල නිර්මාණය කර අධීක්ෂණය කරන්නා එකම පරමාධිපතිපයකු බවට ස්ථීරව විශ්වාස කිරීමට සිදු පව්. පදවියන්පේ ඒකීයභාවය තහවුරු කිරීපමහි හා ඔහුපේ විවිධත්වය ප්‍රතික්පෂේප කිරීපමහි වැදෙත් මපනෝවිදයාත්මක සාධකයක් යනුපවන් පමය හඳුන් වනු ලබයි.
අල්ලාහ් පමණක් සතය පදවිපයකු බව හා ඔහු හැර අන් කිසිපවකු පහෝ කිසිවක් නැමදුමට සුදුසු පනොමැති බව ස්ථීර පලස විශ්වාස කිරීම පමමඟින් පපන්නුම් කරනු ලබයි. මන්දයත් පදවියන් යන්පනහි අර්ථය නම් කවපරකු පිළිබඳ සිත් තුළ නිර්මල පප්‍රේමයක් හා පෙෞරවයක් ඇති වන්පන්ද එවන් වූ නැමදුමට ලක් වන්නා පව්. තවද වන්දනාපවහි සාරය යනු වන්දනාමානයට ලක් වන තැනැත්තාට යටත් වීමත් සමඟ පූර්ණ පප්‍රේමය හා පූර්ණ නිහතමානිකම පහළි දැක්වීමයි. පමය එකම පදවියන් සඳහා පමණක් මිස විය පනොහැකි කරුණකි. පමම විශ්වාසය පිළිබඳ පශ්‍රේෂ්ඨ පලස සාක්ෂි ලබා පදන්නා විසින් සපයනු ලබන පශ්‍රේෂ්ඨතම සාක්ෂිය පමපසේ අල්කුර්ආනය තුළ සඳහන් පව්. "නියත වශපයන්ම ඔහු හැර අන් පදවියකු පනොමැති බවට අල්ලාහ් සාක ්ෂි දරයි. මලක්වරුද දැනුපමන් පිරිපුන් අයද සර්ව බලධාරී, සර්වඥානී වූ අල්ලාහ් හැර අන් පදවි පකනකු නැති බවට සතයපයන් හා යුක්තිපයන් යුතුව සාක්ෂි දරති."
තවද: "නුඹලාපේ පදවියා එකම පදවිපයකි. අපරිමිත දයාන්විත අසමසම කරුණාන්විත ඔහු (අල්ලාහ්) හැර පවන පදවියකු නැත."
ඒ පිළිබඳ උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "මා ඇදහීමට මිස මම ජින්වරුන් සහ මිනිසුන් පනොමැව්පවමි. ඔවුන්පෙන් යැපීමක් බලාපපොපරොත්තු පනොපවමි. තවද ඔවුන් මා පපෝෂණය කළ යුතු යැයි මම බලාපපොපරොත්තු පනොපවමි."
පමම විශ්වාසය තහවුරු කිරීම පිණිස මිනිසා පවත අල්ලාහ් සියළු ධර්ම දූතයින් පහළ කළහ. එම ධර්ම දූතයින් අල්ලාහ්ට ආපද්ශ කිරීම හා සම කිරීම අත් හැර දමා ඔහුට පමණක් වන්දනාමාන කිරීම පවත ඇරයුම් කළහ. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "අල්ලාහ් අදහනු. තවද තාඝුත්(අල්ලාහ්ට විරුද්ධ) පිළිපවතින් වැළකී සිටිනුයි ප්‍රකාශ කරන රසූල්වරයකු සියලු ජන සමාජයන් පවත නියතවශපයන් අපි යැවීමු."
එම ධර්ම දූතයින් තම සමූහයා අතර පහත සඳහන් වාකය මඟින් තම පමපහවර ආරම්භ කපළෝය. මාපේ ජනයිනි, අල්ලාහ්ට ඉබාදත් කරනු. (කීකරු වනු.) නුඹලාට ඔහු හැර පවනත් පදවියකු නැත.
තවද: මා හැර පවනත් පදවියකු නැත. එපහයින් මා නමදිනුයි ඔහුට වහී පහළ පකොට මිස, නුඹට පපර කිසිම රසූල්වරයකු පනොඑව්පවමු.
.jpg)
පමම විශ්වාසය තහවුරු කිරීමට හැකි වන්පන් වන්දනාමානය හා වත්පිළිපවත් යනාදී සියල්ල අල්ලාහ් පවත පමණක් පයොමු කිරීපමනි. කවපරකු පහෝ ඒවායින් ස්වල්පයක් පහෝ අල්ලාහ් හැර අන් කිසිපවකු පවත පයොමු කරන්පන් නම් ඔහු මුෂ්රික් පහවත් පද්වත්වපයහි සම කරන්පනකු පහෝ කාෆිර් පහවත් පද්වත්වය ප්‍රතික්පෂේප කරන්පනකු පලස පත් පව්.
වන්දනාමාන හා වත් පිළිපවත් විවිධය. ඒවා පහත අයුරිනි:
ඒ සඳහා වූ නිදසුන් කිහිපයක්: අල්ලාහ් පකපරහි ආදරය හා පප්‍රේමය. ඒ පිළිබඳ උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "අල්ලාහ්ට සමානයන් තබන අය මනුෂයයන් අතර පවති. ඔවුහු අල්ලාහ්ට පප්‍රේම කරන්නන් පමන් ඒවාට පප්‍රේම කරති. තවද විශ්වාස කරන්නන් අල්ලාහ්ට පප්‍රේම කිරීපමහිලා ඉතා දැඩිය."
බියබැතිකම: උත්තරීතර අල්ලාහ් පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: "එබැවින් නුඹලා ඔවුනට බිය පනොවනු. නුඹලා (සැබෑ) විශ්වාසවන්තයින් නම් මට බියබැතිමත් වනු."
අල්ලාහ් පිළිබඳ සිපතහි ඇති වන අපප්ක්ෂාව හා බලාපපොපරොත්තුව: උත්තරීතර අල්ලාහ් පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: "මා නුඹලා පමන් මිනිසකු පමණි. නුඹලාපේ පදවියා එකම පදවියකු පමණක් බව මට පහළි දරව් කරනු ලැබ ඇත. එම නිසා තම රේ(පරමාධිපති) මුණ ෙැසීමට බලාපපොපරොත්තු වන අය දැහැමි ක්‍රියාවන් කළ යුතුය. තවද තම රේ(පරමාධිපති) නැමදීපම්දී කිසිවකු ආපද්ශ පනොකළ යුතු යැයි (නබි මුහම්මද්) පවසනු."
.jpg)
සිත හා සම්බන්ධව ඉහත සඳහන් වූ එම වර්ෙ තුන යටපත් සියලු මානසික වත්පිළිපවත් ඇතුළත් පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: ඔවුන් අයැදින අයම, ඔවුන්පෙන් කවරකු තමන්පේ රේ(පරමාධිපති)පවත ඉතා සමීප විය හැකිදැ?යි විධි පසොයති. තවද ඔවුන් ඔහුපේ දයාව අපප්ක්ෂා කරති. ඔහුපේ දඬුවමටද බිය පවති. නියතවශපයන් නුඹපේ රේ(පරමාධිපති)පේ දඬුවම බියවිය යුතු පදයකි.
පකපසේ පවතත්, පමම වර්ෙ තුනම මිනිසා තුළ ඒකාබද්ධ විය යුතු අතර එම වර්ෙ තුනින් එක් වර්ෙයක් පහෝ ඔහුපෙන් බැහැරව කටයුතු කළ පනොහැක. කවපරකු පහෝ බියබැතිකමින් පමණක් අල්ලාහ්ට වන්දනාමාන කපළේ නම්, ඔහුට ‘හරූරී’ යනුපවන් කියනු ලැපේ. කවපරකු අපප්ක්ෂාව හා බලාපපොපරොත්තුපවන් පමණක් අල්ලාහ්ට වන්දනාමාන කරන්පන්ද ඔහුට ‘මුර්ජිඋ’ යනුපවන් කියනු ලැපේ. පකපසේ පවතත්, පමම වර්ෙ තුනම මිනිසා තුළ ඒකාබද්ධ විය යුතු අතර එම වර්ෙ තුනින් එක් වර්ෙයක් පහෝ ඔහුපෙන් බැහැරව කටයුතු කළ පනොහැක. කවපරකු පහෝ බියබැතිකමින් පමණක් අල්ලාහ්ට වන්දනාමාන කපළේ නම්, ඔහුට ‘හරූරී’ යනුපවන් කියනු ලැපේ. කවපරකු අපප්ක්ෂාව හා බලාපපොපරොත්තුපවන් පමණක් අල්ලාහ්ට වන්දනාමාන කරන්පන්ද ඔහුට ‘මුර්ජිඋ’ යනුපවන් කියනු ලැපේ. පකපසේ පවතත්, පමම වර්ෙ තුනම මිනිසා තුළ ඒකාබද්ධ විය යුතු අතර එම වර්ෙ තුනින් එක් වර්ෙයක් පහෝ ඔහුපෙන් බැහැරව කටයුතු කළ පනොහැක. කවපරකු පහෝ බියබැතිකමින් පමණක් අල්ලාහ්ට වන්දනාමාන කපළේ නම්, ඔහුට ‘හරූරී’ යනුපවන් කියනු ලැපේ. කවපරකු අපප්ක්ෂාව හා බලාපපොපරොත්තුපවන් පමණක් අල්ලාහ්ට වන්දනාමාන කරන්පන්ද ඔහුට ‘මුර්ජිඋ’ යනුපවන් කියනු ලැපේ.එපමන්ම කවපරකු ආදරපයන් පමණක් අල්ලාහ්ට වන්දනාමාන කරන්පන්ද ඔහුට ‘ zසින්දීක්’ යනුපවන් කියනු ලැපේ. කවපරකු බියබැතිකම, බලාපපොපරොත්තුව හා ආදරය යන වර්ෙ තුනින්ම අල්ලාහ්ට වන්දනාමාන කරන්පන්ද අල්ලාහ්ව ඒකීයට පත් කර ඔහුට පමණක් වන්දනාමාන කරන්නා ඔහු ය. හෘදයන්හි පරිණතභාවය සමස්ත ශරීරපයහි පරිණතභාවය සඳහා මුල් වනු ඇත. එක්තරා නබි වදනක පමපසේ සඳහන් පව්: "අපහෝ දැනෙනු! නියත වශපයන්ම ශරීරය තුළ එක් මස් කැබැල්ලක් ඇත. එය යහපත් වූපය් නම් මුළු ශරීරයම යහපත් වනු ඇත. එය අයහපත් වූපය් නම් මුළු ශරීරයම අයහපත් වනු ඇත."
ඒ සඳහා නිදසුන් කිහිපයක් පහත දැක්පව්. දුආ ප්‍රාර්ථනාව: අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පව්: "නියත වශපයන්ම මස්ජිදයන් සියල්ල අල්ලාහ්පේ (නැමදුම) පවනුපවන්ම ඇත්පත්ය. එබැවින් (ඒවාපයහි) අල්ලාහ් සමෙ පවනත් කිසිපවකු (නැමදීමට නාමය පවසා) ආරාධනා පනොකරනු."
ආරක්ෂාව පැතීම:අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පව්: "පවසන්න අරුපණෝදයහි රක්ෂිතයාපෙන් මම ආරක්ෂාව පතන්පනමි. "
උදවු උපකාර ඉල්ලා සිටීම: ඒ පිළිබඳ උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "තවද නුඹලා නුඹලාපේ රේ(පරමාධිපති)පෙන් උදව් පතා ප්‍රාර්ථනා කළ කල්හි පසුපස ලූහුබැන්ද වූ මලක්වරු(සුරදූතයි)න් දහසකින් මම නුඹලාට උදව් කරන්පනමියි ඔහු(අල්ලාහ්) නුඹලාට පිළිතුරු දුන් බව සිහිපත් කරනු. "
.jpg)
විවධ පමපනහි කිරීම්: උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "විශ්වාසවන්තයිනි! (විටින් විට) අධික වශපයන් අල්ලාහ්ව සුවි ශුද්ධ කරනු."
අල්කුර්ආන් පාරායනය: උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "(නබිවරය!) වහී මගින් ඔබට දැනුම් පදන ලද (පමම) ග්‍රන්ථය ඔබ කියවන්න."
සියළු යහපත් වදන්: උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "පිවිතුරු වදන් ආපරෝහණය වන්පන් ඔහු (අල්ලාහ්) පවතය"
ඒ සඳහා නිදසුන් කිහිපයක් පහත දැක්පව්. සලාතය ස්ථාපනය කිරීම හා සත්වයින් කැප කිරීම: උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "නියත වශපයන්ම මාපේ සලාතය(නැමදුම) මාපේ පුද පූජාවන් මාපේ ජීවිතය හා මාපේ මරණය රේබුල් ආලමීන් (විශ්වයාධිපති) වූ අල්ලාහ්ටම යැයි (නබි මුහම්මද්) "
තවද අල්ලාහ් පමපසේ පවසයි: "එබැවින් ඔබපේ රක්ෂිතයාට සලාතය ඉටු කර (පිළිම පවනුපවන් සතුන් බිලිදීපම් පාරම්පරික චර්යාපවන් මිදී අල්ලාහ්පේ තෘප්තිය බලාපපොපරොත්තුපවන් පමණක් ඔහු පවනුපවන් සත්වයන්) බිලිපදන්න."
තවාෆ් කිරීම (කඃබාව වටා සක්මන් කිරීම) ඒ පිළිබඳ උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "පසුව පැරණි පද්ව ෙෘහය තවාෆ්(සක්මන්) කරත්වා."
ෙමන් කරන පාදපයහි තිපබන හිංසාකාරී පද්වල් ඉවත් කිරීම: "නබි (සල්) තුමාණන් විශ්වාසපය් විපශේෂ කරුණු පිළිබඳ විස්තර කිරීපම්දී එහි අවම මේටම වනුපය් මාර්ෙපය් තිපබන හිංසාකාරී පද්වල් ඉවත් කිරීම යනුපවන් පවසා ඇත."
නැමදුමක් සඳහා පිරිනමනු ලබන සියලු ආකාරපය් වියදම් පමහි ඇතුළත්ය. ඒ සඳහා නිදසුන් පහත දැක්පව්.
අනිවාර්ය හා ස්පව්ච්ඡා පුණයාධාර, වසියියත් පහවත් ස්පවච්ඡා මුදල් පරිතයාෙ, වක්ෆ් පහවත් පද්ව මාර්ෙපය් දානය කිරීම හා පවනත් කරුණු පමයට අදාල පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් ඒවා පිළිබඳ පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: "ඇත්ත වශපයන්ම (එකතු පකපරන) සදකාත් (පනොපහොත් සzකාත්) අසරණයන්ටත් දිළින්දන්ටත් ඒවා (zසකාත්-එකතු කිරීමට හා පබදා දීම) සඳහා (පත්කර ඇති) පසේවකයන්ටත් ඔවුන්පේ සිත් (සතයය කරා) එකඟ කරෙනු ලබන අයටත් වහලූන්(මුදවා ෙැනීම)ටත් ණයකරුවන්ට(උපකාර කිරීමට)ත් අල්ලාහ්පේ මාර්ෙය පවනුපවන් සහ මගීන්(සඳහා ආෙන්තුක සත්කාර කිරීම)ටත් පමණක් අයත් පව්. (පමය) අල්ලාහ්පෙන් (නිර්ණය) වූ අනිවාර්ය(යුතුකම)කි. නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් සර්වඥානීය, සර්ව ප්‍රාඥයය."
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: "එපහත් පමම ෙැමි අරාබිවරුන් අතර අල්ලාහ් සහ අවසාන දිනය ෙැන විශ්වාස කරන්නාවූද ඔවුන් (අල්ලාහ්පේ මාර්ෙපය්) වියදම් කරන දෑ අල්ලාහ්ට වඩාත් සමීප වීම සඳහාද රසූල්වරයාපේ ආශිර්වාදය ලැබීම සඳහාද එක් උපාය මාර්ෙයක් බව පිළිෙන්නා පිරිසක්ද සිටිති. සැබැවින්ම පමය ඔවුන් (අල්ලාහ්ට වඩාත්) සමීප කරවන උපාය මාර්ෙයකි. අල්ලාහ් තම ආශිර්වාදයට ඔවුන් ඇතුළත් කරනු ඇත. නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ක්ෂමාශීලී හා අසීමිත කරුණාන්විත පව්."
ආහර සැපයීම උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "අල්ලාහ් පකපරහි වූ ආදරපය් පහේතුපවන් දුප්පතුන්ටද, අනාථයින්ටද, සිර ෙතවූ අයටද, ආහාර ලබා පදමින්ම සිටියහ. (දානමාන ලබා ෙන්නා අයට) “අපි ඔබට අහාර ලබා පදන්පන්, අල්ලාහ්පේ මුහුණ උපදසාම මිස, ඔබ පවතින් අපි කිසිම කුලියක් පහෝ නැතපහොත් (ඔබ අපට) කෘතඥ වීම පහෝ අදහස් කපළේ නැත” (යැයිද) ඔවුන් පවසති."
සර්ව බලධාරී අල්ලාහ්පේ පද්වත්වය විශ්වාස කිරීම යනු ඔහුපේ පරමාධිපතයය හා එයට අදාල කරුණු සියල්ල විශ්වාස කිරීම අනිවාර්ය කරන්නකි. කවපරකු පහෝ අල්ලාහ් ඔහු නිර්මාපකයා බව හා ඔහු සකළ පලෝහි අධිපති හා අධීක්ෂණය කරන්නා බව ස්ථීර පලස තහවුරු කරන්පන් නම්, ඔහුට අල්ලාහ්පේ පද්වතවය පිළිෙැනීමටත් නැමදුපමන් ඔහුව ඒකීයභාවයට පත් කිරීමටත් සිදු පව්. පමම පිළිෙැනීම විෂපයහි පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පනොපයකුත් ස්ථානයන්හි උත්තරීතර අල්ලාහ් ආපද්ශ කරුවන්ට එපරහිව සාධක පෙන හැර දක්වයි. එයට අදාල අල්කුර්ආන් වැකි පහත සඳහන් පව්:
"මිනිසුනි, නුඹලාද නුඹලාට පපර සිටියවුන්ද මැවූ නුඹලාපේ රේ (පරමාධිපති) පවත අවනත වනු. පමපලසිනි, නුඹලාට ආරක්ෂාව ලබාෙත හැක්පක්. නුඹලාට මහපපොපළොව යහනාවක් හා අහස වියනක් කර තවද අහසින් වැසි වස්වා එමගින් නුඹලාපේ පපෝෂණය සඳහා ඵල වර්ෙ හට ෙැන්වූපය් ද ඔහුමය. එබැවින් (පම් සියල්ල) නුඹලා පැහැදිලිව දැන සිටියදීත් අල්ලාහ්ට (කිසිපසේත්) ආපද්ශයන් පනොතබනු."
"(නබි තුමණි!) ඔබ (ඔවුන්ට) “අහස්වලින්ද, භූමිපයන්ද ඔබට ආහාර ලබා පදන්පන් කවපරක්ද? (ඔබපේ) සවණටද, බැල්මටද අයිතිකරුවා කවපරක්ද? පණ නැති දැපයන් පණ ඇති දැයද, පණ ඇති දැපයන් පණ නැති දැයද ඉකුත් කරන්පන් කවපරක්ද? (පලොපවහි) සියලුම කාරණාවන්ද සැලසුම් කර ක්‍රියාත්මක කරන්පන් කවපරක්ද?”යි විමසනු මැනව! එයට ඔවුන් “අල්ලාහ්” යයි පවසනු ඇත. එපසේ නම්, “(ඔහුට) ඔබ බිය විය යුතු පනොපව්ද?”යි විමසනු. ඇත්පතන්ම ඔහුම ඔබව උත්පාදනය කර, පපෝෂණය කරන අල්ලාහ්ය! පමම සතයපයන් පසුව, (ඔබ ඔහුට යටහත් පහත් පනොවී සිටීම) දුර්මාර්ෙය මිස, පවන කිසිවක් නැත. (පමම සතයපයන්) ඔබ පකොපහේට නම්, හැපරනු ලබන්පනහුද?” (යැයිද නබියවරය! ඔබ විමසනු.)"
සියලු ප්‍රශංසා අල්ලාහ්ටය. ඔහු පතෝරා ෙත් ඔහුපේ ෙැත්තන් පකපරහි ශාන්තිය අත්පව්වා! පශ්‍රේෂ්ට වනුපය් අල්ලාහ්ද එපසේ නැතිනම් ඔවුන් ආපද්ශ කරන දෑ ද යැයි (නබිවරය!) ඔබ අසනු. (තවද) අහස්ද, භූමියද උත්පාදනය කර, වලාකුපළන් ඔබ පවනුපවන් වැස්ස වසින්නට සලස්වන්නා කවපරක්ද? අපිම එමගින් (ඇස් පිනා යාම පිණිස) අලංකාරවත් වතුද වැපවන්නට සලස්වන්පනමු. අපපේ (උදව්පවන් පතොර) එහි තිපබණ ෙස් වැපවන්නට සැලැස්වීමට ඔබට පනොහැකිය. එබැවින් අල්ලාහ් සමෙ නැමදුමට යුතු (පවන පකපනකු) සිටින්පන්ද? නැත. (පමපසේ තිබියදී) පමොවුන් (තමන්පේ මනඃකල්පිත පදවිවරුන්ව පදවියන්ට) සම කරන ජනතාවක් වශපයන් සිටින්නාහ.
භූමිය ස්ථීර වූ වාසස්ථානයක් වශපයන් නිර්මාණය කර එහි මධයපයහි ෙංඟාවන්ද, ඒ සඳහා ස්ථීර වූ කඳු ද නිර්මාණය කපළේ කවපරක්ද? මුහුදු පදකක් අතපර් බාධකයක් ඇති කපළේ කවපරක්ද? (පම්වා කළ) අල්ලාහ් සමෙ නැමදුමට යුත්පතකු (පවන පකපනකු) සිටින්පන්ද? (ඇත්පතන්ම) නැත. ඔවුන්පෙන් වැඩි පදපනකු (පමයද) පනොදැනුවත් අය වශපයන්ම සිටින්නාහ. (විපතක පැටළී) දඟලමින් සිටින අය (ආරක්ෂාව පතා) ආරාධනා කළපහොත් (ඔවුන්ට) පිළිතුරු දී, ඔවුන්පේ අමාරුකම් පහ කරන්පන් කවපරක්ද? භූමිපයහි ඔබව (තමන්පේ) නිපයෝජිතයින් වශපයන් පත් කපළේ කවපරක්ද? (පමවැනි) අල්ලාහ් සමෙ නැමදුමට යුතු (පවන පකපනකු) සිටින්පන්ද? (ඇත්පත්ම නැත). ඔබ (පම් ෙැන) සිතන්පන් ඉතාමත් අල්පයකි. මුහුපදහි පහෝ පෙොඩ බිපමහි පහෝ අන්ධකාරපයහි පහෝ ඔබට මාර්ෙය පපන්වන්පන් කවපරක්ද? ඔහුපේ වරප්‍රසාදයන්ට පපර (සිසිල්) සුළඟ ශුභාරංචියක් වශපයන් යවන්නා කවපරක්ද? අල්ලාහ් සමෙ නැමදුමට යුතු (පවන පකපනකු) සිටින්පන්ද? (ඇත්පත්ම නැත). ඔවුන් සමානයන් තැබීපමන් අල්ලාහ් ඉතාමත් උසස්වන්තපයකි. "ආරම්භපය්දී (කිසිම නිදසුනක් පනොමැතිවම) නිර්මාණයන් උත්පාදනය කපළේ කවපරක්ද? (එපසේම නැවත) නැවතත් උත්පාදනය කරමින් සිටින්පන් කවපරක්ද? වලාකුපළන් (වැස්ස පහළ කර) භූමිපයහි (ධානය ආදිය වැඩීමට සලස්වා) ඔබට ආහාර ලබා පදන්පන් කවපරක්ද? අල්ලාහ් සමෙ නැමදුමට යුතු (පවන පකපනකු) සිටින්පන්ද? “ඔබ සතය පවසන්නන් වශපයන් සිටින්පනහු නම්, (පමයට) ඔබපේ සාධකයන් පෙන එනු” යයි (නබිවරය) ඔබ පවසනු."
පමහිදී ඔවුන් අල්ලාහ්පේ පරමාධිපතයය පිළිෙත් පහේතුපවන් ඔහුපේ පද්වත්වයද පිළිෙත යුතු බවට උත්තරීතර අල්ලාහ් සාධක පෙන හැර දක්වා ඇත. එපමන්ම, පද්ව ආපද්ශකයන්පේ පිළිමයන් පරමාධිපතයපයහි කිසිදු සංපේතයක් පහෝ පනොඋසුලන පහයින් පද්වත්වයට ඒවා සුදුසු පනොවන බව පවසා එම ක්‍රමපව්දය නිෂ්ප්‍රභා කර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: කිසිම පදයක් පනොමවනද, තමන් පවා මවනු ලැබූවන් වන දෑ ඔවුහු (අල්ලාහ්ට) සමානයන් පලස ආපද්ශ කරන්පන්ද? තවද (එම සමානයන් තමන්ට ආපද්ශ කරන්නා වූ) ඔවුනට කිසිදු උපකාරයක් කළ පනොහැකිය. තවද ඔවුනට තමන්ටද උපකාරයක් කළ පනොහැකිය. නුඹලා ඔවුන් නිවැරදි මාර්ෙය කරා (කැඳවූවත්) ආරාධනය කළත් ඔවුහු නුඹලා අනුෙමනය පනොකරති. නුඹලා ඔවුන් (කැඳවුවත්) ආරාධනය කළත් නිහඬව සිටියත් නුඹලාට (ලැපබන ප්‍රතිඵලය) සමානය.අල්ලාහ් හැර නුඹලා (කැඳවන) ප්‍රාර්ථනා කරන අය නියතවශපයන්ම නුඹලා වැනි ෙැත්පතෝය. එමනිසා නුඹලා ඔවුන්(කැඳවන්නන්)ට ප්‍රාර්ථනා කර බලනු. නුඹලා (ඔවුන් පිළිබඳ තබා ඇති විශ්වාසය) සතයය නම් ඔවුන් නුඹලා(පේ ප්‍රාර්ථනාවන්)ට පිළිතුරු පදනු ඇත. ඔවුනට එමගින් ඇවිදීමට පාද තිපේද? නැතපහොත් ඔවුනට එමගින් ඇල්ලීමට අත් තිපේද? නැතපහොත් ඔවුනට එමගින් බැලීමට ඇස් තිපේද? නැතපහොත් ඔවුනට එමගින් ශ්‍රවණය කිරීමට කන් තිපේද? නුඹලා (අල්ලාහ්ට සමාන කළ) නුඹලාපේ හවුල්කරුවන් කැඳවනු. "පසුව නුඹලා මට විරුද්ධව කුමන්ත්‍රණය කරනු. මට කිසිම අවකාශයක් පනොපදනුයි (නබි මුහම්මද්) පවසනු. නියතවශපයන්ම මාපේ ආරක ෂකයා පමම ධර්ම ග්‍රන්ථය පහළ කළ අල්ලාහ්ම පව්. තවද යහපත් දැහැමියන් ආරක ්ෂා කරන්පන් ඔහුමය. නුඹලා ඔහු(අල්ලාහ්) හැර (කැඳවන) ප්‍රාර්ථනා කරන අයට නුඹලාට උපකාර කිරීමට නුපුළුවන. තවද ඔවුනට තමන්ටද කිසිදු උපකාරයක් කර ෙත පනොහැකිය. (එපමණක් පනොපව්.) නුඹ ඔවුන් යහමඟට කැඳවූවත් ඔවුහු එය ශ්‍රවණය පනොකරති. ඔවුන් නුඹ පදස බලා සිටිතැයි නුඹ සිතුවත් නියතවශපයන්ම ඔවුහු කිසිවක් පනොදකිති."
"නමුත් ඔවුහු ඔහු(අල්ලාහ්) හැර පවනත් පදවියන් ෙත්හ. ඔවුහු(ඒ පදවිවරු) කිසිවක් නිර්මාණය කළ පනොහැක්පකෝය. ඔවුහු නිර්මාණය කරන ලද්පදෝය. තමන්ට විපතක් පහෝ සැපතක් කරෙන්නටද පනොහැක්පකෝය. මරණය පහෝ ජීවිය පදන්නටද මළවුන් පකපරන් නැගිටුවන්නටද පනොහැක්පකෝය."
(නබි තුමණි!) ඔබ පමපසේ පවසනු: "“අල්ලාහ් හැර, කුමක් ඔබ (පදවිවරුන් යයි) අදහස් කරමින් සිටිපය්ද, ඒවා ඔබ ආරාධනා කර බලනු. අහස්හි පහෝ භූමිපයහි පහෝ ඒවාට එක් අනු ප්‍රමාණයකට පහෝ බලයක් නැත. තවද ඒ පදපකන් (කිසිවක්) පහෝ (ඒවා උත්පාදනය කිරීපමහි) පම්වාට කිසිම හවුලක් නැත. (පමහි) ඔහුට උදව්කරුවන්ද ඔවුන්පෙන් කිසිපවකුත් නැත. ඔහුපේ අනුමැතිය ලබා ෙත් අය හැර, (අන් කිසිම මලායිකාවරපයකුට පහෝ) ඔහු පවත මැදිහත් වී කතා කිරීපමහි ප්‍රපයෝජනයක් අත් වන්පන් නැත. (අල්ලාහ්පේ යම් කිසි නිපයෝෙයක් නික්පමන විට, ඔවුන් බිය වී පවව්ලන්නාහ). ඔවුන්පේ හෘදයන්හි තිබී පවව්ලීම පහ වී ගිය වහාම (ඔවුන්පෙන් පකපනකු අනිත් අයට) “ඔබපේ පදවියන් කුමන නිපයෝෙයක් නිකුත් කපළේද?” යි විමසන්නාහ. එයට අනිත් අය “(නිකුත් කළ යුතු) සතයය (වූ නිපයෝෙයන්)ම නිකුත් කපළේය. ඔහු නම්, ඉතාමත් උසස්වන්තපයකු හා ඉතාමත් විශාලවන්තපයකුද වන්පන්ය” යයි පවසන්නාහ."
.jpg)
iv. ආපද්ශ කිරීම යනු මානව ස්වභාධර්මය විකෘති කිරීමක් හා පනොමපඟහි ෙැඹුරටම ඇද වැටීමකි. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "අල්ලාහ්ට ආපද්ශ කරන්නා අහසින් වැටුණාක් පමන්ය. එවිට පක්ෂීහු ඔහු ඩැහැපෙන යති. නැතපහොත් සුළඟ දුර තැනකට ඔහු උසුලාපෙන යෑපමන් (ඔහු කැබිලි බවට පත්වන්පන්ය.)"
ආපද්ශ කිරීම යනු පමතරම් බරපතළ පාපයක් පහයින් අල්ලාහ් ඒ සඳහා පමපලෝ ජීවිතයට සහ මතු පලොව ජීවිතයට අදාල වන අන්දමින් තීන්දු තීරණ කිහිපයක් ලබාදී ඇත. ඒවා පහත සඳහන් පව්:
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ඔහුට කිසිවක් ආපද්ශ කිරීම (ෂිර්ක්) ක්ෂමා පනොකරන්පන්ය. ඔහුට අභිමත වු අයට (ෂිර්ක් හැර) අන් පදය ක්ෂමා කරන්පන්ය. අල්ලාහ්ට ආපද්ශ කරන්නන් කවපරක් වුවද ඔහු සැබැවින්ම මහ ප්‍රලාපයක් පෙොතා ඉතා බරපතලම පාපය කරන්නා පවයි."
අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නියත වශපයන්ම කවරකු අල්ලාහ්ට ආපද්ශයක් තබන්පන්ද අල්ලාහ් ඔහුට ජන්නාහ්ව (ස්වර්ෙය) තහනම් කපළේය. ඔහුපේ නිවහන අපාය පව්. (පමවැනි) පව්කාරයන්ට පිහිට වන්නන් කිසිවකු නැත"
අල්ලාහ් පමපසේප්‍රකාශ කරයි: (නබි තුමණි,) ඔබට, පපර සිටි සෑම (දූත)පයකුටම ඇත්පතන්ම වහී මගින් දැනුම් පදනු ලැබූ දැය කුමක්දයත් ඔබ සමානයන් තැබුවපහොත්, ඔබපේ පින් (සියල්ල) විනාශ වී, නියත වශපයන්ම ඔබ පරාජිතයින්පෙන් වූ අය බවට පත් වන්පනහුය” (යන්න පව්).
අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "(සටන් කිරීම) තහනම් මාස අවසන් වූවාට පසුව නුඹලා ඔවුන් (මුෂ්රික්වරුන්) දුටු තැන ඔවුන් මරා දමනු. තවද ඔවුන් අත් අඩංගුවට ෙනු. ඔවුන් වටලනු. තවද ඔවුන් සැඟවී සිටින සෑම තැනකින්ම ඔවුන් හසුකර ෙැනීමට රැක සිටිනු. නමුත් ඔවුන් පසුතැවිලිවී සලාත් ඉටුකර zසකාත් පෙවනවා නම් ඔවුනට ඔවුන්පේ මාර්ෙයහි ඉඩ හරිනු. නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ක්ෂමාශීලී සහ අසීමිත කරුණාන්විතය."
නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ වදාලහ: "මිනිසුන් නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් හැර අන් කිසිපවකු පනොමැත යනුපවන් පවසන පතක් අරෙල කරන පමන් මා හට අණ කර තිපේ. කවපරකු එය පවසන්පන්ද ඔහුපේ ධනය හා ඔහුපේ ප්‍රාණය මාපෙන් ඔහු ආරක්ෂා කර ෙත්පත්ය. ඔහුපේ විනිශ්චය අල්ලාහ් සතුය."
පදවියන් අල්ලාහ්ව පමණක් වන්දනාමාන කිරීපමන් මිනිසුන් අතුරින් විවිධ පිරිස්ඉවතට පෙොස්ඇත. ඔවුන් පිළිබඳ පහත සඳහන් පව්:
පෂයිතාන් විසින් වන්දනාමානය කිරීමට පපොළඹවන ලද ෙස්, ෙල්, මිනිසුන්, ජින්වරුන්, සුර දූතයින්, ග්‍රහපලෝක හා සත්වයින් වැනි නැමැදුමට ලක්වන විවධ දෑ වන්දනා කරන අයවලුන්.
මරණයට පත් වී පසොපහොන් තුළ භූමිදානය කරන ලද මළවුනට ආරාධනා කර, ඔවුන් සඳහා බිලි පූජා සිදු කර ප්‍රථිලාභ ලබා දීපම් හා හානියකින් වැළක්වීපම් හැකියාව ඔවුනට තිපබන බව විශ්වාස කරන උදවීන්.
එවැනි පුද්ෙලයින් ජින්වරුන් ඔවුනට පවසන දෑ සඳහාත්, ඔවුන් ඔවුනට පෙනවිත් පදන දෑ සඳහාත් ඔවුන් පවනුපවන් කරනු ලබන දෑ සඳහාත් එම ජින්වරුන්ට වන්දනාමාන කරති.
වන්දනාව තුළ ඇති වන ෂිර්ක් පහවත් ආපද්ශ කිරීපමහි බරපතලකම පහේතුපවන් නබි (සල්) තුමාණන් ඒ පවත තුඩු පදන කරුණු පිළිබඳ අනතුරු අඟවා ඇති අතර එයට තුඩු පදන මාර්ෙ සියල්ල වසා දමා ඇත. ඒ පිළිබඳ නිදසුන් කිහිපයක් පහත සඳහන් පව්:
"නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ ප්‍රකාශ කපළේය:සීමාව ඉක්මවා කටයුතු කිරීපමන් වැළකී සිටින්න. ඔබලාට පපර සිටි උදවිය විනාශ වූපය් ධර්මපයහි සීමාව ඉක්මවා කටයුතු කිරීම පහේතුපවනි."
තවද නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ ප්‍රකාශ කපළේය: "මර්යම්පේ පුත් විෂපයහි කිතුනුවන් සීමාව ඉක්මවා කටයුතු කළ පමන් මා විෂපයහිද කටයුතු පනොකරනු. නියත වශපයන්ම මා අල්ලාහ්පේ එක් වහපලකි. එබැවින් අල්ලාහ්පේ වහපලකු හා ඔහුපේ දූතපයකු යැයි පවසන්න."
යහපත් දැහැමි පුද්ෙලයින් විෂපයහි සීමාව ඉක්මවා කටයුතු කිරීම යන විෂපයහි ඔවුන්ව මැදිහත්කරුවන් පලස ෙැනීමද අඩංඟු පව්. මැදිහත්කරුවන් පලස ෙැනීම යන සංකල්පය විවධ ආකාරයන්පෙන් සමන්විතයි.
පළපවනි ආකාරය: "දහපමන් බැහැර කරවන පද්ව ආපද්ශ මැදිහත්වීම: එනම් තම අවශයතාවන් ඉටු කර පදන පමන් හා දුක්කරදර තමන්පෙන් දුරු කර පදන පමන් අල්ලාහ් පනොවන පවනත් පදයක් හරහා ඉල්ලා සිටීම පමයට එක් උදාහරණයකි. "
පදවැනි ආකාරය: "නූතන ආකාරපය් මැදිහත්වීම. පමයද එක් බරපතල වරදක් වන නමුත් පදවියන්ට ආපද්ශ කිරීම යන සංකල්පයට ළඟා පනොවන්නකි. එනම්, අල්ලාහ් ආෙමානුෙත කර පනොමැති පදයින් මැදිහත්වීමක් සිදු කිරීමයි. භක්තිවන්ත ජනයා හරහා පහෝ ඔවුන්පේ තත්ත්වයන්, අයිතිවාසිකම්, ශුද්ධත්වය ආදි කරුණු හරහා පදවියන්ට ආයාචනා කරන අය වැනිය."
තුන්වන ආකාරය: අනුමැතිය ලත් මැදිහත් වීම. එනම්, අල්ලාහ්ව විශ්වාස කිරීම, ඔහුට අවනත වීම, ඔහුපේ අලංකාර නාමයන් අතුරින් එක් නාමයක් මඟින් පහෝ ඔහුපේ ගුණාංෙ අතුරින් එක් ගුණාංෙයක් මඟින් පහෝ දුආ ප්‍රාර්ථනා කිරීම හරහා පහෝ තමන් සිදු කළ කුසලක් හරහා පහෝ පපොදු විෂයන්හි භක්තිවන්ත අපයකුපෙන් දුආ ප්‍රාර්ථනා කරන පමන් ඉල්ලා සිටීම හරහා මැදිහත්වීමක් සිදු කිරීම පව්.
අපහෝ පදවියනි! අප නබි (සල්) තුමාණන් හරහා ඔබපෙන් වර්ෂාව පතා සිටිපයමි. දැන් අප ඔහුපේ මහප්පා වන අේබාස් (රළි) තුමා හරහා ඔබපෙන් වර්ෂාව පතා සිටින්පනමු යන උමර් (රළි) තුමාපේ වදන වනාහි අේබාස් (රළි) තුමාණන් නබි (සල්) තුමාණන්පේ ඥාතිපයකු පහයින් ඔහුපේ ප්‍රාර්ථනාව මඟින් කරනු ලබන එක් මැදිහත් වීමක් මිස ඔහු හරහා කරනු ලබන මැදිහත් වීමක් පනොපව්. යම් යම් පුද්ෙලයින් හරහා මැදිහත් වීම් සිදු කිරීම යනු ඉස්ලාමය තුළ අනුමැතිය ලත් ක්‍රියාවක් නම්, නබි (සල්) තුමාණන්පේ අභාවයට පසුවද ඔහුපේ මිත්‍රයින් ඔහු හරහා මැදිහත්වීම් කරන්නට තිබුණි.
.jpg)
එහි ස්වරෑප කිහිපයක් පහත දැක්පව්. එම පසොපහොන් ෙැේ මස්ජිදයන් පලස අර ෙැනීම: "ආඉෂා (රළි) තුමිය පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: නබි (සල්) තුමාණන් අසනීප තත්වය නිසා ඔහු තම මුහුණට පරදි කැබැල්ලක් තබමින් සිටිපය්ය. හුස්ම ෙැනීපම් අපහසුතාවය ඔහුට දැනුනු විට ඔහු එය ඉවත් කර පමපසේ පැසුපව්ය: යුපදව්වන්ට හා කිතුනුවන්ට අල්ලාහ්පේ ශාපය අත් පව්වා! ඔවුන් ඔවුන්පේ ධර්ම දූතවරුන්පේ පසොපහොන් ෙැේ මස්ජිදයන් පලස අර ෙත්පතෝය."
තවද නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ ප්‍රකාශ කළහ. "අපහෝ දැනෙනු. ඔබලාට පපර සිටි ජනයින් ඔවුන්පේ ධර්ම දූතවරුන්පේ හා දැහැමි උදවියපේ පසොපහොන් ෙැේ මස්ජිදයන් පලස අර ෙත්හ. අපහෝ දැනෙනු. මාපේ පසොපහොන මස්ජිදයක් පලස අර පනොෙනු. මා එයින් ඔබලා වළක්වම"
මස්ජිදයක් පලස අර ෙැනීම යන්පනන් අදහස් කරනු ලබන්පන් පසොපහොනක් ළඟ එහි මස්ජිදයක් පනොතිබුණද යම් සලාතයක් ඉටු කිරීමයි. මන්දයත් මස්ජියදය යනු සුජූද් කරන ස්ථානය පව්.
යම් පසොපහොනක් ඉඳි කිරීම හා එහි තිපබන වැලි වලට වඩා පවනත් යමක් වැඩි කිරීම පහෝ එය කපරාරු කිරීම. "අබුල් හයියාජ (රහ්) තුමා පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: අලි ඉේනු අබී තාලිේ (රළි) තුමා මා හට පමපසේ ප්‍රකාශ කළහ: නබි (සල්) තුමාණන් විසින් මා කුමන කාර්යයක් සඳහා එවනු ලැබුපව්ද එම කාර්යය සඳහාම මා ඔබ එවන්පනමි. එම කාර්ය නම් ඔබ දකින ප්‍රතිමාවන් සියල්ල බිඳ දමන්න. තවද ඉහළට පෙොඩ නැඟී ඇති පසොපහොන් ෙැේ සියල්ල පපොළවත් සමඟ සමතලා කර දමන්න."
ජාබිර් (රළි) තුමාණන් පමපසේ වාර්තා කරයි: "පසොපහොන් ෙැේ කපරාරු කිරීම , ඒ මත අසුන් ෙැනීම හා ඒ මත ඉඳි කිරීම යන විෂයන් නබි (සල්) තුමාණන් තහනම් පකොට ඇත."
පමම තහනම් නිපයෝෙය තුළ පසොපහොන් ෙැේ මත පෙෝලාකාර හැඩැති ඉඳි කිරීමක් තනා එය යම් ආකාරයකින් පහෝ අංලකාර කිරීමද ඇතුළත් පව්.
පසොපහොන් ෙැේ බැහ දැකීම පිණිස ඒ පවත සංචාරය කිරීම. මන්දයත් පහත සඳහන් නබි (සල්) තුමාණන්පේ පපොදු කියමන එපසේ සංචාරය කිරීම වළක්වයි: "මස්ජිදයන් තුනක් පවත පමණක් සංචාරය කළ හැක. ඒවා නම්: පූජනීය මස්ජිදය වන මක්කාපවහි පිහිටි කඃබතුල්ලාහ් පද්වස්ථානය, පමම මාපේ මස්ජිදය වන මදීනාපවහි පිහිටි පද්වස්ථානය හා අල් අක්සා පද්වස්ථානය."
නබි (සල්) තුමාණන්පේ පසොපහොන් ෙැබ සැමරුමක් කර ෙැනීම. "එනම් එය නිතර නිතර නිරීක්ෂණය කිරිමට පැමණීම. නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ ප්‍රකාශ කපළේය: මාපේ පසොපහොන් ෙැබ සැමරුමක් බවට පත් කර පනොෙනු."
නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ ප්‍රකාශ පකොට ඇත: "ඔබලා මුෂ්රික් වරුන් පහවත් පදවියන්ට සමානයන් උපකල්පනය කරන්නන්පෙන් පවනස්ව කටයුතු කරනු."
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ පකොට ඇත: "ඔබලා ගින්නට නමදින්නන්පෙන් පවනස්ව කටයුතු කරන"
තවද පමපසේ පවසා ඇත: "ඔබලා යුපදව්වන්පෙන් පවනස්ව කටයුතු කරන්න."
ආඉෂා (රළි) තුමිය පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: තමන් හබෂාපවහි(ඉතිපයෝපියාපවහි) එක් පද්වස්ථානයක් හා එහි තිපබන ඡායාරූප ස්වල්පයක් දැක ඇති බව උම්මු සලමාහ් (රළි) තුමිය නබි (සල්) තුමාණන් හට ප්‍රකාශ කළාය. "එවිට ඔවුන් එක් ජනසමූහයකි. ඔවුන් අතුරින් යම් දැහැමි ද්ෙලපයකු මිය ගිපය් නම්, ඔහුපේ පසොපහොන මත පද්වස්ථානයක් ඉඳි කර එවැනි හැඩැති රූප එහි තබන්පනෝ පවති. ඔවුන් අල්ලාහ්පේ මැවීම් අතුරින් වඩා නරක මැවීමකි යනුපවන් නබි (සල්) තුමාණන් වදාලහ"
උදාහරණ කිහිපයක් පහත දැක්පව්:
අල්ලාහ් පනොවන යම් පදයක් මත සපත කිරීම නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ ප්‍රකාශ පකොට ඇත: "කවපරකු අල්ලාහ් පනොවන යම් පදයක් මත සපත කරන්පන් නම් ඔහු ප්‍රතික්පෂේප කරන්පනකු විය. නැතපහොත් ඔහු පද්ව ආපද්ශ කරන්පනකු විය."
අල්ලාහ්පේ අභිමතය සමඟ පකපනකුපේ අභිමතය සමාන කිරීම.පකපනකු අල්ලාහ් හා ඔබපේ අභිමතයට අනුව සිදූ වූවකි යනුපවන් නබි (සල්) තුමාණන් පදස බලා පැවසූ විට නබි (සල්) තුමාණන් නුඹ මාව අල්ලාහ්ට සමානයක් පලස පත් "කපළේදැ?යි විමසා අල්ලාහ් අභිමත කළ දෑ පමණක් සිදු වුණි යැයි පවසනු යනුපවන් ඔහුට අවවාද කපළේය."
යම් පදයක් පහේතුපවන් වර්ෂාව ඇති වන බව ප්‍රකාශ කිරීම. "ඒ පිළිබඳ අල්ලාහ් හදීස් අල් කුද්සි හි පමපසේ ප්‍රකාශ පකොට ඇත: පම් පම් පද්වල් පහේතුපවන් අපට වර්ෂාව ඇති වූවා යැයි ප්‍රකාශ කරන්නා වනාහි ඔහු මාව ප්‍රතික්පෂේප පකොට ග්‍රහපලෝකයන් පකපරහි විශ්වාස තබන්පනකු වන්පන්ය."
සර්ව බලධාරී පදවියන් අල්ලාහ් හැර පවනත් ඕනෑම පකපනකුට ඕනෑම ස්වාභාවික ප්‍රපංචයක් ආපරෝපණය කිරීම ඇතුළත් ප්‍රකාශ තහනම් බව ඉහත සඳහන් වදන සසඳා බැලීම තුළින් උපුට ෙනු ලැපේ.
පදවියන් අල්ලාහ් සමෙ යම් පදයක් ආපද්ශ කිරීමට පහේතු වන ක්‍රියාවන් පිළිබඳ අනතුරු ඇඟවීම. පමය විවිධ ආකාරවලින් ෙත හැකිය:
ආපදාවන් වලින් ආරක්ෂා වීම පහෝ ඒවා දුරු වීම පිණිස එක් අතක පහෝ පෙපලහි වළලු හැඩැති යමක් පහෝ නූලක් පැළඳීම. "නබි (සල්) තුමාණන් තඹ පළඳනාවක් පැළඳ සිටි මිනිපසකු දුටු විෙස ඔබ පමය පැළඳපෙන සිටින්පන් කුමක් දැ?යි ඔහුපෙන් විමසා සිටිපය්ය. දුර්වල කමින් රැකෙැනීම පිණිස මා එය පැළඳ ෙත් බව එම මිනිසා ප්‍රකාශ කපළේය. එවිට නබි (සල්) තුමාණන් එය ඔබට දුර්වල කම මිස පවපනකක් වැඩි පනොකරන බව පවසා එය ඉවත් කරන පමන් ඔහුට අණ කපළේය. තවද ඔබ එය පැළඳ සිටි ආකාරපයන්ම මිය යන්පන් නම්, ඔබ කිසිදා ජය පනොලබන්පන්ය යනුපවන්ද නබි (සල්) තුමාණන් ඔහුට ප්‍රකාශ කර සිටියහ"
ඇස්වහ වලින් ආරක්ෂා වීම පිණිස සුරයක් පහෝ මැතිරීමක් පහෝ සුරක්ෂාභරණයක් වැනි යමක් පැළඳීම. නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ වදාල ඇත: "කවපරකු පහෝ යම් අරමුණක් සඳහා සුරයක් පහෝ යම් සුරක්ෂාභරණයක් පළඳින්පන් නම් ඔහුපේ අරමුණ අල්ලාහ් ඉටු පනොකරන්පන්ය."
පවනත් ආකාරයකින්, නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ පවසයි: "කවපරකු සුරයක් පළඳින්පන්ද ඔහු අල්ලාහ්ට ආපද්ශ කරන්පනකු පව්."
පවනත් වාර්තාවක පමපසේ සඳහන් පව්: "ඕනෑම ඔටුවකුපේ පෙල වටා සවි කර ඇති මාල පහෝ ආභරණ කපා ඉවත් කරනු."
පද්ව ආපද්ශ කිරීමකට අයත් මැතිරීම් හා යන්ත්‍ර මන්ත්‍ර. නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ ප්‍රකාශ පකොට ඇත: "සුර පැළඳීම, මැතිරීම හා තිවලා පහවත් වශී මන්තර යනාදී කරුණු පද්ව ආපද්ශයකි."
තිවලා යනු කාන්තාවක් තමා හට තම ස්වාමිපුරුෂයාපේ ආදරය හා පසපනහස අධිකව ලබා ෙැනීම පිණිස එකල කරනු ලැබූ එක් මැතිරීම් ක්‍රමයකි.
පද්ව ආපද්ශ සිදු වන ස්ථානයන් හි සත්වයින් කැප කිරීම.මිනිපසකු බුවානා නම් ස්ථානයක ඔටුවන් කිහිපයක් පූජා කිරීමට බාරයක් කළ බව නබි (සල්ලල්ලාහු අපලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ට පැවසීය. "එවිට නබිඳුන් එහි අඥාන යුෙපය් නැමදුමට ලක් වූ පිළිම තිපේදැ?යි විමසා සිටිපය්ය. එවිට ඔවුන් නැත යැයි පිළිතුරු දුන්හ. ඉන්පසු එම ස්ථානපය් ඔවුන් සමරන උත්සවයන් කුමක් පහෝ තිපබනවාදැ?යි විමසා සිටිපය්ය. එවිට ඔවුන් නැත යනුපවන් පිළිතුරු දුන්හ. එපසේ නම් ඔපේ බාරය ඉටු කරනු යනුපවන් නබි (සල්) තුමාණන් ඔහුට ප්‍රකාශ කර සිටියහ."
පක්ෂි පපොරන්දම් බැලීම හා දුර්නිමිත "නබි (සල්) තුමාණන් පක්ෂි පපොරන්දම් බැලීම පද්ව ආපද්ශයකි. පක්ෂි පපොරන්දම් බැලීම පද්ව ආපද්ශයකි යනුපවන් වරක් ප්‍රකාශ කපළේය."
පකටිපයන් පවසන්පන් නම්, සර්ව බලධාරී අල්ලාහ් සිය ආෙම මඟින් පහෝ බාහිර සාධක මඟින් යම් ප්‍රතිඵලයක් සඳහා පහේතුවක් වශපයන් පත් පනොකළ යම් පහේතුවක් කවපරකු පහෝ පිළිපෙන එය තහවුරු කරන්පන් නම්, ඔහු පද්ව ආපද්ශය තුළට ඇද වැපටනු ඇත. එපසේත් නැති නම් එම පද්ව ආපද්ශය පවත ඔහු මඟ පාදා ෙනු ඇත.
පමයින් අදහස් වන්පන් අලංකාර නාමයන් සහ උසස් ගුණාංෙයන් පදවියන් අල්ලාහ්ට තිපබන බව ස්ථීරව විශ්වාස කිරීම පව්. තවද ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනය තුළ අල්ලාහ් තමාට තිපබන බව තහවුරු කළ එපමන්ම මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් ඔහුපේ මාර්පෙෝපපද්ශපයහි අල්ලාහ් සතුව තිපබන බව තහවුරු කළ, සර්ව සම්පූර්ණ ගුණාංෙ සහ ඉමහත් විපශේෂ ගුණාංෙයන් සියල්ල කිසියම් සසඳා බැලීමකින් පතොරව හා ඒවා සඳහා හැඩයක් පහෝ ආකෘතියක් පහෝ ලබා පනොදී තහවුරු කිරීම පමමඟින් අදහස් පව්. තවද ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනය තුළ අල්ලාහ් හා මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් ඔහුපේ මාර්පෙෝපපද්ශපයහි අල්ලාහ් සතුව පනොතිපබන බව ප්‍රකට කළ අසම්පූර්ණ හා පදෝෂ සහිත ගුණාංෙයන් තහවුරු පනොකට, ඒවා විකෘති කිරීමකින් පහෝ සංපශෝදනය කිරීමකින් පතොරව මැවීම සමඟ සම පනොකර සිටීපම් අර්ථය ද පමම සංකල්පය තුළ අන්තර් ෙත පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "අල්ලාහ්ට ඉතා අලංකාර නාමයන් තිපේ එබැවින් ඔහුව එයි(අලංකාර නම්වලි)න් ආමන්ත්‍රණය කරනු. ඔහුපේ නාමයන්හි පදෝෂාපරෝපණය කරන අය පනොසලකා හරිනු. ඔවුන් කරමින් සිටි දැයහි ඵලවිපාකය ඔවුනට පදනු ලැපබනු ඇත. "
තවද: ඔහුට සම වන කිසිවක් නැත. ඔහු (සියල්ලට) සවන් පදන්පනකු හා අවධානපයන් යුතුව බලන්පනකු වශපයන්ද සිටින්පන්ය. "
උත්තරීතර අල්ලාහ්පේ නාමයන් හා ගුණාංෙ සීමා කරන ලද්දකි. හුපදක් බුද්ධිය මඟින් පමණක් ඒවා තහවුරු කළ පනොහැක. අල්ලාහ් හා ඔහුපේ දූතයාණන් විසින් තමා සතුව තිපබන බව විස්තර කළ ගුණාංෙ හැර පවනත් ගුණාංෙ මඟින් ඔහුව වර්ණනා කළ පනොහැකිය. ඒවා සියල්ල අල්කුර්ආනය හා හදීස් යන මූලාශ්‍ර පදක ඉක්මවා පනොයන්නකි. අල්ලාහ් හා ඔහුපේ දූතයාණන් යම් ගුණාංෙයක් පිළිබඳ ප්‍රකාශ පනොකට නිහඬව සිටිපය් නම් ඒ පිළිබඳ නිහඬව සිට ඒවා තහවුරු කිරීම පහෝ ප්‍රතික්පෂේප කිරීපමන් වැළකී සිටිය යුතුයි. කවපරකු පහෝ අල්කුර්ආනපය් හා අල්හදීස් වල සඳහන් පනොවූ එවැනි ගුණාංෙයක් භාවිතා කරන්පන් නම්, ඔහු අදහස් කරන්පන් කුමක්දැයි ඔහුපෙන් විමසා එහි අර්ථය නිවැරදි හා පිළිෙත හැකි නම්, එහි අර්ථය පිළිපෙන එම අර්ථය හඟවන වචනය ප්‍රතික්පෂේප කළ යුතුයි. අර්ථය "නුඹට ඒ ෙැන දැනුමක් නැති දෑ පනොපිළිපදිනු. නියතවශපයන් ශ්‍රවණයද, දර්ශනයද, සිතද, ඒ සැම පදයක් ෙැනම ප්‍රශ්න කරනු ලබන්පන්ය."
පදවියන් අල්ලාහ්පේ නාමයන් ඉතාමත් අලංකාර පව්. ඒවා ඔහු සඳහා තිපබන නාමයන් හා ඔහු සතුව තිපබන ගුණාංෙ පව්. ඔහුපේ ගුණාංෙයන් සර්ව සම්පූර්ණ වන අතර කිසිඳු ආකාරයකින් එහි පදෝෂයක් පහෝ දුර්වලයක් දැක ෙත පනොහැක. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "අහස්හිද, භූමිපයහිද ඉතාමත් උසස් උපමාවන් ඔහුටම අයිතිය. ඔහු (සියල්ලට) බලසම්පන්නපයකු හා ඥානවන්තපයකු වශපයන් සිටින්පන්ය. "
ඔහුපේ නාමයන් සැබෑය. එපහයින් කිසිදු විකෘති කිරීමකින් පතොරව ඒවාපය් පැහැදිලි සහ බාහිර අර්ථපයන් ඒවා පත්රුම් ෙත යුතුය. ඒවාපය් පයදුම් අලුතින් නිර්මාණය කිරීම පහෝ ඒවාට නිදසුන් පහෝ ආකෘති සැකසීම මගින් ඒවා වැළක්වීමට උත්සාහ කිරීම තහනම් පව්. එපසේත් නැතිනම්, ඔහුපේ නාමපය් තිපබන පයදුම් කිහිපයක් පවන්කර ඒවා ප්‍රතිමාවන් සඳහා භාවිතා කිරීමද තහනම් පව්. ඉලාහ් යන නාමපයන ලාත් යනුපවන් හා අZසීZස් යන නාමපයන් උZස්Zසා යනුපවන්ද මන්නාන් යන නාමපයන් මනාත් යනුපවන්ද ප්‍රතිමාවන් සඳහා නම් තැබීම ඒ සඳහා කදිම නිදසුන් පව්.
දුආ (ආයාචනාව) යන පදය සමඟ භාවිතා කරනු ලබන ආයාචනාත්මක දුආවක් පහෝ වන්දනාත්මක දුආවක් පහෝ පව්වා ඒ සියළු අවස්ථාවන් වල අල්ලාහ්පේ නාමයන් මඟින් ආයාචනා කිරීම අනිවාර්ය පව්. ඒවා ඉපෙන ෙැනීම, පත්රුම් ෙැනීම සහ ඒ ෙැන අවධානය පයොමු කිරීම පමන්ම එහි ෙැේ වී ඇති අර්ථයට අනුව ක්‍රියා කිරීම අවශය පව්. පමය දැනුපමහි ඉහළම ශාඛාවයි.
අල්ලාහ්ට අදාළ වන පරිදි, ඔහුපේ ගුණාංෙ වර්ෙ දදකකි:
ජීවය, සවන් දීම, දැකීම, දැනුම, හැකියාව, කැමැත්ත, බලය හා ප්‍රඥාව වැනි ඔහුපෙන් පවන පනොපවන ගුණාංෙ.
ඒවා අල්ලාහ්පේ කැමැත්ත හා ප්‍රඥාව සමඟ සම්බන්ධ පව්. ඔහු ඒවා සිදු කරනු ලබන්පන් ඔහුපේ ප්‍රඥාවට අනුව ඔහු කැමති ආකාරපයන් හා ඔහු කැමති වන අවස්ථාපව්දීය. ආදරය, චවරය, සතුට, පුදුමය, පැමිණීම සහ අර්ෂිහි රැඳී සිටීම යනාදී අල්කුර්ආනපය් හා සම්මත නබි වදන් හි සඳහන් ගුණාංෙ එයට අදාළ පව්.
.jpg)
පදවියන් අල්ලාහ්පේ ඇතැම් ගුණාංෙ වර්ෙ ඉහත සඳහන් වර්ෙ පදකටම අයත් විය හැකිය. නිදසුනක් පලස කතා කිරීම යන ගුණාංෙය ෙත් කළ එය සැම විටම අල්ලාහ්ට අයත් ගුණාංෙයක් වන අතරම, ඔහුපේ ප්‍රඥාවට අනුව ඔහු කැමති අවස්ථාවක ඔහු කතා කරනු ඇත.
පදවිඳුන්පේ ඇතැම් ගුණාංෙ සඳහා බුද්ධි මාර්ෙපයන් පනොව වාර්තාවන් මාර්ෙපයන් පමණක් තහවුරු වූ ගුණාංෙ යනුපවන් පවසනු ලැපේ. අල්ලාහ්පේ මුහුණ, අත් පදක, ඇස් පදක, පාද වැනි අල්කුර්ආන් හා හදීස් හරහා තහවුරු වූ පවනත් අංෙයන් පමයට අදාළ පව්.
ඉස්ලාමිය විද්වතුන්පේ ඒකමතික තීන්දුව හා අල්කුර්ආන් හා සුන්නාහ්ව මඟින් තහවුරු වූ උත්තරීතර අල්ලාහ්පේ ගුණාංෙ කිහිපයක් පහත දැක්පව්.
එහි වර්තා තුනක් ඇත.
i. තත්ත්වපයන් උසස්වීම: සෑම ගුණාංෙයකම සර්ව සම්පූර්ණ වූ එපමන්ම, උතුම් හා උසස්වූ ගුණාංෙය ඔහුට අදාළ වන බව පමයින් අදහස් පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "උසස් උපමාවන් ඔහුටම අයිතිය."
ii. බලපයන් උසස්වීම: පමයින් සියළු මැවීම් වලට වඩා මහිමය, බලය හා ශක්තිය ඔහුට ඇති බව අදහස් කරනු ලැපේ. ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "ඔහුමය තම ෙැත්තන් පකපරහි පත්පජෝ බලපරාක්‍රමාන්විත වන්පන්."
iii. ඔහුපේම උසස්වීම: අල්ලාහ් අහස් සියල්ලට ඉහළින් අර්ෂ් පහවත් රාජධානිපය් ස්ථාපිත ව සිටියි. එපමන්ම ඔහු ඔහුපේ මැවීම් වලින් පතොරය. ඔහු තුළ මැවීම් වලට අදාළ කිසිවක් නැති අතර මැවීම් තුළද ඔහුට අදාළ කිසිවක් පනොමැත. ඔහු ඉතා සුවිශුද්ධය. සියළු පැසසුම් ඔහුටම හිමිය. ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "අහස්හි සිටින ඔහු පිළිබඳ ඔබලා බිය පනොවී සිටින්පනහුද?."
සහීහ් මුස්ලිම් හි පමපසේ සඳහන් පව්: "නබි (සල්) තුමාණන් වහල් කාන්තාකවපෙන් අල්ලාහ් සිටින්පන් පකොහිදැ?යි විමසීය. එවිට අල්ලාහ් අහපසහි බව ඇය ප්‍රකාශ කළාය. මා කවපරකුදැ?යි ඇයපෙන් විමසීය. ඔබ අල්ලාහ්පේ දූතයාණන් යැයි ඇය පිළිතුරු දුන්හ. ඉන්පසු නබි (සල්) තුමාණන් ඇයව නිදහස් කරනු, මන්දයත් ඇය පද්ව විශ්වාසවන්තියකු වූවාය යනුපවන් ප්‍රකාශ කපළේය."
අල්කුර්ආන් හා සුන්නාහ් ව තුළ එපමන්ම සහජ විශ්වාසය, විවෘත බුද්ධිය හා විද්වතුන්පේ ඒකමතික තීන්දුව යනාදී සාධක තුළ අල්ලාහ් අහසට ඉහළින් සිටින බවට සාක්ෂි රැසක් පැමිණ ඇත. ඒවා බහුලව දක්නට ලැපේ. උසස්කම යනු අල්ලාහ් පදවියන්ටම අයත් එක් ආත්මික ගුණාංෙයකි.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "පසුව (අර්ෂ්) රාජාසනපයහි ඔහු (අල්ලාහ්)ස්ථාපිත විය."
උත්තරීතර අල්ලාහ් පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් ස්ථානයන් හයකදී පම් අයුරින්ම ප්‍රකාශ පකොට ඇති අතර හත්වන ස්ථානපයහි පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: අර්-රහ්මාන්(අපරිමිත දයාන්විතවූ අල්ලාහ්) අර්ෂ්හි (විශ්ව රාජධානිපයහි) ස්ථාපිත විය.
.jpg)
ඒ අනුව ස්ථාපිත වීම යනු අහස් හා භූමිය නිර්මාණය කළ පසු විශ්ව රාජධානියට ඉහළින් අල්ලාහ් ඔහුපේ පෙෞරවයට හා මහත්භාවයට සුදුසු අයුරින් ස්ථාපනය වීම පව්. පමම ස්ථාපනය පපොදුපව් අල්ලාහ්පේ නිර්මාණ වල ඇති ස්ථාපිත වීපම් ස්වභායට කිසිදා සමාන වනපන් නැත. එපමන්ම ස්ථාපිත වීම යනු ක්‍රියාකාරී ගුණාංෙයකි.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "මාපේ රේ(පරමාධිපති)පේ වදන(ලිවීම)ට සමුද්‍ර(ජල)යම තීන්ත බවට පත් වුවද මාපේ රේ (පරමාධිපති)පේ වදන් සිඳීමට පපර සමුද්‍ර(ජල)යම සිදී යනු ඇත. එවැනි සමුද්‍රයක් අපි උදව්වට පෙන ආවාද (යනුපවන් නබි මුහම්මද්) පවසනු."
තවද: "තවද අල්ලාහ් මූසා සමඟ පකළින්ම සම්භාෂණය කපළේය."
තවද: "අපපේ නියමිත ස්ථානයට මූසා පැමිණ ඔහු සමඟ ඔහුපේ රේ(පරමාධිපති) සම්භාෂණය කළ කල්හ"
කතා කිරීපම් ස්වභාවය යනු: නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් මැවීම් වලට සම පනොවන අයුරින්, ශේද හා අකුරු මඟින් ඇපසන ශේදයක් හරහා සැබෑ වදනින් උත්තරීතර අල්ලාහ් කතා කරනු ඇත. ඔහු අභිමත කරන අවස්ථාවක ඔහු අභිමත කරන ආකාරයකින් සතය හා සාධාරණ දෑ ඔහු කතා කරනු ඇත. ඔහුපේ වදන් කිසිවිටක අවසන් වන්පන් නැත. ඔහු අතීතපය් හා අනාෙතපය් කතා කරමින්ම සිටිනු ඇත.
එමනිසා, කතා කිරීම යන ගුණාංෙය එහි ප්‍රභවයට අදාළව අල්ලාහ්පේ සැබෑ ගුණාංෙයක් පමන්ම ඒ හා බැඳුනු නයායයන්ට අදාළව ක්‍රියාකාරී ගුණාංෙයක්ද පව්. පමම වර්ෙපය් ගුණාංෙ සියල්ල සතය සහ සැබෑ ය. එපහයින්, ඒවා වාර්තා වූ අයුරින්ම එහි ප්‍රදර්ශිත අර්ථය මත ඒවා පයොදවා, සංපශෝදනය පනොකට කිසිදු අඩු වැඩි කිරීමකින් පතොරව ඒවා සියල්ල තහවුරු කළ යුතු අතර ඒවා සඳහා ආකෘතියක් ලබා දීම පහෝ ඒවා සඳහා සංසන්දනයන් ඇති කිරීම පහෝ පනොකළ යුතුයි.
පමම නයාය සියළු ගුණාංෙ සඳහා පයොදවනු ලැපේ. මන්දයත් ගුණාංෙ කිහිපයක් පිළිබඳ යම් ප්‍රකාශයක් නිකුත් කිරීම යනු අන් සියළු ගුණාංෙ පිළිබඳ ප්‍රකාශයක් නිකුත් කිරීම වැනිය. සියල්ල එකහා සමානය. කවපරකු පහෝ ඒවා පවන් කරන්පන් නම් ඔහු කිසිදු සාධකයක් පනොමැතිව තීන්දු නිකුත් කරන්පනකු පව්. ඇතැම් මුස්ලිම් කණ්ඩායම් කිහිපයක් පදවියන් අල්ලාහ්පේ නාමයන් සහ ගුණාංෙ විෂපයහි පනොමඟ පෙොස් ඇත. ඔවුන් අතුරින් කිහිප පදපනකු පිළිබඳ විස්තර පහත දැක්පව්.
පමොවුන් අල්ලාහ්පේ ෙතිලක්ෂණ විෂපයහි සීමාව ඉක්මවා යෑම පහේතුපවන් ඒවා සඳහා අල්ලාහ්පේ නිර්මාණයන්ට අයත් ආකෘති ලබා දීපම් උගුලට හසුවූ උදවිය පවති. අල්ලාහ්පේ ෙතිලක්ෂණ පිළිබඳ අල්කුර්ආන් හා අල්හදීස් හි සඳහන් වන පාඨයන් එපසේ හඟවන බව ඔවුන් වැරදි පලස විශ්වාස කරති. මැවීම් පිළිබඳ අවපබෝධ කළ හැකි දෑ පමණක් අල්ලාහ් මිනිසුන්ට දන්වනු ඇත යන පහේතුව පදනම් කරමින් ඔවුන් එපසේ විශ්වාස කරති. ඔවුන්පේ එම තර්කය පහේතු කාරණා රැසක් මාර්ෙපයන් ප්‍රතික්පෂේප කරනු ලැපේ. ඒවා නම්:
උත්තරීතර අල්ලාහ් ඔහුට සමානයන් පහෝ ආපද්ශයන් කිසිවක් පනොමැති බව ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් ඉතා පැහැදිලිව සඳහන් කරයි. ඒවා පහත දැක් පව්: "ඔහුට සම වන කිසිවක් නැත"
තවද: "නුඹලා පැහැදිලිව දැන සිටියදීත් අල්ලාහ්ට (කිසිපසේත්) ආපද්ශයන් පනොතබනු."
තවද: "තවද ඔහුට සමාන කිසිපවකු පනොමැත."
පදවැන්න: "සර්ව සම්පූර්ණ වූ නිර්මාපකපයකු වන පදවියන් අසම්පූර්ණ මිනිපසකුට සමාන පව් යන්න විකෘති පනොවූ බුද්ධිය, සදා ප්‍රතික්පෂේප කරනු ඇත. ඔහු අපනකාට සමාන පනොවන්පන් පකපසේද? එපසේම ඔහුපේ ගුණාංෙද අපනකාපේ ගුණාංෙ සමඟ සමාන වන්පන් නැත."
පදවියන් ඔහුපේ මැවීම් සමඟ ඔවුන්පේ අවපබෝධයට අනුව කටයුතු කපළේය යන්න සැබෑවකි. එපසේ කටයුතු කළද ආකෘති හා යථාර්ථයන් එක හා සමාන වීම අනිවාර්ය පනොපව්. මැවීම් සතුව තිපබන ශ්‍රවනය, බැලීම, ශක්තිය, අත්, මුහුණු යනාදී විෂයන් ෙත් කළ ඒවා සඳහා තබන ලද නාමයන් එක හා සමාන වූවද ඒවාපයහි ගුණාංෙ එක හා සමාන විය යුතුයි යන්න අනිවාර්ය පනොපව්. මන්දයත් ඒවා එකිපනකාට පවනස් වන සුළු අංෙයන් පව්. මැවීම් තුළම තත්ත්වය පමපසේ නම් මැවුම්කරු හා මැවීම් අතර පකතරම් පවනසක් තිබිය යුතුයි ද යන්න ඉතා පැහැදිලිය.
පමොවුන් පදවියන් අල්ලාහ්පේ ගුණාංෙ සුවිශුද්ධ කිරීම විෂපයහි සීමාව ඉක්මවා පෙොස් නිපෂේධනය හා ප්‍රතික්පෂේප කිරීපම් උගුලට හසුවූ උදවිය පවති. ඔවුන්පේ ෙැටළුව නම්, පදවියන්පේ ගුණාංෙ තහවුරු කිරීම මඟින් නියතවශපයන්ම ඔහුට සම කිරීමක් ඇති පව්. මන්දයත් එම ගුණාංෙ මැවීම සතුවද තිපබන පහයිනි. එපහයින් ඒවා ප්‍රතික්පෂේප කිරීමට සිදු පව්. එබැවින් අල්ලාහ්ට පපොදු පැවත්මක් තිපබන බව පවසන ඔවුන් කිසියම් ගුණාංෙයකින් ඔහු වර්ණනා පනොවන බවට විශ්වාස කරති. නිපෂේධනය කරන්නන් අතුරින් ඉතා ප්‍රබලයින් වන්පන් ප්‍රතිවිරුද්ධ ස්වභාවයකින් යුතු සියල්ල ප්‍රතික්පෂේප කරන කරාමිතාවරුන්ය. ඉන්පසු අල්ලාහ්පේ නාමයන් හා ගුණාංෙයන් යන අංෙ පදකම ප්‍රතික්පෂේප කරන ජහමියියා වරුන්ය. ඉන්පසු අල්ලාහ්පේ නාමයන් පමණක් තහවුරු කර ඔහුපේ ගුණාංෙයන් පමණක් ප්‍රතික්පෂේප කරන මුඃතසිලා වරුන්ය.
ඔවුන් විසින් නෙන ලද එම තර්කය පහේතු කාරණා රැසක් මාර්ෙපයන් ප්‍රතික්පෂේප කරනු ලැපේ. ඒවා නම්:
උත්තරීතර අල්ලාහ් ඔහුට යම් ගුණාංෙයන් තිපබන බව ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් ඉතා පැහැදිලිව හා විස්තරාත්මකව සඳහන් කර ඇත. ඒවා සඳහන් කිරීපම්දී ඒවාට සමානයන පනොමැති බවද පවසා ඇත. උදාරහරණයක් වශපයන් පහත සඳහන් වාකයය උපුටා දැක් විය හැක: "ඔහුට සම වන කිසිවක් නැත. ඔහු (සියල්ලට) සවන් පදන්පනකු හා අවධානපයන් යුතුව බලන්පනකු වශපයන්ද සිටින්පන්ය."
අල්ලාහ්පේ වදන් තුළ කිසිදා විරුද්ධත්වයක් සිදු වන්පන් නැත.
යම් ගුණාංෙයක් මඟින් වර්ණනා කළ පනොහැකි පපොදු පැවත්මක් තහවුරු කිරීම යනු ප්‍රතයක්ෂපයහි යථාර්ථයක් නැති මානසික අන්දමින් තහවුරු කිරීමකි. එපසේ එය හුපදක්ම මානසික පැවැත්මක් පලස පමණක් පවතී නම් ඔවුන්පේ වාදය පදවියන්පේ පැවත්මක් පනොමැති බවට ප්‍රදර්ශනය කරන එක් වාදයක් බවට පත් පව්.
"වූහයක් විස්තර කිරීම සඳහා පපොදු සහ සම්පූර්ණ වචනයක් භාවිතා කිරීම යනු එම වූහය පවනත් පදයක් සඳහා භාවිතා කිරීපම්දී එහි තිපබන නයායයන් එකම ආකාරයකින් එයටද අදාළ වන බව අදහස් වන්පන් නැත. ඒවා පවනත් පවනත් විස්තර සමෙ අදාළ වන වූහයක් විය හැක. මන්දයත් යම් ගුණාංෙයක සීමා කිරීමක් පහෝ එකතු කිරීමක් සිදු කරන විට, මතුපිට තිපබන පපොදුත්වය තවදුරටත් අදාළ වන්පන් නැත."
පමොවුන් ක්‍රියාකාරී සහ වාර්තාවන් මාර්ෙපයන් තහවුරු වූ ගුණාංෙ වැනි සමහර ගුණාංෙ පදවියන්පේ සැබෑ ගුණාංෙවලට සම්බන්ධ පනොවන බව විශ්වාස කරති. එමනිසා ඒවාපය් අර්ථ නිරූපණය කිරීම සඳහා පමොවුන් විසින් පවනත් අර්ථකථන ලබා පදනු ඇත. පැහැදිලි අර්ථයක් ඇති නව අර්ථකථන ලබා දීම මිස එවන් පරිවර්ථනයන් සඳහා වූ ඔවුන්පේ ප්‍රයත්නයන් සාධාරණීකරණය කිරීම සඳහා ඔවුනට කිසිදු පදනමක් තිබුපණ් නැත. ඔවුන් පමම විකෘති කිරීපම් උත්සාහය සඳහා තඃවීල් පහවත් විවරණය කිරීම යනුපවන් නම් පයොදා ෙත්හ.
පහේතු කාරණා රැසක් මාර්ෙපයන් ඔවුන්පේ පමම සංකල්පය ප්‍රතික්පෂේප කරනු ලැපේ. ඒවා නම්:
i. පදවියන් අල්ලාහ් සර්ව ඥානීය. තවද ඔහු මැවීම් සියල්ලට වඩා සතයවාදී හා වඩා පහොඳින් යමක් ප්‍රකාශ කරන්පනකි. එපමන්ම, පදවියන්පේ දූතයා තම අධිපතියානන් පිළිබඳ පහොඳින් දැන සිටි අතර, ඔහු අන් කිසිපවකුටත් වඩා සතයවාදී හා පැහැදිලිව කථා කරන්පනකි. තම ප්‍රජාව සඳහා ඔහුපේ උපපදස් වඩා අවංක ය. එපසේ නම්, අල්ලාහ් සහ ඔහුපේ දූතයා අදහස් කරන පදය සඳහා යපමකු වැඩි විස්තර ලබා දීමටත් ඔවුන්පේ වචන අවුල් සහෙත වීමට පහේතු වන බව පයෝජනා කිරීමටත් උත්සාහ කළ හැක්පක් පකපසේද?
වචනයක් ෙත් කළ එය සෑම විටම එයින් අපප්ක්ෂා කරන යථාර්ථය මත පයොදවනු ලැපේ. පැහැදිලි සාක්ෂියක් පනොමැතිව එම වචනය ප්‍රදර්ශිත අර්ථපයන් වක්‍රාකාර අර්ථයක් සඳහා පයොදවා ඒ සඳහා අර්ථකථනයක් ලබා දිය පනොහැකිය.
මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අපලයිහි වසල්ලම්) තුමාපණෝ තම පදවියන්පෙන් ලැබුණු පණිවිඩය පිළිබඳ පූර්ණ පැහැදිලි කිරීමක් සමාජය පකපරහි ලබා දී ඇති අතර, එතුමාපේ පැහැදිලි පණිවිඩය සම්පූර්ණපයන්ම එතුමා තම සමාජයට දන්වා සිටිපය්ය. ඒ අනුව අල්ලාහ්පේ ගුණාංෙ පිළිබඳ පමම අතිශය වැදෙත් ප්‍රශ්නය පැහැදිලි පනොපකොට අතහැර දැමීම සඳහා ඔහුට කිසි විපටකත් ඉඩ පනොතිබීය.
පමොවුන් පදවියන් තමන් ෙැන පවසන පදය පහෝ නබිතුමා පදවියන් ෙැන පවසන පදය හුපදක්ම පැහැදිලි අර්ථයක් පනොදන්නා පණිවිඩයක් බව හා එහි සැබෑ අර්ථය පදවියන් පමණක් දන්නා අතර එහි සැබෑ දැනුම කිසිපවකුටත් ලබාෙත පනොහැකි බව විශ්වාස කරන උදවිය පවති. ඒ සඳහා ඒවා අල්ලාහ් පවත පැවරීම යන අනු නාමය ඔවුන් භාවිතා කරති.
ඔවුන්පේ පමම තර්කය පහත දැක්පවන පහේතු නිසා පදනමක් නැති තර්කයන් පලසට පත් පව්:
ඉස්ලාමීය විශ්වාස පද්ධතිපය් ඉතා පෙෞරවනීය ශාඛාවක් වන පදවියන් පිළිබඳ දැනුම වනාහි සියලු පදනා හට පැහැදිලිව අවපබෝධ කිරීම සඳහා සංකීර්ණ වීම යනු සිදු විය පනොහැකි කරුණකි. බුද්ධිය පහෝ අල්කුර්ආන් සහ අල්හදීස් කිසිවක් එපසේ සංකීර්ණ බව දන්වන්පන් නැත.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පැහැදිලි අරාබි භාෂාපවන් අල්කුර්ආනය පහළි කර ඇති අතර එම අල්කුර්ආනය හා එහි පත්රුම පර්පය්ෂණය කරන පමන් ඔහුපේ වහලුන්ට අණ කර තිපේ. පමයින් පැහැදිලිවම අල්කුර්ආනපයහි පත්රුම වටහා ෙත හැකි ස්වභාවපයන් තිපබන බව අවපබෝධ කළ හැක. එනමුත් ඒවාපයහි යථාර්ථයන් සහ ස්වරූප ෙත් කළ, ඒ පිළිබඳ පදවියන් කිසිවක් අපට පවසා නැති අතර, ඒවා පදවියන්පේම දැනුමට අයත් ගුප්ත විෂයන් පව්.
පමම උදවියපේ තර්කය මගින් මුස්ලිම් ප්‍රජාවපේ මුල් පරම්පරාව අනුවණ පරම්පරාවක් පලස චරිත ඝාතන කිරීමක් සිදු කරනු ලබයි. එපමන්ම එම තර්කය අල්ලාහ්පේ ග්‍රන්ථය හා අකුරු ශාස්ත්‍රය පනොදත් ස්ථාවරයක එම මුල් පරම්පරාව පසු වූ බව වර්ණනා කිරීමකි. තවද ඔවුන්පේ බැල්පමන් අල්ලාහ්පේ ගුණාංෙ පිළිබඳ විස්තර කරන අල්කුර්ආන් වැකි වනාහි පප්‍රපහේළිකාවන් හා විචාරාත්මක අර්ථයන් ලබා පනොපදන අක්ෂර පමන්ය.
මුළුමනින්ම ඔහුට කීකරු වන ආකාරපය් මැවීම් වර්ෙයක් අල්ලාහ් නිර්මාණය කර ඔවුන් සඳහා ඔහුපේ සමීපත්වය විපශේෂපයන් ලබා දී තවද ඔහුපේ අහස්හි ඔවුනට නිවහනක් ලබා දී ඔහු අණ කරන දෑ ක්‍රියාත්මක කිරීපම් බලය ඔවුනට ලබා දී ඇති බව ස්ථීරව විශ්වාස කිරීම.ඔවුන් මලක්වරන් පහවත් පද්ව දූතයින් පව්. පහත සඳහන් කරුණු විශ්වාස කිරීපමන් මිස පද්ව දූතයන් විශ්වාස කිරීම සම්පූර්ණ වන්පන් නැත:
ඔවුන් හට පද්වත්වපයහි හා ආධිපතයයපයහි කිසිදු විපශේෂාංෙයක් පනොමැත. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "අර්-රහ්මාන්(අපරමිත දයාන්විතයා වූ අල්ලාහ්) දරු පරපුරක් ෙත්පත් යැයි ඔවුහූ(ප්‍රතික්පෂේප කරන්පනෝ) කියති. (ඔවුහු පවසන මුසාවාදපයන්) ඔහු(අල්ලාහ්) සුවිශුද්ධය. පනොඑපසේය, ඔවුහු (මලක්වරු) ෙරු කරනු ලැබූ ෙැත්පතෝය. ඔවූහු වචනපයන් පහෝ ඔහු අභිබවා පනොයති. තවද ඔවුහූ ඔහු(අල්ලාහ්)පේ අණ ක්‍රියාත්මක කරති. ඔවුන් ඉදිරිපස ඇති දෑද ඔවුන්පේ පසුපස ඇති දෑද ඔහු(අල්ලාහ්) දනී. ඔහු සතුටුව පකනකුට මිස ඔවුහූ(මලක්වරු) මැදිහත් පනොපවති. තවද ඔවුහූ ඔහු ෙැන බිපයන් ෙැපහති."
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කර ඇත: "ඔවුනට ඉහළින් සිටින රේ(පරමාධිපති)ට ඔවුහු බිය පවති. තවද තමන්ට නියම කරන ලද දෑ කරති."
තවද: "එහි දැඩි හැකියාවන්පෙන් පිරි ශක්තිසම්පන්නයන් වන මලායිකාවරුන්ව පත් කරනු ලැබ ඇත්පත්ය. අල්ලාහ් ඔවුන්ට නිපයෝෙ කර ඇති දැපයන් (පපොඩියක් පහෝ) පවනසක් පනොකරනු ලබන්නාහ. ඔවුන්ට (දඬුවම් කරන පමන්) තමන්ට පදනු ලැබූ නිපයෝෙයන්ම ඉටු කරමින් සිටින්නාහ."
තවද: "ඔවුහු පෙෞරවාන්විතය පිරිසිදුය. "
තවද: "(මලායිකාවරුන්ව නමදිමින් සිටි)ඔවුන් සියල්ලන්වම ඒකරාශී කරන දිනදී, මලායිකාවරුන්ට “පමොවුන්ද ඔබව නමදිමින් සිටි අය” යයි විමසනු ලැපේ. එයට ඔවුන් “(අපපේ පදවියනි,) ඔබ ඉතාමත් පරිශුද්ධවන්තපයකි. ඔබමය අපපේ පදවියන්. ඔවුන් පනොව. (පමොවුන් අපව) පනොව, ජින්වරුන්වම නමදිමින් සිටියහ. ඔවුන්පෙන් වැඩි පදපනකු ඔවුන්ව(එම ජින්වරුන්ව)ම විශ්වාස කරමින්ද සිටියහ” යයි පවසන්නාහ. "
තවද: "(එපසේ දැන්වීමට පනොහැකිව-මලක්වරු, අල්ලාහ්) ඔබ සුවිශුද්ධය. ඔබ අපට ඉෙැන්වූ පද් හැර පවනත් දැනුමක් අපට නැත. නියත වශපයන්ම සර්වඥද, සර්ව ප්‍රඥාද වන්පන් ඔබ පමණක් යැයි කීහ."
ඔවුන් අතුරින් කවර පද්ව දූතයන්පේ නාමයන් අප දන්පන්ද ඔවුන්පේ එම නාමයත් සමඟම අප ඔවුන් පකපරහි විශ්වාස කළ යුතු අතර නාමයන් පනොදන්නා පද්ව දූතයින් පිළබඳ සමස්තයක් පලස විශ්වාසය පෙොඩ නො ෙත යුතුය. අල්කුර්ආන් හා සම්මත හදීස් තුළ සඳහන් වන ජිේරීල්, මීකායීල්, ඉස්රාෆීල්, මලකුල් මව්ත්, මාලික්, රිද්වාන්, මුන්කර්, නකීර් වැනි නාමයන් එම පෙෞරවාන්විත දූතයන්පේ නාමයන් අතුරින් අප දැන ෙත් ඒවා පව්.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "අහස්ද, භූමියද, උත්පාදනය කර පදකක්, තුනක්, හතරක් අත් තටු වලින් යුත් මලායිකාවරුන්ව (තමන්පේ) දූත පමපහවර පෙන යන්නන් වශපයන්ද, පත් කළ අල්ලාහ්ටම සියලු ප්‍රශංසා. ඔහු කැමති දැය (තම) නිර්මාණපයන් (පසුද) වැඩි කරන්පන්ය. නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් සියල්ල පකපරහි ඉතාමත් බලසම්පන්නපයකි."
නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ ප්‍රකාශ කර සිටිපය්ය: "මලාඉකාවරුන් ආපලෝකපයන් නිර්මාණය කර ඇත."
බුහාරි හා මුස්ලිම්හි එක් වාර්තාවක පමපසේ සඳහන් පව්: "නියත වශපයන්ම නබි (සල්) තුමාණන් පද්වදූත ජිේරීල් (අචල) තුමාණන්ව ඔහුපේ සැබෑ ස්වරූපපයන් දැක ඇත. ඔහුට අත් තටු හය සියයක් තිබූණි. ඒවායින් එක් අත් තටුවක් මුළු ක්ෂිතිජයම ආවරණය කළ හැකි පරිදි පිහිටා ඇත."
තවද නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ ප්‍රකාශ කපළේය: "අර්ෂය උසුලා ෙනිමින් සිටින පද්ව දූතයන් අතුරින් එක් පද්වතූයකු පිළිබඳ දනුවත් කිරීමට මා හට අනුමැතිය ලැබිණි. නියත වශපයන්ම ඔහුපේ කන් පපත්තක සිට උරහිස දක්වා වර්ෂ හත්සීයක් ෙමන් කරන තරම ට ඔවුන් පේ විශාලත්වය පිහිටා ඇත"
එම මලක් වරුන් සැබෑ නිර්මාණයකි. ඇතැම් අය පචෝදනා කර ඇති පරිදි අර්ථයට පමණක් සීමා වූ බලයක් පනොපව්. එපමන්ම ඔවුන් පබොපහෝමයක් සිටිති. ඔවුන්පේ ප්‍රමාණය පකොපමණදැ?යි ඔවුන්පේ නිර්මාතෘ මිස අන් කිසිපවක් ෙණනය කළ පනොහැක.
නබි (සල්) තුමාපේ මිඃරාජ ෙමන පිළිබද බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වන හදීසයක පමපසේ සඳහන් පව්: "බයිතුල් මඃමූර් නම් ස්ථානය මට ඔසවා පපන්වන ලදී. එවිට ජිේරීල්පෙන් එය කුමක්දැ?යි විමසා සිටිපයමි. එයට ඔහු: පමය බයිතුල් මඃමූර් ය. එහි සෑම දිනක ම හැත්තෑ දහසක් මලක්වරු සලාතය ඉටු කරති. ඔවුන් එයින් පිට ව ගිපය් නම් ඔවුන් පේ අවසානය දක්වා නැවත ඒ පවත පනොපැමිපණති."
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "ඔහුට නියමිත ස්ථානයක් ඇතිව මිස, අපපන් කිසිවකු නැත. නියතවශපයන් අපමය පපළෙස්වන ලද්පදෝ. නියතවශපයන් අපමය (අල්ලාහ්) සුවිශුද්ධ කරන්පනෝ."
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නබි තුමාණි ! නැවතත් පමොවුන් උඞඟූ (වී පදවියන්ට පනොනැමද ඈත්) වන්නන් වුවපහොත් (ඔවුන්පෙන් ඔහුට කිසිම පාඩුවක් නැත). ඔබපේ පදවියන්පේ සන්නිධානපයහි සිටින්නන් (වන මලායිකාවරුන්) රාත්‍රිපය් හා දහවපල්ද (සුවිශුද්ධ කරමින්) ප්‍රශංසා කරමින්ම සිටිති. (පමහි) ඔවුන් ආයාසයට පත් වන්පන්ම නැත."
තවද එම පද්ව දූතයින් පිළිබඳ අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "ඔවූහු දිවා රාත්‍රිපය් ගුණ ොයනා කරති. අත් පනොහිටුවති."
හකීම් බින් හිසාම් (රළි) තුමාණන් පමපසේ වාර්තා කරයි: එනම් වරක් අප නබි (සල්) තුමාණන් සමඟ සිටියදී මට ඇපසන පද් ඔබලාට ඇපසනවාද? යනුපවන් විමසා සිටිපය්ය. එවිට ඔහුපේ සහොමිකයින් "අපට කිසිවක් ඇපසන්පන් නැතැයි" පිළිතුරු දුන්පනෝය. නියත වශපයන්ම මා අහසින් යම් ශේදයක් ශ්‍රවණය කරන්පනමි. ශේදයක් පනොතිබිය යුත්පත් මන්ද? නියත වශපයන්ම, අහපසහි සෑම අස්සක් මුල්ලක් නෑරම පද්වදූතපයකු අල්ලාහ්ට සුජූද් කරමින් හා සිටපෙන නැමුදුම් කරමින්ම සිටිති.
ඔවුන් ගුප්ත පලෝකයට අයිති එක් නිර්මාණයකි. අල්ලාහ් අභිමත කළ උදවිය හැර පමම පලෞකික ජීවිතය තුළ මිනිසාපේ ඉන්ද්‍රියයන් මඟින් ඔවුන් පිළිබඳ ග්‍රහනය කළ පනොහැක. උදාහරණයක් පලස පද්ව දූත ජිේරීල් (අචල) තුමාණන්ව අල්ලාහ් කුමන ස්වරූපයකින් මවා තිපේද එම ස්වරූපයින්ම නබි (සල්) තුමාණන් දැක ඇත. ඒ හැර පපොදුපව් ෙත් කළ එම පද්ව දූතයන්ව මතු පලොපවහි දැක ෙන්නට පුළුවණි. උත්තරීතර අල්ලාහ් පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කර ඇත. "ඔවුන් මලක්වරුන් දකින දිනපය් එදින පව්කාරයින්ට ශුභාරංචිය නැත. තවද (අල්ලාහ්) අප ආරක්ෂා කරත්වායි ඔවූහු කියති."
"තවද මලක්වරු(පද්ව දූතපයෝ) සෑම පදොරටුවකින්ම ඔවුන් පවත ඇතුළු පවති."
පකපසේ පවතත්, පදවියන් අල්ලාහ් පද්වදූතයන්ට මානව ස්වරූපයක් බවට පත්වීපම් හැකියාව ලබා දී ඇත. මර්යම් තුමිය ෙැන සඳහන් කිරීපම්දී අල්ලාහ් පමපසේ පවසයි: පසුව ඇය පවත අපප් රූහ් (මලක්වරයා) යැව්පවමු. එවිට ඔහු(මලක්වරයා) සම්පූර්ණ මිනිස් පවසින් ඇයට (ඉදිරිපයන්) පපනී සිටිපය්ය.
තවද පමපසේ සඳහන් පව්: "තවද නියතවශපයන්ම අපපේ සුරදූතපයෝ ශුභාරංචි රැපෙන ඉබ්‍රාහීම් පවත පැමිණියහ. ඔවුහු ශාන්ති පව්වා යැයි පැතූහ. එවිට ඔහු(ඉබ්‍රාහීම්)ද ශාන්ති පව්වා(යැයි පැතීය.) ඉන්පසු වැඩි පව්ලාවක් ෙතවීමට මත්පතන් ඔහු(ඉබ්‍රාහීම්) බැදපු වසු පැටවකු පෙන ආපව්ය. නමුත් ඔවුන්පේ දෑත් ඒ පවත පනොගිය බව ඔහු(ඉබ්‍රාහීම්) දුටු කල්හි ඔහු ඔවුන් අනුමාන කපළේය. තවද, ඔවුන් පිළිබඳ බියක් ද හටෙත්පත්ය. (එවිට) බිය පනොවනු! අපි ලුත්පේ ජනයා පවත එවනු ලද්පදෝ පවමුයි ඔවුහු (සුරදූතපයෝ) පැවසූහ."
තවද: "අපපේ සුරදූතයින් ලුත් පවත පැමිණි විට (ඔවුන්පේ පැමිණීම නිසා) ඔහු ඉමහත් සිත් කැලැඹීමකට පත් විය. තවද ඔහු පදොම්නස් විය. තවද පමය විපත්තිදායක දිනයකැයි ඔහු (ලූත්) කීපව්ය. (අමුත්තන් ඔහු පවත පැමිණි විෙසම) ඔහුපේ ජනයා (කාමාශාපවන්) ඔහු පවත දුව ආහ. මින් පපරද ඔවුහු දුසිරිත්හී පයදී සිටියහ. මාපේ ජනයිනි, පම් මාපේ දූවරුන්ය. ඔවුන් නුඹලාට අතීශයින් පිවිතුරුය. එනිසා අල්ලාහ්ට බියවනු. මාපේ අමුත්තන් ෙැන මා ලැජජාවට පත් පනොකරනු. නුඹලා අතර එකම සෘජු මිනිසකුවත් නැද්දැයි ඔහු (ලුත්) කීපව්ය."
පම් සෑම අවස්ථාවකදීම පද්වදූතයන් මිනිස් ස්වරූපපයන් පැමිණිපයෝය. ඒ ආකාරපයන්ම නබි (සල්)තුමා තම මිතුරන් සමඟ සිටියදී ඔහු පවත පද්ව දූත ජිේරීල් (අචල)අඳුරු කළු හිසපකස් සහිතව ඉතා සුදු පැහැති ඇඳුමින් සැරසී පැමිණිපය්ය. ඇතැම් අවස්ථාවන්හිදී පද්ව දූත ජිේරීල් දහියියා අල් කල්බී (රළි) තුමාපේ ස්වරූපපයන් පැමිපණනු ඇත
එය ඔවුන්පේ අඛණ්ඩ රාජකාරිය වන තම පරමාධිපතිට වන්දනා කර ඔහුව සුවිශුද්ධ කිරීම වැනි විෂයන්ට අමතරවයි. ඒවා අතුරින් කිහිපයක් පහත සඳහන් පව්:
පමය ජිේරීල් (අචල) තුමාපේ වෙකීම පව්. ඒ බව උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "විශ්වාස කරන අය තහවුරු කිරීමටද සෘජු මාර්ෙයක් පලසද (අල්ලාහ්ට) අවනතවන අයට ශුභාරංචියක් පලසද නුඹපේ රේ(පරමාධිපති)පෙන් රූහුල් කුද්ස්(පිවිතුරු ආත්මය)එය සතයය සමෙ (නුඹ පවත) පහළ කපළේ යැයි (නබි මුහම්මද්) කියනු."
තවද: "නියතවශපයන් පමය(අල්කුර්ආනය) විශ්වපය් පරමාධිපතිපෙන් පහළ වූවකි. විශ්වාසදායි මහා ආත්මය එය සමගින් පහළ විය. නුඹපේ හදවත පවතට (එය පහළ කපළේය.) නුඹ (අල්ලාහ් විසින් පත් කරන ලද) අනතුර අඟවන්නන්පෙන් පකනකු වනු පිණිස"
පමය මීකාඊල් (අපලයි) තුමා පවත භාර කරන ලද වෙකීම පව්. හදීසයක පමපසේ සඳහන් පව්: "යුපදව්වන් නබි (සල්) තුමාණන් පවත පැමිණ දයාව, වෘක්ෂලතා හා වර්ෂාව පෙන එන්පන් මීකාඊල් බව ඔබ කීවා නම් අපි එය පිළිෙනු ඇත යනුපවන් පැවසීය."
"තවත් හදීසයක 'නබි (සල්) තුමාණන් ජිේරීල් (අචල) තුමාපෙන් "මීකාඊල් සඳහා භාර වූ වෙකීම කුමක්දැ?යි විමසා සිටිපය්ය. එවිට"වෘක්ෂලතාව හා වර්ෂාව" යනුපවන් ඔහු පවසා සිටිපය්ය."
පමය මුළු පලෝ වාසී සියල්ලන්ම සිහිසුන් වී මැරී වැටීම සඳහාත් ඔවුන් සියල්ල නැවත නැගිටුවීම සඳහාත් ඉස්රාෆීල් (අචල) තුමා පවත භාර කරන ලද වෙකීම් පව්. "සූර් (නමැති පහොරණෑව කවදා පහෝ) පිඹිනු ලැබුවපහොත් අහස්හි සිටින්නන්ද, භූමිපයහි සිටින්නන්ද, -අල්ලාහ් අදහස් කරන්නන් හැර හුස්ම සිර වී (සිහිසුන් වී මැරී වැටී) යන්පනහුය. අනිත් වර සුර් පිඹිනු ලැබුවපහොත් එපවපල්ම ඔවුන් සියල්ලන්ම (පණ ලැබී) නැගිට ඉදිරිය බලා සිටිනු ඇත."
පමොවුහු ඉතා ප්‍රධාන මලක් වරුන් පවති. මන්දයත් පමොවුන් ජීවිතපය් සාධකයන් පිළිබඳ ව වෙකීම් පවරනු ලැබූවන් ය. ඒ අනුව ජිේරීල් (අපලයිහිස් සලාම්) තුමා හදවත් ජීවමාන කරවන දෑ සම්බන්ධපයන් භාර ව කටයුතු කළ අපයකි. මීකාඊල් (අපලයිහිස් සලාම්) තුමා මහපපොපළොව ජීවමාන කිරීම සම්බන්ධපයන් භාර ව කටයුතු කරන අපයකි. එපමන් ම ඉස්රාෆීල් (අපලයිහිස් සලාම්) තුමා ශරීර යළි ජීවමාන කරවීපම් වෙකීම දරන අපයකි. ඔවුන් අතුරින් ඉතා විශිෂ්ටතම පද්ව දූතයා ජිේරීල් (අපලයිහිස් සලාම්) තුමාය. පරිශුද්ධ ආත්මයද ඔහු පව්.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "(සෑම පකනකුටම) ඔහුපේ ඉදිරිපසින්ද ඔහුපේ පසුපසින්ද අල්ලාහ්පේ අණ පරිදි අණුපිළිවලින් ඔහු ආරක්ෂා කරන්පනෝ(මලක්වරු) පවති. නියත වශපයන් තමන් සතුව ඇති දැය තමන්ම පවනස් කරෙන්නා තුරු, ජනතාවක් සතුව ඇති දැය අල්ලාහ් පවනස් පනොකරන්පන්ය. තවද යම් ජනපකොටසකට අල්ලාහ් (නපුරක්) අදහස් කපළේ නම්, එයට වැළක්වීමක් නැත. තවද ඔහු හැර ඔවුනට ආරක්ෂකයකුද නැත. "
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "(අපපේ පමම සෘජු දැනුමට අමතර වශපයන් ඔහුපේ) දකුණු පසින්ද වම් පසින්ද ලියන්නන් පදපදපනක් ඉඳ සිටිමින් (සෑම පදයක්ම) සටහන් කරති. අවධානපයන් නිරීක්ෂණය කරන ඔහු ළඟ ඉඳ (එය සටහන් කර) මිස ඔහු වචනයක් පහෝ උච්චාරණය පනොකරන්පන්ය."
උත්තරීතර අල්ලාහ් අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: "නුපේ රේ(පරමාධිපති) මලක්වරුන්(සුරදූතයන්)ට නියතවශපයන්ම මම නුඹලා සමඟ සිටිමි. එනිසා ඊමානය (විශ්වාසය) ඇති අය ස්ථාවරව තබා ෙනු. ප්‍රතික්පෂේප කරන්නන්පේ හදවත්හි මම බිය ඇති කරන්පනමි. එමනිසා ඔවුන්පේ පෙළ ඉහළින් ෙසා දමනු. ඔවුන්පේ සෑම ඇඟිල්ලකම සන්දි කපා තුඩු තළා දමන්නැයි දැන්වූ බව සිහිපත් කරනු."
පමය මලකුල් මව්ත් පහවත් මරණපය් මලක් වරයාපේ වෙකීම පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් ඒ පිළිබඳ ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කර ඇත. "එබැවින් (නබි තුමණි,) ඔබ පමපසේ පවසනු: “ඔබ පකපරහි ඔබපේ පදවියන් විසින් පවරනු ලැබ ඇති මලකුල් මව්ත් (නමැති මලායිකාවරයා)ම ඔබපේ පණ අත්පත් කරන්පන්ය. පසුව (නැවතත් පණ පදනු ලැබ), ඔබපේ පදවියන් පවතම ඔබව පෙන එනු ලබන්පනහුය."
තවද පමපසේ සඳහන් කර ඇත: "තවද ඔහු (නුඹලාපේ මරණය පැමිපණන විට) නුඹලාට ආරක්ෂකයින් (මලක්වරුන්) පහළ කරන්පන්ය. (එවිට නුඹලාපෙන් පකනකුට මරණය පැමිණිය පහොත්) අපපේ (සුර)දූතපයෝ ඔහුව මරුමුවට පත් කරන්පනෝය. ඔවුහු (තම කාර්යය ඉටු කිරීපමහිලා අල්ප මාත්‍ර වූද) අතපසු කිරීමක් සිදු පනොකරති."
පමය මුන්කර් හා නකීර් යන පද්ව දූත පදපදනා සඳහා පවරන ලද වෙකීමකි. අනස් (රළි) තුමාණන් විසින් නබි (සල්) තුමාණන් පැවසූ බව පමපසේ වාර්තා කර ලදී:
නියත වශපයන්ම කිසියම් පුද්ෙලපයකු මිය ගිය පසු ඔහුව මිනී වපළහි තබා ඔහුපේ සහායකයියන් ඔහුපෙන් පවන් වී ගිය පසු ඔවුන්පේ පාදවල හඬ එම මිනිසා ශ්‍රවනය කරනු ඇත. පසුව මලක් වරුන් පදපදපනකු ඔහු පවත පැමිණ ඔහුව අසුන් ෙන්වා ඔහුපෙන් පමම මිනිසා වන මුහම්මද් (සල්) පිළිබඳ නුඹ කුමක් පවසන්පන්ද? යනුපවන් ප්‍රශ්න කරනු ඇත. ඔහු සැබෑ විශ්වාසවන්තපයකු නම් එතුමා අල්ලාහ්පේ පසේවකයා හා ඔහුපේ දූතයා යනුපවන් සාක්ෂි දරන්පනමි යැයි පවසයි. පසුව ඔහුට පමපසේ කියනු ලැපේ: නුඹ හිමි වීමට තිබුණූ අපාපයහි ළැඟුම් ස්ථානය පදස බලනු. නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ඒ පවනුවට ස්වර්ෙපය් ළැඟුම් ස්ථානයක් හිමි කර දුන්පන්ය.එවිට එම මිනිසා එම ස්වර්ෙය හා අපාය යන පදකම දකිනු ඇත. මිනී වපළහි සිටින පුද්ෙලයා මුනාෆික් පහවත් කුහකයකු පහෝ කාෆිර් පහවත් පද්ව ප්‍රතික්පෂේපකයකු නම් ඔවුන්පෙන්ද පමම පුද්ෙලයා පිළිබඳ නුඹ කුමක් පවසන්පන්ද යනුපවන් විමසනු ලබයි. ඔහු කවුරුන්දැයි මා පනොදනිමි යනුපවන් ඔහු ප්‍රකාශ කරනු ඇත. එපමන්ම මිනිසුන් ඔහු පිළිබඳ කුමක් ප්‍රකාශ කරමින් සිටිපය්ද එපලසම මා ප්‍රකාශ කරමින් සිටිපයමි යැයිද ඔහු පවසයි. ඔබට කිසිදාක දැනෙත පනොහැකිය යනුපවන් ඔහුට පවසනු ලැපේ. ඉන්පසු ඔහුට යකඩ මිටියක් මඟින් එක් වරක් පහර පදනු ලැපේ. ජින් හා මිනිස් වර්ෙයා හැර ඔහුට පිටුපසින් සිටින සියලු පදනා එහි ශේදයට සවන් පදනු ඇත.
තිර්මිදී හි වාර්තා වන පවනත් වාර්තාවක පමපසේ සඳහන් පව්: "නුඹලාපෙන් පකපනකු මිනී වපළහි තැන්පත් කළ පසු නිල් කළු පැහැති මලක් වරුන් පදපදපනකු පැමිපණනු ඇත. ඔවුන් අතුරින් පකපනකුට මුන්කර් යනුපවන්ද අපනකාට නකීර් යනුපවන්ද කියනු ලැපේ. පසුව පමොහු පිළිබඳ නුඹ කුමක් පවසමින් සිටිපය්ද යනුපවන් විමසනු ඇත."
මිනිසාට ආත්මය ලබා දීම, ඔහුපේ රිස්ක් පහවත් පපෝෂණ සම්පත් ඔහු පේ ක්‍රියාවන් ඔහු පේ ආයුෂ කාලය ඔහු භාෙයවන්තපයක් ද අභාෙයවන්තපයක් ද යන වෙ අල්ලාහ් පේ නිපයෝෙය පරිදි සටහන් කිරීපම් වෙකීම ඔවුන් සතුය.
සතයවාදී විශ්වාය කළ හැකි නබි මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් පැවසූ බව අේදුල්ලාහ් ඉේනු මස්ඌද් (රළි) තුමාණන් පමපසේ වාර්තා කරයි: "ඔබපෙන් පකපනකු දින සතළියක් මවපේ කුස තුළ බීජ ස්වරූපපයන් එකට එක් කරනු ලබයි. පසුව එයට සමාන කාල පරිච්පේදයක් රුධිර කැටියක් පමන්වනු ඇත. පසුව එයට සමාන කාල පරිච්පේදයක් විකන ලද ද්‍රවයයක් පමන් වනු ඇත. පසුව අල්ලාහ් වදන් සතරක් ලියන පමන් අණ කර එක් පද්ව දූතයකු යවනු ඇත. ඒවා නම්, ඔහුපේ ක්‍රියාවන් ඔහුපේ රිස්ක් පහවත් පපෝෂණ සම්පත් ඔහුපේ ආයුෂ කාලය හා ඔහු භාෙයවන්තපයක් ද අභාෙයවන්තපයක් ද යන ඒවා පව්. ඉන්පසු ඔහුට ආත්මය ලබා පදනු ලැපේ"
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නිරපයහි ආරක්ෂකයින් වශපයන් මලායිකාවරුන්වම මිස, (පවන කිසිපවකුත්) අපි නියම කපළේ නැත. ප්‍රතික්පෂේප කරන්නන්ව පිරික්සීම සඳහාම (පමපසේ) පමොවුන්පේ ෙණනය (දහනව පදපනකු වශපයන්) අපි ඇති කපළමු. ධර්මය හිමි අය, (පමය) ස්ථීර වශපයන් විශ්වාස කළ යුතුය. පමය, විශ්වාසය තැබූවන්පේ විශ්වාසය, වැඩි කරනු ඇත. ධර්මය හිමි අයද, විශ්වාසවන්තයින්ද, (පම් ෙැන) සැක සිතිය පනොයුතුය. එපහත් කවුරුන්පේ හෘදයන්හි අසනීපය ඇත්පත්ද, ඔවුන්ද, ප්‍රතික්පෂේප කරන්නන්ද, “පමම උදාහරණය මගින් අල්ලාහ් කුමක් (දැනුම් දීමට) අදහස් කපළේද?”යි පවසන්නාහ. (නබිවරය,) පමපසේම අල්ලාහ් තමන් අදහස් කරන අයව දුර්මාර්ෙපයහි අත්හැර දමන්පන්ය. තමන් අදහස් කරන අයව ඍජු මාර්ෙපයහි ඇතුළු කරන්පන්ය. ඔබ පදවියන්පේ පසේනාවන්, ඔහු හැර පවන කිසිපවකුත් දැන ෙන්පන් නැත. පම්වා මිනිසුන්ට පහොඳ ඔවදනම මිස, පවන කිසිවක් නැත."
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "(පමපසේ තිබියදී ඔවුන් නිරපය් අධිපතිට) “ඕ මාලික්! ඔබපේ පදවියන් අපපේ කාරණාව අවසන් කර දමත්වා! (මරණය මගින් පහෝ අපට නිදහස ලැපබත්වා!)” යයි ශේද නෙන්නාහ. එයට ඔහු “(පනොහැක), නියත වශපයන්ම ඔබ (පම් තත්වයටම දඬුවම විඳිමින්ම පනොමැරී) ස්ථීරව සිටිය යුතුය” යයි පවසනු ඇත. "
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: "විශ්වාසවන්තයිනි! මිනිසුන් හා ෙල් ඉන්දන බවට පත් කරන නිරා ගින්පනන් ඔබ, ඔබ හා ඔබපේ පවුපල් උදවිය ආරක්ෂා කර ෙනු. එහි දැඩි හැකියාවන්පෙන් පිරි ශක්තිසම්පන්නයන් වන මලායිකාවරුන්ව පත් කරනු ලැබ ඇත්පත්ය. අල්ලාහ් ඔවුන්ට නිපයෝෙ කර ඇති දැපයන් (පපොඩියක් පහෝ) පවනසක් පනොකරනු ලබන්නාහ. ඔවුන්ට (දඬුවම් කරන පමන්) තමන්ට පදනු ලැබූ නිපයෝෙයන්ම ඉටු කරමින් සිටින්නාහ."
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "අර්ෂ් උසුළාපෙන සිටින්නන්ද, එය වටා සිටින්නන්ද, තමන්පේ පදවියන්පේ ප්‍රශංසාව මගින් (ඔහුව) සුවිශුද්ධ කරන්නාහ. ඔහුව විශ්වාස කරන්නාහ. විශ්වාසය තැබූවන්පේ වැරදි වලට සමාව පදන පමන්ද ඉල්ලා සිටින්නාහ. “අපපේ පදවියනි, ඔබ (ඔබපේ) ඥානපයන්ද, දයාපවන්ද සියල්ල වට කරපෙන සිටින්පනහිය. එබැවින් (පාපයන්පෙන්) ඈත් වී ඔබපේ මාර්ෙය අනුෙමනය කරන්නන්ට සමාව දී ඔවුන්ව නිරා දඬුවපමන් ඔබ පේරා ෙනු මැනව!”“අපපේ පදවියනි! ඔබ ඔවුන්ට පපොපරොන්දු වන ලද, ස්ථීර වූ ස්වර්ෙයන්හි ඔවුන්පෙන්ද, ඔවුන්පේ මුතුන මිත්තන්පෙන්ද, ඔවුන්පේ භාර්යයාවන්පෙන්ද, ඔවුන්පේ පරම්පරාපව් දරුවන්පෙන්ද වූ යහපත් අය ඇතුලු කරනු මැනව! නියත වශපයන්ම ඔබම (සියල්ලන්ටම) බලසම්පන්නපයකු හා (සියල්ල දන්නා) ඥානවන්තපයකු වශපයන් සිටින්පනහිය”.“(සියලූ) විපත්වලින්ම ඔවුන්ව පේරා ෙනු මැනව! එදින කවුරුන් ඔබ (සියලු) විපත්වලින් පේරා ෙත්පතහිද, ඔහු පකපරහි නියත වශපයන්ම ඔබ ඉමහත් වූ වරප්‍රසාදයන් ලබා දුන්පනහිය. පමයම ඉමහත් වූ භාෙයයක් වන්පන්ය.” (යැයි ප්‍රාර්ථනා කරන්නාහ)."
තවද : "(එපහත්) නියත වශපයන්ම කවුරුන් “අපපේ පදවියන් අල්ලාහ්ය” යයි පවසා (ඒ මත) ස්ථීරව සිටිපය්ද, ඔවුන් පවත මලායිකාවරුන් පැමිණ (ඔවුන්ට) “ඔබ (කිසි දැයකට) බිය පනොවනු. දුක් පනොවනු. ඔබට පපොපරොන්දු පදන ලද ස්වර්ෙය මගින් සතුටු වනු”"
තවද: "සදා සැපතින් යුත් ස්වර්ෙයන්ට ඔවුන් හා ඔවුන්පේ පියවරුන්පෙන්ද ඔවුන්පේ අඹුවන්පෙන්ද, ඔවුන්පෙන් පැවපතන්නන්පෙන්ද දැහැමිපයෝ ඇතුළු පවති. තවද මලක්වරු(සුරදූතපයෝ) සෑම පදොරටුවකින්ම ඔවුන් පවත ඇතුළු පවති. නුඹලා (පලෞකික) ජීවිතපය්දී ඉවසිලිවන්තව සිටි දැයින් නුඹලාට සාමය පව්වා! (නුඹලාපේ) අවසාන (යහඵලදායි පම්) නිවහන පකතරම් වාසනාවන්ත(දැයි මලක්වරු කියති.)"
පව්ද (පද්ව) ග්‍රන්ථ විශ්වාස කිරීම යනු සැබැවින් ම උත්තරීතර අල්ලාහ් තම ෙැත්තන් ට මඟ පපන්වීමක් වශපයන් හා ඔවුනට පපන්වු දයාවක් වශපයන් හා ඔවුනට උපපදසක් හා සෑම කරුණක් සඳහා පැහැදිලි කිරීමක් වශපයන් ඔහු පේ නබි වරුන් පවත ට පව්ද ග්‍රන්ථ පහළ කළ බව ස්ථීර පලස විශ්වාස කිරීම පව්. පහත සඳහන් කරුණු විශ්වාස කිරීපමන් මිස පද්ව ග්‍රන්ථ විශ්වාස කිරීම සම්පූර්ණ වන්පන් නැත.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "සතයපයන් යුතු වූද, ඊට පපර පැවති ශුද්ධ ලියවිලි තහවුරු කරන්නා වූද, (පමම) ධර්ම ග්‍රන්ථය ඔහු (අල්ලාහ්) නුඹ පවත පහළ කපළේය. තවද (මූසාට) තව්රාතය ද, (ඊසාට) ඉන්ජීලය ද පහළ කපළේය."
ඒවා අල්ලාහ්පේ සිය වදන් හා පව්ද ග්‍රන්ථ පව්. ඒවා අල්ලාහ්ට ඉතා සමීප මලක් වරුන්පේ පහෝ එවනු ලැබූ ධර්ම දුතපයකුපේ පහෝ වදන් පනොපව්. එපමන්ම ඒවා සමඟ පරිශුද්ධභාවය හා පද්ව ආරක්ෂාව බැඳී ඇත.
1.මූසා (අචල) තුමාණන් හට පහළ කරන ලද පතෝරාහ්ව:
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "ඕ! මූසා, මාපේ පණිවුඩය(පද්ශනා කිරීම)ටත් මා සමඟ සම්භාෂණයටත් නියතවශපයන්ම මිනිසුන් අතුරින් මම නුඹ පතෝරා ෙන්පනමි. එනිසා මා නුඹට පිරිනමන දෑ භාරෙනු. තවද ගුණෙරුකයන්පෙන් (පකනකු) වනුයි ඔහු (අල්ලාහ්) පැවසුපව්ය. තවද, ඔහු(මූසා)ට (ජිවිතපය්) සෑම පකොටසකටම අදාළ අවවාදානුශාසනා සහ එක් එක් පකොටපසේ (සියලු අංශවලට) අදාළ විස්තර අපි ලව්හ්(ඵලකයන්)හි ලීපවමු. එය දැඩිව ග්‍රහණය කරෙනු. තවද එය පහොඳින් පත්රුම් පෙන ග්‍රහණය කරන පලස නුඹපේ ජනතාවට අණ කරනු. මම නුඹලාට පාපිෂ්ටයන්පේ නිවහන ඉක්මණින් පපන්වන්පනමි(යි අල්ලාහ් මූසාට පැවසීය.)"
තවද: "සැබැවින්ම අපි තව්රාතය පහළ කපළමු. එහි යහමඟ ද ආපලෝකය ද ඇත. (අල්ලාහ්ට) ඉඳුරා අවනත වූ (සියලුම) නබිවරුන් යුපදව්වන් බවට පත් වූවන්ට නඩු විසඳුපව් ඒ අනුවය. රේබානිවරු(ධර්ම විශාරදපයෝ)ද අහ්බාර්වරු(ආෙමික නීතිපව්දීහු)ද එපසේම කළහ. ඒ ඔවුන් අල්ලාහ්පේ ධර්ම ග්‍රන්ථපය් ආරක ෂයින් හා ඊට සාක ෂිකරුවන් පලස සිටි පහයිනි. ඒ නිසා (යුපදව්වරුනි,) මිනිසුන්ට බිය පනොවනු. මට බිය වනු. තවද මාපේ වචන සුළු මිලක් පවනුපවන් පනොවිකුණනු. අල්ලාහ් විසින් එවන ලද දෑ (නීතිය) අනුව තීන්දු පනොපදන්පන් කවපරක්ද ප්‍රතික්පෂේප කරන්පනෝ ඔවුහුමය."
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "එබැවින් ඉකුත්ව ගිය නූහ්, ඉේරාහීම්පෙන් පසු ඔවුන්පේ මාර්ෙය අනුෙමනය කර, (කටයුතු කරන) දූතයින්ව පකපනකුපෙන් පසු පකපනකු වශපයන් අපි යැව්පවමු. එපසේම මර්යම්පේ පුත් ඊසාවද, (ඔවුන්පෙන් පසු, ඔහුව අනුෙමනය කර කටයුතු කරන පමන්) අපි යැව්පවමු. ඔහුට ඉන්ජීල් (නමැති ධර්මයද) අපි දුන්පනමු. "
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "තවද එයට ඉදිරිපයහි වූ තව්රාතපය් (පවනස් පනොකර) ඇති දෑ සතය කරමින්ද බැතිමතුන්ට යහමඟක් හා උපපද්ශයක් වශපයන්ද එහි මඟපපන්වීම හා ආපලෝකය ඇති ඉන්ජීලය අපි ඔහුට පිරිනැමුපවමු. "
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: "එයට ඉදිරිපයහි වූ දහම් ග්‍රන්ථය සතය කරමින්ද එය ආරක ෂා කරමින්ද (නබි මුහම්මද්!) සතයපයන් පදනම් වූ දහම් ග්‍රන්ථය (අල්-කුර්ආනය) අපි නුඹ පවත පහළ කපළමු."
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: "සමස්ත මානව සංහතියටම අනතුරු අඟවන්නක් පලස සිය ෙැත්තා පවත අල්-ෆුර්කාන් (සතය හා අසතය පවන් කර පැහැදිලි කරන ග්‍රන්ථය) පහළ කර ඇති ඔහු(අල්ලාහ්) අති උත්කෘෂ්ටය."
අල්ලාහ්පේ පව්ද ග්‍රන්ථ අතුරින් දාවූද් (අචල) තුමා හට පහළ කරන ලද Zසබූර් ග්‍රන්ථයද එකකි. ඒ පිළිබඳ අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "තවද දාවූද්ට zසබූර් ග්‍රන්ථය ප්‍රදානය කපළමු."
තවද ඉේරාහීම් (අචල) තුමා හට පහල කරන ලද පල්ඛණද අල්ලාහ්පේ ග්‍රන්ථ අතුරින් එකකි. උත්තරීත අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නියත වශපයන්ම පමය (පමහි සඳහන් අනුශාසනාවන් අල්- කුර්ආනපය් පමණක් පනොව) පපර (පහළවූ) පුස්තකයන්හිද (සඳහන්ව) ඇත. (එනම්) ඉබ්‍රාහීම්පේ හා මුසාපේ පුස්තකයන්හි. (පමපලස සඳහන් වී ඇත.) "
උත්තරීතර අල්ලාහ් ඉස්රාඊල් පරම්පරාව පවත පහල කරන ලද පව්ද ග්‍රන්ථ තුළ අක්ෂර හා අර්ථ විකෘති කිරීම් සිදු වී ඇති බව පවසයි. එය අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පව්: "(ඔවුන් දැන් පකතරම් පිරිහී ඇත්ද යත් ශුද්ධ ලියවිලිවල) වචන ඒ ඒ තැන්වලින් ඉඳුරා පවනස් කරති. "
තවද පමපසේ සඳහන් පව්: "නියත වශපයන්ම ඔවුන්පෙන් එක් සමූහයක් ඇත්තාහ; ඔවුන් ධර්මය කියවන විට, (ඒ සමෙ පබොපහොමයක් පවනත් වෙන්තීන්ද කළවම් කර), ඒවාද ධර්මපයහි ඇත්පත්ය යයි ඔබ අදහස් කර ෙැනීම පිණිස තමන්පේ දිව (කට) ඇද කරමින් කියවන්නාහ. එපහත් ඒවා ධර්මපයහි ඇති දැය පනොව. තවද ඔවුන් “එය අල්ලාහ් පවතින් පැමිණ ඇත” යයිද පවසන්නාහ. එය අල්ලාහ් පවතින් පැමිණි දැයද පනොව. ඔවුන් පහොඳින් දැන දැනම අල්ලාහ් මත (පමපසේ) පබොරු පෙොතා කියන්නාහ."
එනමුත් අල්කුර්ආනය ෙත් කළ, එය ආරාක්ෂා කිරීපම් වෙකීම අල්ලාහ් භාර පෙන ඇත. ඒ පිළිබඳ ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: "නියතවශපයන් අපමය (පමම) අzස් zසික්ර් (ධර්පමෝපපද්ශය – අල්කුර්ආනය) පහළ කපළේ. තවද එය ආරක්ෂා කරන්පනෝද අපිමය."
තවද පමපසේ සඳහන් පව්: "නියත වශපයන්ම කවුරුන් තමන් පවත පහොඳ ඔවදන් පැමිපණන විට, ප්‍රතික්පෂේප කරන්පනෝද, (ඔවුන් විනිශ්චය දිනදී තමන්පේ තත්වය වටහා ෙනු ඇත. මන්දයත්) නියත වශපයන්ම පමය ඉමහත් පෙෞරවණීය ග්‍රන්ථයක් වන්පන්ය.මීට කළින් පහෝ මීට පසුව පහෝ (පරිශුද්ධ වූ කුර්ආනය වන) පමයට පබොරු (කිසි පසේත්) ළඟා වීමට පනොහැකිය. ඉතාමත් ප්‍රශංසාවට අයත් පකනා හා ඥානවන්තයා විසින් (පමය) පහළ කරන ලදී. "
එයට අදාළව, පව්ද ග්‍රන්ථ පහළ කරන ලැබූ වැසියන්පේ ග්‍රන්ථ වල සඳහන් ඉස්රාඊලියියාත් පහවත් එම සමාජයට අයත් පතොරතුරු හා ඉතිහාසයන්හි ස්ථාවරය වනාහි පහත සඳහන් ස්ථාවරයන් තුන අතුරින් එකක් විය යුතුය:
එම පතොරතුරු හා ඉතිහාසයන් අල්කුර්ආනපය් සඳහන් වූ දැයට සමානව තිබිය යුතුය. එපසේ තිපේ නම්, අපපේ පව්ද ග්‍රන්ථය වන අල්කුර්ආනය ඒ පිළිබඳ සාක්ෂි දරන පහයින් අප එහි නිවැරදිභාවය විශ්වාය කළ යුතුයි. ෙංවතුර ෙැලීම පිළිබඳ ප්‍රකාශය හා ඉේරාහීම්, යූසුෆ්, මූසා (අචල) තුමාණන් වැනි පනොපයකුත් ධර්ම දූතයින් පිළිබඳ ප්‍රකාශ හා ෆිර්අවුන්පේ සමූහය දිපය් ගිලීම හා ඊසා (අචල) තුමාණන්පේ සංඥාවන් වැනි මාතෘකාවන් නිදසුනක් පලස ඉදිරිපත් කළ හැක. එනමුත් එම සිදුවීම් වල සවිස්තරාත්මක කරුණු පැහැදිලි කිරීම් සම්බන්ධපයන් එම පද්ව ග්‍රන්ථ වල සඳහන් වූ දෑ විශ්වාස පනොකළ යුතුයි.
එම පතොරතුරු අල්කුර්ආනපය් සඳහන් පතොරතුර වලට පටහැනිව තිබීම. එපසේ තිපේ නම් අප ඒවාපයහි අවලංගුභාවය තහවුරු කළ යුතුය. ඒවා සියල්ල එම පව්ද ග්‍රන්ථ පහළ කරන ලැබූ සමූහයා විසින් අලුතින් අසතය පලස ලියන ලද පතොරතුරු පව්. ලූත් (අචල) තුමාණන් මත්පැන් පානය කළ බව හා ඔහු සිය දියණියන් පදපදපනකු සමඟ දුරාචාරපය් පයදුනු බව ඔවුන් විශ්වාස කරති. එපමන්ම ඊසා (අචල) තුමාණන් ඔහු පදවියන් අල්ලාහ් බව පහෝ ඔහු අල්ලාහ්පේ පුත්‍රයාණන් බව පහෝ තුන්වැන්නාපෙන් තුන්වැන්නා යනුපවන් ඔවුන් විශ්වාස කරති. පමය අල්කුර්ආනපයහි සඳහන් පතොරතුරු වලට පටහැනි ස්ථාවරය සඳහා නිදසුන් කිහිපයකි.
එපසේ තිපේ නම් අප ඒවා තහවුරු පනොකළ යුතු අතරම ඒවා අසතය බවද පනොපැවසිය යුතුයි. එය නේ (සල්) තුමාණන්පේ විසින් ප්‍රකාශ කරන ලද පහත සඳහන් එක් වදනවක් පදනම් කරමිනි. එනම් : "පව්ද ග්‍රන්ථ පදනු ලැබූ සමූහයක් නුඹලා හට යමක් පිළිබඳ පැවසුපව් නම් එය සතය බව තහවුරු පනොකරන්න. එපමන්ම එය අසතය බවද පනොපවසන්න. අප අල්ලාහ් පිළිබඳ හා ඔහුපේ පව්ද ග්‍රන්ථ හා ඔහුපේ ධර්ම දූතයන් පිළිබඳ විශ්වාස කරන්පනමු යැයි පවසන්න. එය සතයයක් නම් එය අසතය යැයි පනොපවසන්න. එය අසතයයක් නම් එය සතයය යැයි තහවුරු පනොකරන්න."
එනමුත් ඒවා පිළිබඳ කතා කිරීමට පහෝ වාර්තා කිරීමට අනුමැතිය ඇත. මන්දයත් නබි (සල්) තුමාණන් වරක් පමපසේ වදාලහ: "නුඹලා ඉස්රාඊල් පරම්පරාව පිළිබඳ කතා කරනු. එයින් කිසි වරදක් පනොමැත."
පකපසේ නමුත් ඒවා අතුරින් බහුතරයක් වන්පන් කිසිදු ප්‍රපයෝජනයක් පහෝ අවශයතාවයක් පනොමැති පතොරතුරු පව්.
අල්ලාහ්පේ පශ්‍රේෂ්ට කෘතිය වන අල්කුර්ආනය ඊට පපර තිබූ ග්‍රන්ථ සියල්ල සඳහා ආරක්ෂාවක් පලස එනම් ඒවාපයහි තිපබන කරුණු සඳහා සාක්ෂියක් පලස අල්ලාහ් පහළ කර ඇත. ඒවාපයහි අඩංගු මිනිස් ජීවිත සඳහා ඵලදායී පද් අල්කුර්ආනය තුළද අඩංගු වී ඇත. තවද ඒවාපයහි තීන්දු කිහිපයක් අවලංගු කර අපනකුන් තීන්දු කිහිපයක් තහවුරු කර අවශය දෑ අලුතින් එකතු කර ඇත. එබැවින් අල්කුර්ආනය හැර පවනත් කිසිම නීතියක් අනුෙමනය කිරීම නුසුදුසුය. පතෝරාහ්ව හා ඉන්ජීල් පිළිබඳ අල්ලාහ් සිහි කර පසු උත්තරීතර අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි:එයට ඉදිරිපයහි වූ දහම් ග්‍රන්ථය සතය කරමින්ද එය ආරක ්ෂා කරමින්ද (නබි මුහම්මද්!) සතයපයන් පදනම් වූ දහම් ග්‍රන්ථය (අල්කුර්ආනය) අපි නුඹ පවත පහළ කපළමු. එබැවින් නුඹ අල්ලාහ් පහළ කළ දෑ අනුව ඔවුන් අතර විනිශ්චය කරනු. නුඹට පහළ වූ සතයපයන් හැරි ඔවුන්පේ දුර්මත අනුෙමනය පනොකරනු. නුඹලාපෙන් එක් එක් ජන පකොටස් පවනුපවන් නීතියක් හා දිවි පිළිපවතක් අපි නියම කපළමු. අල්ලාහ් අභිමත වුවපහොත් නුඹලා සියල්ලම එකම සංහතිය කරන්නට (ඔහුට) පුළුවන. එපහත් (නුඹලාපෙන් එක් එක් ජනපකොටස් පවනුපවන් නීතියක් හා දිවි පිළිපවතක් අප නියම කපළේ) නුඹලාට දුන් දැපයහි නුඹලා පරීක්ෂා කරනු පිණිසය. එබැවින් සත් ක්‍රියාව මගින් එකිපනකාට වඩා උසස් වීමට නුඹලා තැත් කරනු. අවසානපය්දී නුඹලා සියල්ලන්ම යා යුත්පත් අල්ලාහ් පවතයි. එවිට නුඹලාපේ මතපේද වලට තුඩුදුන් දෑ පිළිබඳ (සතයය) ඔහු නුඹලාට දන්වනු ඇත.
(නබි මුහම්මද්!) අල්ලාහ් පහළ කළ දෑ අනුව ඔවුන් අතර විනිශ්චය කරනු. ඔවුන්පේ දුර්මත අනුෙමනය පනොකරනු. අල්ලාහ් නුඹ පවත පහළ කළ දැයින් (මඟ පපන්වීපමන්) කිසිම පදයකින් ඔවුන් නුඹ ඉවත් පනොකරන්නට වෙ බලාෙනු. ඔවුන් (එම මඟපපන්වීපමන්) බැහැර වනවා නම් ඔවුන්පේ ඇතැම් පව් පහේතුපවන් ඔවුන් දුක් කරදරවල පටලැවීමටය අල්ලාහ් අභිමත වී ඇත්පත් යැයි දැන ෙන නියත වශපයන්ම පමම ජනයාපෙන් වැඩිපදනා පව්කාරපයෝ පවති. "(ඔවුන් පද්ව නීතිපයන් බැහැර යන්පන්) ජාහිලිය්යත් (අඥාන) කාලපය් නීති අනුව විනිශ්චය කරනු ලැබීමට කැමැති නිසාද? (නමුත්) ස්ථීර විශ්වාසික ජනයාට අල්ලාහ්ට වඩා යහපත් විනිශ්චයකාරයකු කවරකුද? "
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "(නබි මුහම්මද්!) අල්ලාහ් විසින් නුඹට දක්වන ලද සතය (මාර්ෙය) අනුව ජනයා අතර විනිශ්චයකට එළැඹීමට නුඹට හැකි වනු පිණිස සතයය අන්තර්ෙත පම් ග්‍රන්ථය නියත වශපයන්ම අප විසින් නුඹ පවත එවන ලදී. එබැවින් වංක වු මිනිසුන්ට නුඹ ආයාචනය කරන්නකු පනොවනු. "
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නුඹලා ධර්ම ග්‍රන්ථපයහි පකොටසක් විශ්වාස කර තවත් පකොටසක් විශ්වාස පනොකරන්නහු ද? නුඹලා අතරින් එය කරන්නවුනට පමපලොව ජීවිතපය් ඔවුන්ට නින්දාව හැර (පවනත්) විපාකයක් නැත. තවද, පරමාන්ත දිනපය් දී ද, ඉතා තදබල පව්දනාව කරා ඔවුහු හරවා යවනු ලබන්නාහුය. තවද, නුඹලා කරන පද් ෙැන අල්ලාහ් තැකීමක් නැත්පතකු පනොපව"
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නුඹලා නම්, ඔවුනට ආදරය කරන්පනහුය. නමුත් ඔවුහු නුඹලාට ආදරය පනොකරනු ඇත. නුඹලා සියලුම පද්ව ග්‍රන්ථයන් විශ්වාස කරති. "
උත්තරීතර අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: "ධර්ම ග්‍රන්ථය පදනු ලැබූ අයපෙන්, නුඹලා එය මිනිසුන්ට විස්තර කළ යුතු යැයිද එය පනොසැඟවිය යුතු යැයිද අල්ලාහ් ප්‍රතිඥා ෙත් බව සිහි කරනු. නමුත් ඔවුහු එය ඔවුන්පේ පිටුපසට විසි කළහ. තවද (ඔවුහු) ඒ පවනුවට සුළු මිළක් ෙත්පතෝය. ඔවුහු ලබා ෙත් දැය ඉතා නපුරුය. "
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: "නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් (තමාපේ නබිවරුන් මගින්) පහළ කළ ධර්ම ග්‍රන්ථපයහි එන (අණ පනත් ආදි) දෑ සඟවමින්, එය සුළු මිළකට විකුණන්නන් ඔවුන්පේ උදරය පුරවා ෙන්පන් ගින්පනන් මිසක් පවනත් පදයකින් පනොපව්. තවද කියාමත් (මළවුන් පකපරන් නැගිටුවන) දිනපය්දී අල්ලාහ් ඔවුන්ට කථා පනොකරනු ඇත. තවද ඔවුන් පාරිශුද්ධ පනොකරනු ඇත. ඔවුනට පව්දනාකාරී දඬුවම් ඇත. යහමඟ විකුණා දුර්මඟද (අල්ලාහ්පේ) සමාව විකුණා දඬුවමද ලද්පදෝ ඔවුහුමය. අපා ගින්න (විඳ දරා ෙැනීම) පකපරහි ඔවුන්පේ ඉවසීම පකතරම් ආශ්චර්යමත් පදයක්ද? එය (ඔවුන් පව්දනාවට භාජනය කිරීමට පහේතුව) නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් සතයපයන් යුත් ග්‍රන්ථය පහළ පකපළේය. නමුත් ග්‍රන්ථය සම්බන්ධපයන් මතපේද වූ අය තර්කපය් නියැළී (සතයපයන්) පබොපහෝ ඈතට යෑමයි."
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: "තමන්පේ අත්වලින්ම (ධර්ම) ග්‍රන්ථය ලියා ඉන්පසුව සුළු මිලක් ලබා ෙැනීපම් අරමුණ ඉටුකර ෙැනීම සඳහා පමය අල්ලාහ්පෙන් යැයි පවසන්නවුනට පේදය පව්. තවද ඔවුන්පේ අත් ලියූ පද් නිසාද ඔවුනට විනාශය පව්."
නබි (සල්) තුමාණන් වරක් යම් පිරිසක් ආරවුල් ඇති කරමින් සිටින ආකාරය දැක පමපසේ පැවසීය: "නුඹලාට පපර සිටි සමූහයන් විනාශ වූපය් පම් පහේතුපවනි. ඔවුන් අල්ලාහ්පේ ග්‍රන්ථපයහි සඳහන් සමහර කරුණු එහි සඳහන් පවනත් සමහර කරුණු සමඟ කාවාද්දා ෙත්පතෝය.නියත වශපයන්ම, අල්ලාහ්පේ ග්‍රන්ථය පහළ වූපය් එහි සඳහන් කරුණු එකිපනක සතය යැයි තහවුරු කරමිනි. එපහයින් ඒවා එකිපනක අසතය යැයි පනොපවසනු. එමඟින් ඔබලා දැනුෙත් දෑ පවසනු. පනොදැනුවත් දෑ ඒ පිළිබඳ නුවණක් ඇති පුද්ෙලපයකු පවත පයොමු කරන"
ධර්ම දූතියින් පිළිබඳ විශ්වාසය යනු, අල්ලාහ් ඉදිරිපය් නිදහසට කරුණු කියා පෑමට ජනයාට සාධකයක් පනොවනු වස් නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ඔහුපේ කරුණාව පහේතුපවන් ඔවුන් අතුරින් කිහිප පදපනකු පතෝරා, ඔවුනට දිවයමය මඟ පපන්වීම ලබා දී ශුභාරංචි පවසන්නන් පලස හා අනතුරු අඟවන්නන් පලස මිනිසා පවත යවා තැබූ බව ස්ථීරව විශ්වාස කිරීමයි. එපමන්ම ඔවුන් අල්ලාහ්ට පමණක් වන්දනාමානය කළ යුතුයි යන පණිවිඩය හා පිළිම වන්දනාපවන් ඈත් වී සිටිය යුතුයි යන පණිවිඩය මිනිසුන්ට දන්වනු ඇත. උත්තරීතර අල්ලාහ් පාරිශුද්ධ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ අවධාරණය කරයි: අල්ලාහ් (සිය තීන්දු ප්‍රකාශ කිරීම සදහා) මලක්වරුන්පෙන්ද මිනිසුන්පෙන්ද දූතයින් පතෝරා ෙන්පන්ය. නියතවශපයන් අල්ලාහ් සර්ව ශ්‍රාවයය. සර්ව ද්‍රෂ්ටිකය.
තවද පමපසේ පවසයි: (නබි මුහම්මද්!) අප ඔවුනට වහී පහළ කළ පුරුෂයින් මිස නුඹට පපර අපි (රසූල්වරුන් පලස) පනොඑව්පවමු. නුඹලා පමය පනොදන්පනහි නම් (දහම්) දැනුම ඇති අයපෙන් විමසනු.
තවද පමපසේ පවසයි: (පමවැනි) රසුල්වරුන් පැමිණි පසු අල්ලාහ් ඉදිරිපය් කියා සිටීමට කිසිදු නිදහසට කරුණක් ජනයාට නැතිවනු පිණිස ශුභාරංචි පෙපනන්නන් වශපයන්ද අනතුරු අඟවන්නන් වශපයන්ද රසුල්වරුන් අපි පහළ කපළමු. අල්ලාහ් සැබැවින්ම සර්ව බලධාරිය, සර්වප්‍රාඥය.
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: අල්ලාහ් අදහනු. තවද තාඝුත්(අල්ලාහ්ට විරුද්ධව කැරලි ෙැසීපම්) පිළිපවතින් වැළකී සිටිනුයි ප්‍රකාශ කරන රසූල්වරයකු සියලු ජන සමාජයන් පවත නියතවශපයන් අපි යැවීමු. එවිට ඔවුන්පෙන් සමහරුන්ට අල්ලාහ් මඟ පපන්වීය. ඔවුන්පෙන් ඇතමකුට පනොමඟ යෑම තහවුරු විය. එනිසා මහපපොපළොපවහි සැරිසරනු. (රසූල්වරුන්) පබොරු යැයි කී අයපේ අවසානය පකපසේ වීදැ?යි බලනු.
පහත සඳහන් කරුණු විශ්වාස කිරීමද ඒ තුළ අන්තර්ෙත පව්.
උත්තරීතර අල්ලාහ් ඒ බව පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: ඔවුන් පවත ආයතය(අල්ලාහ්පේ සංඥාව)ක් පැමිණි විට අල්ලාහ්පේ රසූල්වරුන්ට පදනු ලැබූ පදය වැනි දෑ අපටද පදනු ලබන පතක් අපි විශ්වාස පනොකරන්පනමුයි ඔවුහු කීපවෝය. තම ධර්ම දූත පමපහවරය පකපසේ පැවරිය යුතුද යන්න අල්ලාහ් ඉතා පහොඳින් දනී.
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: පමම කුර්ආනය (ප රධාන) නෙර පදපකහි ප රභූ පුරුෂයකුට පහළ පනොකපළේ මන්දැ?යි ඔවූහු කීහ. (නබිවරය) ඔබපේ පදවියන්පේ වරප්‍රසාදයන් පඛදා පදන අය ඔවුන් වන්පනහුද? පමපලොව ජීවිතපයහි ඔවුන්පේ ජීවපනෝපායට අවශයතාවයන් ඔවුන් අතපර් අපිම පබදා දී, ඔවුන්පේ සමහරකපේ පදවීන් සමහපරකුට වඩා අපිම උසස් කපළමු. ඔවුන්පෙන් සමහපරක්, සමහපරකුව (පසේවකයින් වශපයන්) එක්කාසු කර ෙැනීම සඳහා (නබිත්වය යන) ඔබපේ පදවියන්පේ වරප්‍රසාදයන් නම්, ඔවුන් එක්කාසු කර ඇති වස්තූන්ට වඩා ඉතා උසස්ය. (එය ඔහු කැමති තම වහලුන්ටම ලබා පදන්පන්ය).
ඇතැම් සූෆිවරුන් විශ්වාස කරන පරිදි දිවයමය මඟ පපන්වීම හා පද්ව පණිවිඩය යම් ආධයාත්මික වයායාමයක් පහෝ දැඩි උත්සහ කිරීමක් මඟින් කිසිදා ලබා ෙත පනොහැක. එපමන්ම ඇතැම් දාර්ශනිකයින් විශ්වාස කරන පරිදි පරිශුද්ධ, පරිකල්පනීය හා බලෙතු බලපව්ෙ රාශියක් එක්රැස් වීපමන් ද ඒවා සාක්ෂාත් කරෙත පනොහැකිය. එය හුපදක් පදවියන්පේ පතෝරා ෙැනීමක් වන අතර, ඔහුපේ මැවීම
අතුරින් එම කර්තවයයට සුදුස්පසකු බව ඔහු දන්නා අයට ඔහුපේ කරුණාව පිරිනැමීමකි.
අප විසින් දැන ෙත් දූතයින් පිළිබඳ පහත දැක්පවන ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආන් වැකිපයහි ඉේරාහීම් (අචල) තුමාණන් පිළිබඳ සඳහන් වූ පසු පමපසේසඳහන් පව්: අපි ඔහු(ඉබ්‍රාහීම්)ට ඉස්හාක්ද යඋකුේද ප්‍රදානය කපළමු. (ඔවුන්) පදපදනාම අපි යහමඟ කපළමු. පමයට පපර අපි නුහ්ද යහමඟ කපළමු. තවද ඔහුපේ සංහතිපයන් වූ දාවුද් ද සුපලයිමාන් ද අය්යූේ ද යූසුෆ් ද මූසා ද හාරූන් ද (යහමඟ කපළමු.) ධාර්මික ජනයාට පමපලස අපි තිළිණ පිරිනමමු. සකරිය්යා ද යහ්යා ද ඊසා ද ඉල්යාස් ද (යහමඟ කපළමු. පම්) සියල්ලන්ම යහකම් කරන්නවුන්පෙන්ය. ඉස්මායීල් ද අල් යසඃ ද යූනුස් ද ලූත් ද (යහමඟ කපළමු.) පම් සියල්ලන්ම පලෝ වැසියන් අතර උසස් කපළමු.
තවද පමපසේ සඳහන් පව්: (නබිවරය,) නියත වශපයන්ම අපි ඔබට පපරද දූතයින් (පබොපහොමයක් පදනා) යවා ඇත්පතමු. ඔවුන්පෙන් සමහපරකුපේ ඉතිහාසයන් ඔබට පවසා ඇත්පතමු. ඔවුන්පෙන් පබොපහොමයක් පදනාපේ ඉතිහාසයන් අපි ඔබට පනොපැවසුපවමු. (පමම පදපකොේටාශපයන්) කුමන දූතයින් වුවද කම් නැත, අල්ලාහ්පේ අනුමැතිපයන් පතොරව යම්කිසි ප්‍රාතිහාර්යයක් පෙන ඒම ඔවුන්ට හැකි දැයක් පනොපව්. අල්ලාහ්පේ නිපයෝෙය පැමිපණන අවස්ථාපව්දී, (ඔවුන්ට) සාධාරණ පලසටම තීන්දු ලබා පදනු ඇත. (එය) පබොරු කරන්නන් ඒ අවස්ථාපව්දී පරාජයටම ඇතුළු වනු ඇත.
ඒ අනුව ඔවුන් සියල්ලන් පිළිබඳ විශ්වාස කිරීම අනිවාර්ය පව්. මන්දයත් ඔවුන්පේ පණිවුඩය එකකි. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: (විශ්වාසවන්තයිනි,) නූහ්ට ඔහු කුමක් පද්ශනා කපළේද එයම ඔබටද ඔහු ධර්මයක් බවට කර ඇත්පත්ය. එබැවින් (නබිවරය,) අපි ඔබට වහී මගින් දැනුම් දුන් දෑ හා ඉේරාහීම්, මූසා, ඊසා ආදීන්ට අපි පද්ශනා කපළේ කුමක්ද යත් “(ඔබ එකම පදවියන් යන ප්‍රතිපත්තිපයන් යුතු සතය වූ) ධර්මය ස්ථීරව අත් කර ෙනු. එහි (විවිධ පකොටස් වලට) පබදා පවන් කර පනොෙනු” යන්නම වන්පන්ය.
ඔවුන් අතුරින් එක් ධර්ම දූතයකු ප්‍රතික්පෂේප කිරීම යනු ධර්ම දූතයින් සියල්ලන්ම ප්‍රතික්පෂේප කිරීමක් පමන්ය. නූහ් (අචල) තුමාණන් දූතයන් අතුරින් ප්‍රථම ධර්ම දූතයා ඔහු වූවද, ඔහුව සිය ජනයා ප්‍රතික්පෂේප කළ පහේතුපවන් උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: නූහ්පේ ජනයා රසූල්වරුන් පබොරු යැයි කීහ.
එබැවින් ධර්ම දූතයින් අතර පේදයක් ඇති පනොකළ යුතු අතර ඔවුන් අතුරින් සමහපරක්ව විශ්වාස කර තවත් සමහපරක්ව ප්‍රතික්පෂේප කිරීමද පනොකළ යුතුය. කවපරකු පහෝ එපසේ කරන්පන් නම් ඔහු කාෆිර් වරපයකි. උත්තරීතර අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: අල්ලාහ් සහ ඔහුපේ ධර්ම දුතයින් ප්‍රතික්පෂේප කර, අල්ලාහ් සහ ඔහුපේ ධර්ම දුතයින් අතර පවනසක් හුවා දැක්වීමට අදහස් කරමින් අපි ඇතැම් අය පිළපෙන පසසු අය ප්‍රතික්පෂේප කරමුයි පවසා (විශ්වාස හා අවිශ්වාස වන) ඒ අතර මැදි පිළිපවතක් පසොයන අය (නම්)සැබැවින්ම ප්‍රතික්පෂේප කරන්පනෝ පමොවුහුමය. ප්‍රතික්පෂේප කරන්නන් සඳහා අප අවඥා සහෙත දඩුවමක් පිළිපයළ පකොට ඇත. අල්ලාහ් සහ ඔහුපේ ධර්ම දුතයින් විශ්වාස කරමින් ඔවුන්පෙන් කිසිවකු අතර පවනසක් පනොකළ අය(ට නම්) ඔවුනට ඔහු (අල්ලාහ්) ඔවුන්පේ නිසි තයාෙය මතුවට පිරිනමයි. අල්ලාහ් අතිශය ක්ෂමාශීලීය, අතිශය දයාන්විතය.
උත්තරීතර අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: මිනිසුනි! රසුල්වරයා නුඹලාපේ පරමාධිපතිපෙන් සතයය රැපෙන නියත වශපයන්ම නුඹලා පවත පැමිණ ඇත. එබැවින් (ඔහු) විශ්වාස කරනු. එය නුඹලාට වඩාත් යහපත් වනු ඇත. එපහත් නුඹලා ප්‍රතික්පෂේප කළපහොත් අහස්වල හා මහපපොපළොපවහි ඇති සියලු පදයක්ම අල්ලාහ්ට හිමිය. අල්ලාහ් සර්වඥය, සර්වප්‍රාඥය.
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: සතයය පෙන ආ අය (වන අපපේ දූතයා)ද, එය සතයය යැයි ස්ථීර කරන්නන්ද, ආදී පමවැන්නන්ම භය භක්තිකයින් පව්.
තවද: තාරකා අස්තෙතවන කල්හි, ඒ මත දිවුරමින්. නුඹලාපේ සහචරපයෝ පනොමඟ පනොගිපය්ය. තවද මුලාවීද නැත. ඔහු (සිය) මපනෝ ඉච්ඡාව අනුව කතා පනොකරන්පන්ය. එය ඔහු පවත පහල කරන ලද වහී(පහළිදරව්ව) මිස නැත. ඉමහත් ප්‍රඥාපවන් යුක්ත බලෙතු තැනැත්පතකු (එය) ඔහුට ඉෙැන්වූපය්ය.
පපර වක්තෘවරුන්පේ සියලු අවයාජ කථාන්දර ෙත් කළ අල්ලාහ් ඔහුපේ ග්‍රන්ථපයහි ඒවා තහවුරු කර තිබුපණ් නම් පහෝ මුහම්මද් (සල්) තුමාණන්නපේ වදන් මඟින් ඒවා තහවුරු වී තිබුපණ් නම් ඒවා සතය බව විශ්වාස කිරීම අනිවාර්ය පව්.
පවනත් පව්ද ග්‍රන්ථ වල සඳහන් කර ඇති වාර්තාවන් හා පතොරතුරු ෙත් කළ, පද්ව ග්‍රන්ථ පිළිබඳ විශ්වාසය යන ඉහත සඳහන් පාඩපමහි විස්තර කර ඇති පකොන්පද්සි වලට ඒවා යටත් පව්. මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අපලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් විසින් අනාවරණය කර ඇති වාර්තා(හදීස්) ෙත් කළ, ඒවාපයහි සම්මතභාවය දැනෙැනීම පිණිස විද්වතුන් විසින් සකස් කරන ලද නීතිවලට ඒවා යටත් පව්. ඒ අනුව යම් නබි වදනක් සම්මත වූපය් නම් එය පිළිපෙන විශ්වාස කිරීම අනිවාර්ය පව්.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ පකොට ඇත: අල්ලාහ්පේ අවසරපයන් ඔහුට කීකරුවීම පිණිස මිස කිසිම රසූල්වරයකු අපි පනොඑව්පවමු.
තමන් පවත එවනු ලැබූ ධර්ම දූතයාට අවනත වීම හා ඔහුව අනුෙමනය කිරීම සෑම සමුහයක් සඳහාම අනිවාර්ය පව්. ඒ අනුව ඔවුන් අතුරින් අවසාන හා මුද්‍රාව පලස පැමිණිපය් මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් පහයින් ඔහුට පපර තිබූ සියළු දහම් ඔහුපේ දහම මඟින් අපහෝසි කරන ලදී. එතුමාණන් පිළිබඳ ආරංචි වූ සියල්ලන් හටම එතුමාණන්ට අවනත වී එතුමාණන්ව අනුෙමනය කිරීම අනිවාර්ය පව්. ඒ පිළිබඳ උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපලස අවධාරණය කරයි: (මාපේ දයානුකම්පාව පිරිනමන ලද අය නම්) තමන් ළඟ ඇති තව්රාත් සහ ඉන්ජිල්හි සඳහන් කරනු ලැබ ඇති (පම්) උම්මි (අකුරු ශාස්ත්‍රය පනොදත්) නබි වන පම් රසූල්(වක්තෘ)වරයාව අනුෙමනය කරන්පනෝය. ඔහු (රසූල්වරයා) යහපත් දෑ (පිළිපදින පලස) ඔවුනට අණ කරයි. තවද අයහපත් දැයින් ඔවුන් වළක්වාලයි. තවද පිරිසිදු පද්වල් ඔවුනට අනුමත කරයි. අපිරිසිදු පද්වල් ඔවුනට තහනම් කරයි. ඔහු ඔවුන් මත පටවන ලද බරද ඔවුන් පකපරහි වූ විලංගුද පහ කරයි. එබැවින් ඔහු විශ්වාස කර ඔහුට පෙෞරව කර ඔහුට උදව් කර ඔහු සමඟ පහළ වූ ආපලෝකය අනුෙමනය කරන්නාවූ ඔවුහුමය ජයග්‍රාහකපයෝ. ජනයිනි! නියත වශපයන්ම මම නුඹලා සියල්ලන් පවත, අහස් හා මහපපොපළොපවහි ආධිපතයය හිමි වූ අල්ලාහ්පේ රසූල්(වක්තෘ)වරයාය. ඔහු හැර පවනත් පදවියකු නැත. ඔහු ජීවය පදන්පන්ය. මරණයද පමුණුවන්පන්ය. එබැවින් නුඹලා අල්ලාහ් ෙැන විශ්වාස කරනු. තවද අල්ලාහ් ෙැනද ඔහුපේ අණපනත් ෙැනද විශ්වාස කරන්නා වූ උම්මි නබි වූ ඔහුපේ රසූල්(වක්තෘ)වරයා ෙැනද විශ්වාස කරනු. තවද නුඹලා ඔහු අනුෙමනය කරනු. නුඹලා යහමඟ වනු පිණිස (යැයි නබි මුහම්මද්) පවසනු.
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: තමන් කර ඇති යහපත් පද්ද තමන් කර ඇති වැරදි පද්ද තමන් ඉදිරිපය් දිස්පවන දිනය පැමිණි විට ඔහුට සිපතනු ඇත්පත්, එය (නරක පද්) හා තමන් අතර දීර්ඝ පරතරයක් වී නම්, (පකතරම් අපේද) යනුයි. තමාට බියවන පලස අල්ලාහ් නුඹලාට අනතුරු ඇඟවීමක් කරයි. අල්ලාහ් සිය ෙැත්තන් පකපරහි සානුකම්පිතය. අල්ලාහ්ට කීකරු වනු. තවද රසූල්ටද කීකරු වනුයි (නබි මුහම්මද්!) පවසනු. (පමපසේ පැවසීපමන් පසුවත්) ඔවුහු පිටුපෑවාහූ නම්, නියත වශපයන්ම අල්ලාහ්, ප්‍රතික්පෂේප කරන්නන් ඇලුම් පනොකරයි.
තවද: නැත, ඔවුන් තමන් අතර ඇතිවු ආරාවුල(විසඳීම)ට විනිශ්චයකරු වශපයන් නුඹ (මුහම්මද්) පිළිපෙන නුඹපේ තීරණය ෙැන ඔවුන්පේ සිත්වල කිසිදු කනස්සල්ලක් පනොමැතිව මුළුමනින්ම එයට අවනත වනතුරු ඔවුහු විශ්වාස කරන්පනෝ පනොපවති.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: නුඹලාපේ සහායකපයෝ අල්ලාහ් ද ඔහුපේ රසූල්වරයා ද විශ්වාසිකපයෝ ද සලාත්හි නිරතවන්පනෝ ද zසකාත් ඉටු කරන්පනෝ ද (අල්ලාහ්ට) රුකූඋ (නැමී නමස්කාරය) කරන්පනෝ ද පවති. අල්ලාහ්ද ඔහුපේ රසූල්වරයා ද විශ්වාසිකයන් ද තමන්පේ සහායකයන් කරෙන්පන් කවුරුන්ද? නියත වශපයන්ම ජයග්‍රහකපයෝ වන්පන් අල්ලාහ්පේ පක්ෂය(ට අයත් වූපවෝයැ)යි (ඔවුහු දැනෙනිත්වා).
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: ඊසා ඔවුන්(ඉස්රාඊල් පුත්‍රයින්)පේ ප්‍රතික්පෂේප කිරීම වටහාෙත් කල්හි, අල්ලාහ්පේ මාර්ෙපයහි මට උදව්කරන්පනෝ කවරහුදැ?යි ඇසීය. අපි අල්ලාහ්පේ මාර්ෙපයහි උදව් කරන්පනෝ පවමු. අපි අල්ලාහ් විශ්වාස කපළමු. එබැවින් අපි මුස්ලිම්වරුන් (අල්ලාහ්ට සම්පූර්ණපයන්ම අවනත වූ අය) බවට ඔබ සාක්ෂි දරණු යැයි හවාරිය්යුන්හු (අනුොමිකපයෝ) කීහ.
තවද: නුඹලාපේ පියවරුන් නුඹලාපේ පුත්‍රයින් නුඹලාපේ සපහෝදරයින් නුඹලාපේ භාර්යාවන් නුඹලාපේ නැදෑ හිතවතුන් සහ නුඹලා ඉපැයූ ධනයත් පිරිපහේවී යැයි නුඹලා බියවන පවළඳාමත් නුඹලා ප්‍රපමෝදයට පත් කරන නිපවස් (යන පම් සියලූ පද්වල්) අල්ලාහ්ටත් ඔහුපේ රසූල්වරයාටත් ඔහුපේ මාර්ෙපය් ජිහාද් (ඉස්ලාමීය යුද්ධය) කිරීමටත් වඩා පබපහවින් නුඹලාට ප්‍රිය නම් අල්ලාහ් ඔහුපේ විනිශ්චය (නුඹලා පවතට) පෙපනන පතක් බලා සිටිනුයිද අල්ලාහ් දුෂ්ට ජනයා යහමඟට පයොමු පනොකරන්පන් යැයිද (නබි මුහම්මද්) කියනු.
තවද: තවද රසූල්වරුන් පකපරහි සාමය පව්වා!
උත්තරීතර අල්ලාහ් තම දූතයාණන් වන මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් පිළිබඳ පමපසේ පවසයි: (ඔහු එපසේ කපළේ) නුඹලා අල්ලාහ් සහ ඔහුපේ රසූල්වරයා පකපරහි විශ්වාසය තැබීමටත් ඔහු(රසූල්වරයා)ට උදව් කිරීමටත්, ඔහුට ෙරු කිරීමටත් නුඹලා උපද් සවස ඔහු(අල්ලාහ්) සුපිවිතුරු කිරීමටත්ය.
තවද උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ද ඔහුපේ මලායිකාවරුන් ද නබි පකපරහි සලවාත් පවසන්නාහ. (එබැවින්) විශ්වාසවන්තයිනි! ඔබත් ඔහු පකපරහි සලවාත් පවසා සලාම්ද පවසමින් සිටිනු.
නබි මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් පමපසේ වදාලහ: නුඹලාපෙන් පකපනකු සිය පදමාපියන් හා දූදරුවන් ඇතුළු මුළු මිනිස් සමාජයට වඩා මා හට ආදරය පනොකරන පතක් සම්පූර්ණ පලස විශ්වාසය තහවුරු කරන්පනකු පනොපව්.
අවසන් දිනය පිළිබඳ විශ්වාසය යනු අල්ලාහ් විසින් මිනිසුන් මිනීවලවල්වලින් නැවත නැගිටුවනු ලැබූ පසු ඔවුන්පේ ක්‍රියාවන් විනිශ්චය කර ස්වර්ෙය පහෝ අපාය ප්‍රතිඵලයක් පලස ලබා පදන දිනයක් දක්වා මිනිසාට ඔහු අවකාශයක් ලබා දී ඇති බවට ස්ථීර පලස විශ්වාස කිරීමයි. උත්තරීතර අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: (අල්ලාහ්) ඔවුන් පමා කරනුපය් (භීතිපයන්) ඇස් උඩ හිපඳන දිනය දක්වාය.
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: (මරණපයන් පසු නියත වශපයන්ම පණ දී) නැගිේටවනු පනොලබන්පනමු යැයි ප්‍රතික්පෂේප කරන්නන් ස්ථීර වශපයන් අදහස් කරමින් සිටින්නාහ. (නබිවරය!) ඔබ පමපසේ පවසනු: “පනොඑපසේය! මපේ පදවියන් මත දිවුරමින්! ඇත්පතන්ම ඔබ නැගිේටවනු ලබන්පනහුය. ඔබ කරමින් සිටි දැය ෙැන පසුව ඔබ නියත වශපයන්ම දැනුවත් කරනු ලබන්පනහුය. පමය (පමපසේ කිරීම) අල්ලාහ්ට ඉතාමත් පහසු දැයකි”.
තවද: විනිශ්චය කාලය සිදු වන දින, ඔවුන් (පහොඳ අය, නපුරු අය යනුපවන්) පබදා පවන් කර හරිනු ලබන්පනෝය. නමුත් කවුරුන් විශ්වාසය තබා දැහැමි කාරණාවන් කරන්පනෝද, ඔවුන් (පරපලොව ස්වර්ෙපයහි ඇති) උසස් උයන් වතුවලසතුටින් ෙැලී යාමට සලස්වනු ලබන්පනෝය. කවුරුන් (අපව) ප්‍රතික්පෂේප කර, අපපේ ආයාවන්ද, පරපලොව හමුවීමද පබොරු කරන්පනෝද, ඔවුන් (විනිශ්චය දිනදී) දඬුවම් දීමට පෙන එනු ලබන්පනෝය.
පහත සඳහන් කරුණු විශ්වාස කිරීමද එහි ඇතුළත් පව්:
මරණ ආසන්නපය් සිටින අවස්ථාපවදී මලක් වරුන් දැක බලා ෙැනීම හා මිනී වපළහි මලක් වරුන් පදපදපනකු ඇවිත් තම පදවියන්, තම ආෙම හා තම ධර්ම දූතයා පිළිබඳ ප්‍රශ්න විමසීම හා පසොපහොපනහි පව්දනාව පහෝ පසෞභාෙය වැනි පසොපහොන් ජීවිතපය් සිදු වන ඇතැම් අර්බුධයන් පමයින් අදහස් පකපර්. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: ප්‍රතික්පෂේප කරන්නන්(පේ ආත්ම) දැන් පිළිස්සීපම් පීඩාපව් රස විඳිනුයි කියමින් ඔවුන්පේ මුහුණට හා ඔවුන්පේ උකුලට පහර පදමින් මලක්වරුන් පැහැර පෙන යන විට (එය කුමන ආකාර පව්ද යන්න) නුඹට දැකිය හැකි වූවා නම්.
තවද පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි: එබැවින් ඔවුන් කළ කුමන්ත්‍රණයන්පෙන් (රහසින් විශ්වාසය තබා තිබූ) ඔහුව අල්ලාහ් පේරා ෙත්පත්ය. ෆිර්අව්න්පේ ජනතාව නපුරු දඬුවපමන් වට කර ෙත්පත්ය. උපද් සවස ඔවුන් නිරා ගින්න බලා යනු ලබන්නාහ. (විනිශ්චය) කාලය සිදු වන දිනදී නම්, “ෆිර්අව්න්පේ ජනතාව දරුණු දඬුවපමහි ඇතුළු කරනු” (යයි කියනු ලැපේ).
අනස් ඉේනු මාලික් (රළි) තුමාණන් නබි (සල්) තුමාණන් ප්‍රකාශ කළ බව පමපසේ වාර්තා කරයි:
නියත වශපයන්ම කිසියම් පුද්ෙලපයකු මිය ගිය පසු ඔහුව මිනී වපළහි තබා ඔහුපේ සහායකයියන් ඔහුපෙන් පවන් වී ගිය පසු ඔවුන්පේ පාදවල හඬ එම මිනිසා ශ්‍රවණය කරනු ඇත. පසුව මලක් වරුන් පදපදපනකු ඔහු පවත පැමිණ ඔහුව අසුන් ෙන්වා ඔහුපෙන් පමම මිනිසා වන මුහම්මද් (සල්) පිළිබඳ නුඹ කුමක් පවසන්පන්ද යනුපවන් ප්‍රශ්න කරනු ඇත. ඔහු සැබෑ විශ්වාසවන්තපයකු නම් එතුමා අල්ලාහ්පේ පසේවකයා හා ඔහුපේ දූතයා යනුපවන් සාක්ෂි දරන්පනමි යැයි පවසයි. පසුව ඔහුට පමපසේ කියනු ලැපේ: නුඹට හිමි වීමට තිබුණු අපාපයහි ළැඟුම් ස්ථානය පදස බලනු. නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ඒ පවනුවට ස්වර්ෙපය් ළැඟුම් ස්ථානයක් නුඹට හිමි කර දුන්පන්ය. එවිට එම මිනිසා එම ස්වර්ෙය හා අපාය යන පදකම දකිනු ඇත. මිනී වපළහි සිටින පුද්ෙලයා මුනාෆික් පහවත් කුහකයකු පහෝ කාෆිර් පහවත් ප්‍රතික්පෂේපකයකු නම් ඔවුන්පෙන්ද පමම පුද්ෙලයා පිළිබඳ නුඹ කුමක් පවසන්පන්ද යනුපවන් විමසනු ලැපේ. ඔහු කවුරුන්දැයි මා පනොදනිමි යනුපවන් ඔහු ප්‍රකාශ කරනු ඇත. එපමන්ම මිනිසුන් ඔහු පිළිබඳ කුමක් ප්‍රකාශ කරමින් සිටිපය්ද එපලසම මා ප්‍රකාශ කරමින් සිටිපයමි යැයිද ඔහු පවසයි. ඔබට කිසිදාක දැනෙත පනොහැකිය යනුපවන් ඔහුටපවසනු ලැපේ. ඉන්පසු ඔහුට යකඩ මිටියක් මඟින් එක් වරක් පහර පදනු ලැපේ. ජින් හා මිනිස් වර්ෙයා හැර ඔහුට පිටුපසින් සිටින සියලු පදනා එහි හඬට සවන් පදනු ඇත.
ඉේනු අේබාස් (රළි) තුමාණන් පමපසේ වාර්තා කරයි: වරක් නබි (සල්) තුමාණන් මිනී වළවල් පදකක් හරහා ෙමන් කපළේය. පමහි සිටින පුද්ෙලයින් පදපදනා දඬුවමට භාජනය පවමින් සිටීයි. ඔවුන් මහා පාපයක් පහේතුපවන් දඬුවමට භාජනය වී නැත. ඔවුන් අතුරින් පකපනකු මුත්‍රා කළ පසු පිරිසිදු පනොකරමින් සිටිපය්ය. අපනකා පක්ළම් කියමින් සිටිපය්ය යනුපවන් පසවා පනොවියළුණු රට ඉඳි අත්තක් පදකට පවන් කර ඔවුන් එකිපනකාපේ මිනී වළ මත තැබීය. නබි (සල්) තුමාණන්පේ සහොමීන් ඔබ පමපසේ කපළේ මන්දැ?යි විමසා සිටිපයෝය. එවිට නබි (සල්) තුමාණන් ඒවා වියළී පනොයන තාක්කල් ඔවුන් සඳහා දඬුවම ලිහිල් වීමට හැක යනුපවන් ප්‍රකාශ කපළේය.4
උත්තරීතර අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් කරයි: සම්පූර්ණපයන්ම සතයය හා සාධාරණ වූ පමම ධර්මය අල්ලාහ්ම පහළ කපළේය. (නබිවරය, විනිශ්චය) කාලය ළඟා වී ඇත යන්න ඔබ දන්පනහිද? එය විශ්වාස පනොකළ අය, ඒ ෙැන (‘කවදා එන්පන්ද? කවදා එන්පන්ද?’යි) ඉක්මන් කරති. එපහත් කවුරුන් (එය) විශ්වාස කරමින් සිටින්පනෝද, ඔවුන් ඒ ෙැන බිය පවමින් සිටින අතර, නියත වශපයන්ම එය (පැමිණීම) ඇත්ත යැයිද, (ස්ථීර වශපයන්ම) දනිති. කවුරුන් (විනිශ්චය) කාලය ෙැන සැක සිතන්පනෝද, ඔවුන් නියත වශපයන්ම ඉතාමත් ඈත එපිට දුර්මාර්ෙපයහිම සිටිති යන්න (නබිවරය ඔබ) දැන ෙනු.
තවද: මළවුන් පකපරන් නැගිටවනු ලබන දිනය ඔවුන් පවත හදිසිපය්ම එළැඹිය යුතු යැයි මිස ඔවුහු බලාපපොපරොත්තුපවන් සිටිත්ද? එහි පපරනිමිති දැනටමත් නියතවශපයන් පැමිණ තිපේ. නමුත් එය ඔවුන් පවත පැමිණි විට ඔවුනට අනුශාසනය පිළිෙැනීමට කිසියම් අවස්ථාවක් තිපේද?
නබි (සල්) තුමාණන් පැවසූ පහත සඳහන් කරුණුද අවසන් දිනපයහි මහා සළකුණු අතුරින් වූවකි.නියත වශපයන්ම අවසන් දිනය වනාහි එයට පපර සළකුණු දහයක් ඔබලා දකින පතක් එය හට ෙන්පන් නැත. ඒවා නම්: මහා දුමාරය, දජජාල්, කතා කරන මෘෙයා, බස්නාහිපරන් හිරු උදා වීම, මර්යම්පේ පුත් ඊසා පහළ වීම, යඃජූජ මඃජූජ සමූහය පැමණීම, සූර්ය ග්‍රහණ තුන: නැපෙනහිපරන් පළමුවැන්න, බස්නාහිපරන් පදවැන්න හා අරාබි අර්ධද්වීපපයන් තුන්වැන්න පව්. පමයින් අවසන් සළකුණ නම් රැස්වන තැනට පෙන යන පය්මනපය් ආරම්භ වන ගින්නකි.
අවසන් දිනය සීඝ්‍රපයන් පැමිපණනු ඇත. උත්තරීතර අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපයහි පමපසේ සඳහන් කරයි: (නබි මුහම්මද්! මළවුන් පකපරන් නැගිටුවන) අන්තිම දිනය එළපඹන්පන් කවදාද? (ඒ ජනයා) නුපඹන් අසති. ඒ පිළිබඳ දැනුම ඇත්පත් මාපේ රේ(පරමාධිපති)ට පමණි. එය සිදුවන නිසි කාලය ඔහු හැර අන් කවරකුට පහෝ පහළිදරව් කිරීමට පනොහැකිය. එය (සිදුවන කාලය) අහස්වලට සහ මහපපොපළොවට ඉතා තදින් බලපායි. ක ෂණිකපයන් මිස එය නුඹලා පවත පනොපැමිපණන්පන් යැයි පවසනු. නුඹ ඒ ෙැන ස්ථීරව දන්නකු පමන් නුඹපෙන් ඔවුහු අසති. නියතවශපයන්ම ඒ පිළිබඳ ඥානය අල්ලාහ් පවතය. නමුත් මිනිසුන්පෙන් පබොපහෝ පදපනක් එය පනොදනිතියි (නබි මුහම්මද්) පවසනු.
තවද පමපසේ පවසයි: අහස්හි සහ මහපපොපළොපවහි ගුප්ත(ඥානය) අල්ලාහ්ටය. අස්සාඅත්(විනිශ්චය දිනය එළැඹීපම් කාලය) ඇසපිය පහපළන සැනකින් පහෝ ඊට වඩාත් සමීප (කාලයක්) මිස නැත.
පහොරණෑව පිඹීම මඟින් එදින එළපඹනු ඇත. සූර් (නමැති පහොරණෑව කවදා පහෝ) පිඹිනු ලැබුවපහොත් අහස්හි සිටින්නන්ද, භූමිපයහි සිටින්නන්ද, -අල්ලාහ් අදහස් කරන්නන් හැර හුස්ම සිර වී (සිහිසන් වී මැරී වැටී) යන්පනහුය. අනිත් වර සුර් පිඹිනු ලැබුවපහොත් එපවපල්ම ඔවුන් සියල්ලන්ම (පණ ලැබී) නැගිට ඉදිරිය බලා සිටිනු ඇත.
උත්තරීතර අල්ලාහ් ඔහුපේ ෙැත්තන් වන මිනී වපළහි සිටින මිනිසුන් හට නැවත ජීවය ලබා දී නිරුවස්ත්‍රව, පාවහන් පනොපැළඳ හා චර්ම පච්දය පනොකළ අයුරින් කිසිවක් පනොමැතිව නැවත නැගිටු වනු ඇත යන්න පමයින් අදහස් පකපර්. පමය සූර් නැමැති පහොරණෑව පදවන වතාවට පිඹීපමන් පසුව සිදු පව්. ඒ පිළිබඳ අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේසඳහන් කරයි: අනිත් වර සූර් පිඹිනු ලැබුවපහොත් එපවපල්ම ඔවුන් සියල්ලන්ම (පණ ලැබී) නැගිට ඉදිරිය බලා සිටිනු ඇත.
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: අනතුරුව සූර් (පහොරණෑව) පිඹිනු ලබයි. එවිට (තම) මිනිවලවලින් (නැගිට) තම රේ (පරමාධිපති) පවත ඔවුහු පව්ෙපයන් යති. .
නබි (සල්) තුමාණන් පමපසේ වදාලහ: මළවුන් පකපරන් නැගිටුවීපම් දිනපයහිදී, ජනතාව චර්මපේදය පනොකළ අයුරින් පාවහන් පනොමැතිව හා නිර්වස්ත්‍රව රැස් කරනු ලැපේ.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: එදිනදී මිනිසුන් සියල්ලන්ම පලෝකයන්හි පදවියන් ඉදිරිපය් (විනිශ්චය සඳහා) සිටපෙන සිටිනු ඇත.
සියලු මිනිස් වර්ෙයා දිගු කාලයක් සකළ පලෝ පදවියන් ඉදිරිපයහි පපනී සිටුනු ඇත. එහිදී කැඳවුම්කරුපේ කැඳවීමට ඔවුන් සවන් පදනු ඇත. එවිට අල්ලාහ්පේ බැල්ම අනාවරණය පව්. එපමන්ම සූර්යයා ඔවුනට සමිප වනු ඇත. ඒ පහේතුපවන් ඔවුන් දහඩිපයන් ගිපලනු ඇත. විශ්වාසවන්තයින් සඳහා හවුල් පහවත් පපොකුණ එහි පෙන එනු ලැපේ. තවද එහිදී මිනිසාපේ සියළු කරුණු සටහන් කරන ලද පල්ඛණයන් පබදා හරිනු ලැපේ. තවද මිනිසුන්පේ ක්‍රියාවන් කිරා බැලීම සඳහා තරාදීන් තබනු ලැපේ. එපසේම සිරාත් පහවත් පාලම පිහිටවනු ලැපේ. පම් සියල්ල බරපතල හා දුෂ්කර අවස්ථා පව්.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: නියත වශපයන්ම අප පවතමය ඔවුන්පේ (මරණින් පසු) නැවත පැමිණීම (සිදු වනුපය්). (නැවත පැමිණීපමන්) පසුව නියත වශපයන්ම අප වෙකීම වනුපය් ඔවුන් ප්‍රශ්න කිරීමය.
තවද පමපසේ සඳහන් කරයි: එබැවින් (එදිනදී) කවුරුන්පේ දකුණු අපතහි ඔහුපේ ක්‍රියාකාරම් සටහන ලබා පදනු ලැබ ඇත්පත්ද, ඔහුපෙන් ඉතාමත් පහසුපවන් ප්‍රශ්න විමසනු ලබන්පන්ය.
තවද පමපසේ සඳහන් පව්: එබැවින් කවපරකු පරමාණුවක තරම් යහපතක් සිදු කර ඇත්ද ඔහු එය දැක ෙනී. තවද කවපරකු පරමාණුවක තරම් අයහපතක් සිදු කර ඇත්ද ඔහු එය(ද ) දැක ෙනී.
තවද පමපසේ සඳහන් පව්: කියාමත්(මළවුන් පකපරන් යළි නැගිටුවනු ලබන) දිනපය් අපි සාධාරණ තුලාවන් තබමු. එනිසා කිසිම පකපනකුට සුළුපවන් පහෝ වරදක් සිදු කරනු පනොලැපේ. එය අබ ඇටයකට සමාන බරක් වුවද අපි එය පෙන හැර පාන්පනමු. තවද ෙණන් ෙැනීමට අප ප්‍රමාණවත්ය.
මනුෂය වර්ෙයාට අයත් විනිශ්චය වර්ෙ පදකකි:
* විශ්වාසවන්තයින්පේ විනිශ්චය එම විනිශ්චය හුපදක් ඔවුන්පේ පල්ඛන ඉදිරිපත් කිරීමක් හා යම් සාකච්ඡාවක ස්වරූපපයන් වනු ඇත. අල්ලාහ්පේ පපර ඥානපයහි කවපරකු යහපපතකු පලස සටහන් වී තිපේද ඔහු සඳහා පල්ඛන ඉදිරිපත් කිරීමක් සිදු පව්. ඉේනු උමර් (රළි) තුමාපේ හදීසය එය පමපසේ පැහැදිලි කරයි: නියත වශපයන්ම නබි (සල්) තුමාණන් වරක් පමපසේ ප්‍රකාශ කපළේය: විශ්වාසවන්තපයකු ෙත් කළ අල්ලාහ් පබපහවින්ම සමීප වී ඔහුව ආවරණය කරනු ඇත. පසුව නුඹ කළ පමම පාපය නුඹ දන්පනහිද යනුපවන් අල්ලාහ් ඔහුපෙන් විමසනු ඇත. එවිට ඔහු එපසේය, මා එය දනිමි යනුපවන් පවසනු ඇත. ඔහු තම සියළු පාපයන් පිළිපෙන තමන් විනාශයට පත් වනු ඇතැයි සිතනු ඇත. පසුව අල්ලාහ් පලෝකපයහි මා නුඹපේ පාපයන් ආවරණය කර තැබූපවමි. එපසේම අද දින මා ඒවා ක්ෂමා කරන්පනමි යනුපවන් ඔහුට ප්‍රකාශ කර ඔහුපේ යහපත් කාර්ය සටහන් පල්ඛනය ඔහුට භාර පදනු ඇත.
සාකච්ඡාවක් අයුරින් සිදු වන විනිශ්චය ෙත් කළ ඒක පද්වවාදය තහවුරු කළද මහා පාපයන් සිදු කළ උදවිය සඳහා පම් ආකාරපයන් සිදු පව්. ඔවුන් අතුරින් කවපරකුව අල්ලාහ්
අභිමත කරන්පන්ද ඔහු කළ පාපයන් පහේතුපවන් දඬුවම් හිමි වන අතර එනමුත් (ඔහු පදවියන් පිළිබඳ විශ්වාස කළ පහේතුපවන්) අවසාන වශපයන් ඔහුට හිමිවන ස්ථානය ස්වර්ෙය පව්. ඒ පිළිබඳ ආඉෂා (රළි) තුමිය නබි (සල්) තුමාණන් විසින් වාර්තා කරන පහත සඳහන් වාර්තාව එක් සාධකයකි.
අවසන් දිනපයහි කවපරකු පහෝ විනිශ්චය කරනු ලබන්පන් නම්, ඔහු විනාශ වනවා මිස නැත යනුපවන් නබි (සල්) තුමාණන් ප්‍රකාශ කළහ. එවිට මා අපහෝ අල්ලාහ්පේ දූතයාණනි! උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ පවසා නැතිද ? එබැවින් (එදිනදී) කවුරුන්පේ දකුණු අපතහි ඔහුපේ ක්‍රියාකාරම් සටහන ලබා පදනු ලැබ ඇත්පත්ද, ඔහුපෙන් ඉතාමත් පහසුපවන් ප්‍රශ්න ෙණනය විමසනු ලබන්පන්ය
එවිට නබි (සල්) තුමාණන් : එය හුපදක් පල්ඛන ඉදිරිපත් කිරීමක් පමණි. විනිශ්චය දිනපයහි කවපරකු පහෝ සාකච්ඡාවක ස්වරූපපයන් විනිශ්චය කරනු ලබන්පන් නම් ඔහු දඬුවමට භාජනය වනු මිස නැත යනුපවන් ප්‍රකාශ කපළේය.
පමොවුන් සතුව කිසිඳු කුසලක් පනොමැති පහයින් පමොවුන්පේ කුසල් හා අකුසල් කිරා බැලීම මඟින් විනිශ්චය කරනු පනොලබයි. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: එවිට (පමපලොව) ඔවුන් කළ දෑ පවත අපි පයොමුපවමු. තවද ඒවා විසුරුණු දූවිලි බවට පත් කරන්පනමු.
එපසේ නම් විනිශ්චය සිදු වන්පන් ඔවුන් සිදු කළ ක්‍රියාවන් ඔප්පු කර පපන්වනු ලබන ආකාරපයනි. ඒවා ඔවුන් පිළිෙැනීමට කැඳවනු ලැපේ. ඉේනු උමර් (රළි) තුමාණන් වාර්තා කරන හදීසයක පමපසේ සඳහන් පව්:
වංචනිකයින් හා ප්‍රතික්පෂේප කළවුන් ෙත් කළ එදින මැවීම් සියල්ල ඉදිරීපය් ඔවුන් කැඳවා පසුව පමපසේ පවසනු ලැපේ: තමන්පේ රේ(පරමාධිපති) ෙැන පබොරු පෙතුවන් පමොවුන් යැයි සාක්ෂිකරුපවෝ කියති. දැනෙනු! අපරාධ කළවුනට අල්ලාහ්පේ ශාපය පව්වා!
එනම් ස්වර්ෙය හා අපාය පකපනකුට හිමි වීම යනු සතය බව විශ්වාස කිරීම පව්. ස්වර්ෙය යනු තම දැහැමි ෙැත්තන් සඳහා පව්තනයක් පලස අල්ලාහ් සූදානම් කර ඇති නිවහනයි. එහි කිසිදු ඇසකින් දැක නැති, කිසුදු කණකින් පමපතක් අසා පනොමැති, කිසිදු සිතකින් ග්‍රහනය පනොකළ විවිධ පභෞතික හා මානසික සැප පහසුව ඇත. අපාය යනු ප්‍රතික්පෂේපකළවුන් සඳහා පව්තනයක් පලස අල්ලාහ් සූදානම්
කර ඇති නිවහන පව්. එහිද විවිධ පභෞතික හා මානසික දඬුවම් ඇත. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ ප්‍රකාශ කරයි:ඉන්පසු අපපේ ෙැත්තන් අතුරින් අප පතෝරා ෙත් අයට (පමම) ධර්ම ග්‍රන්ථය අපි උරුම කපළමු. ඔවුන්පෙන් ඇතැපමක් තමන්ටම වරද කර ෙත්පතෝය. තවද ඔවුන්පෙන් ඇතැපමක් මධයම පිළිපවත අනුෙමනය කරන්පනෝය. තවද ඔවුන්පෙන් ඇතැපමක් අල්ලාහ්පේ අවසරය ඇතිව යහකම් හි පපරමුපණහි සිටින්පනෝය. පමය අතිමහත් වරප්‍රසාදයයි. ඔවුහු (සදාකාලිකවූ) ස්වර්ෙයට පිවිපසති. එහිදී ඔවුනට රන් ආභරණද මුතුද පළඳවනු ලබන්පනෝය. එහි ඔවුන්පේ වස්ත්‍ර පට සළුය. තවද අපපෙන් දුක පළවා හැරිය අල්ලාහ්ටය සියලු ප්‍රසංශා. නියතවශපයන්ම අපපේ රේ (පරමාධිපති) සර්ව ක්ෂමාශීලීය. අති කෘතඥ යැයි ඔවුහු කියති. ඔහුපේ වරප්‍රසාදපයන් සදාකාලික ෙෘහපයහි අප පදිංචි කපළේ(ඔහුය) එහි අපට පරිශ්‍රමය පනොවන්පන්ය. තවද එහි ආයාසයකුදු අපට පනොවන්පන්ය.
ප්‍රතික්පෂේප කළවුනට නිරපය් ගින්න ඇත. මැරී මියැපදන්නට ඔවුනට තීන්දු පනොකරනු ලැපේ. තවද ඔවුනට එම (නිරපය්) දඬුවම සැහැල්ලු කරනු පනොලැපේ. ප්‍රතික්පෂේප කරන්නන් සියලු පදනාට එපලසමය අප දඩුවම් පදන්පන්. අපපේ රේ (පරමාධිපතියාපණනි,) අප කලින් කරමින් සිටි දෑට වඩා යහපත් දෑ කිරීම පිණිස අප පමතැනින් නිදහස් කරනු මැනවයි. ඔවුහු එහිදී විලාප නෙති. අවවාදයක් පිළිපදින අයට එපසේ කළ හැකි වන පරිදි, ප්‍රමාණවත් දීර්ඝ ජීවිත අපි නුඹලාට පනොදුන්පනමුද? තවද අනතුරු අඟවනන්පනකු නුඹලා පවත පැමිණිපය්ය. එනිසා (දඩුවපම්) රස විඳිනු. පවුකාරයින්ට උදව් කරන්පනක් නැත.
පදවියන්, ඔහුපේ පරිපූර්ණ දැනුපමන්, ඔහුපේ මැවීම් හි ඉරණම නියම කර ඇති අතර, එය සටහන් පපොපතහි සටහන් කර ඒවා තම අභිමතයට අනුව පයොදවා ඒවා තම ශක්තිපයන්
ප්‍රතයක්ෂයට පෙන එනු ඇත යනුපවන් ස්ථීර පලස විශ්වාස කිරීම පමයින් අදහස් කරනු ලැපේ. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ පවසයි: නියතවශපයන් අපි සෑම පදයක්ම නියමයක් අනුව මැව්පව්මු.
තවද පමපසේ පවසයි: සෑම පදයක්ම මවා ඊට ඉරණම නියම කපළේ ඔහුය.
දිවයමය නියමයන් පිළිබඳ විශ්වාසය තුළ පහත සඳහන් කරුණුද ඇතුළත් පව්.
පදවියන් අල්ලාහ්පේ දැනුම යනු පරිපූර්ණ හා ස්ථිර ස්වභාවකින් යුත්තකි. එය සෑම පදයක් පිළිබඳවම සම්පූර්ණ ව හා විස්තරාත්මක ව ආවරණය කරන්නකි. එය ජීවපනෝපාය පහෝ ආයු කාලය නිර්ණය කිරීම වැනි තමන් හා සම්බන්ධ ක්‍රියාවන් වූවද නැතපහොත් ඔහුට අවනත වීම පහෝ පාපයන් සිදු කිරීම වැනි ඔහුපේ ෙැත්තන් හා සම්බන්ධක්‍රියාවන් වූවද ඒ සියල්ල ඔහුපේ දැනුම ආවරණය කරනු ඇත. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: තවද ඔහු (අල්ලාහ්) සියලු පද් පකපරහිම සර්වඥ වන්පන්ය.
පම් (සියල්ල) සර්ව බලධාරී හා සර්වප්‍රාඥයන්පේ නියමය පව්.
උත්තරීතර අල්ලාහ් තමන් හට අවනත වන හා අවනත පනොවන උදවිය කවුරුන්ද යන්න පිළිබඳ මනා දැනුවත්ය. වයස් ෙතවන පකපනකු වයස්ෙත වන්පන් පකපසේද යන්නත් ඔහුපේ වයසින් යමක් අඩුවන්පන් පකපසේද යන්නත් අල්ලාහ් ඒ අයුරින්ම දැනුවත්ය.
උත්තරීතර අල්ලාහ් ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් පමපසේ සඳහන් පකොට ඇත. (සාමානයපයන්) භූමිපයහි පහෝ නැතපහොත් (පපෞද්ෙලිකව) ඔබට පහෝ ඇති විය හැකි කුමන අපහසුතාවයක් පහෝ (පාඩුවක් පහෝ) ඒවා අපි උත්පාදනය කිරීමට පපරම (ලව්හුල් මව්ෆූල් නමැති) පපොපතහි (සටහන් කරනු) මිස නැත. නියත වශපයන්ම පමය අල්ලාහ්ට ඉතාමත් පලපහසි පදයකි!.
තවද: ඔහු ගුප්ත දැය සියල්ල දන්පනකි. ඔහු පනොදැනුවත් ව අහස්හි පහෝ භූමිපයහි පහෝ ඇති දැපයන් එක් අනු ප්‍රමාණයක් පහෝ පේරී යන්පන් නැත. ඊටත්වඩා කුඩා පහෝ පලොකු පහෝ (සෑම දැයක්ම ලව්හුල් මව්ෆූල් නමැති)පැහැදිලි (සටහන්) පුස්තකපයහි සටහන් පනොවී මිස නැත.
අේදුල්ලාහ් ඉේනු අම්ර් ඉේනු ආස් (රළි) තුමා පමපසේ වාර්තා කරයි: පදවියන් අල්ලාහ් අහස් හා භූමිය නිර්මාණය කිරීමට අවුරුදු පනස් දහසකට පපරම නිර්මාණයන්හි චදවයන් සියල්ල සටහන් කපළේය. එවිට ඔහුපේ අර්ෂය ජලය මත තිබුණි.
උබාදාහ් ඉේනු සාමිත් (රළි) තුමා පමපසේ වාර්තා කරයි: නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ප්‍රථමපයන් නිර්මාණ කපළේ පෑනය. පසුව අල්ලාහ් එයට සටහන් කරන පමන් අණ කපළේය. එවිට මා කුමක් සටහන් කරන්නද යනුපවන් එය විමසූ විට අවසන් දින දක්වා පැමිපණන සියළු විෂයන්හි චදවය සටහන් කරන පමන් අල්ලාහ් එයට අණ කපළේය.
නුවන හා සටහන් කිරීම යන සංකල්ප පදකම අල්ලාහ් එක් වාකයයක එකට එකතු කර පමපසේ ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනපය් සඳහන් කරයි: අහස්හී සහ මහපපොපළොපවහි (සියලු) දෑ ෙැන අල්ලාහ් දන්පන් යැයි නුඹ පනොදන්පනහිද? නියතවශපයන්ම ඒ සියල්ල ග්‍රන්ථපයහි(සටහන්)ය. නියතවශපයන් එය අල්ලාහ්ට පහසුය.
අල්ලාහ් කුමක් අභිමත කරන්පන්ද එය සිදු වනු ඇති අතර ඔහු අභිමත පනොකළ දෑ සිදු පනොවනු ඇත. ඔහු ලබා දුන් දෑ වළක්වන කවපරකු පහෝ පනොමැති අතර ඔහු වළක්වපු දෑ ලබා දීමටද කිසිවකු පහෝ පනොමැත. ඔහුපේ පාලනපයහි ඔහු අභිමත පනොකරන කරුණක් සිදු පනොවන්පන්ය. ඔහුපේ කරුණාව පහේතුපවන් ඔහු අභිමත කළ අයට යහමඟ පදනු ඇත. ඔහුපේ යුක්තිය පහේතුපවන් ඔහු අභිමත කළ අයව පනොමඟ යවනු ඇත. ඔහුපේ තීන්දුව පවනස් කරන්පනකු පනොමැත. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි:
අල්ලාහ්ට අභිමත වූපය් නම්, ඔවුන්ට පැහැදිලි සංඥාවන් ආවායින් පසුවද ඔවුන් අතුරින් පසුව පැමිණි අය එකිපනකාට විරුද්ධව සටන් පනොකරෙන්පනෝය. එපහත් ඔවුහු මතපේද වූහ. ඔවුනතුරින් පිරිසක් විශ්වාස කළහ. ඔවුනතුරින් තවත් පිරිසක් ප්‍රතික්පෂේප කළහ. අල්ලාහ්ට අභිමත වූපය් නම්, ඔවුන් (එකිපනකා) ඇණ පකොටා පනොෙනිති. නමුත් අල්ලාහ් (ඔහු) කැමති පද් කරයි.
තවද: පදවියන් වන අල්ලාහ් අදහස් කළපහොත් මිස, ඔබ (පහොඳ වැටහීමක් ලබා ෙැනීමට) කැමති පනොවන්පනහුය.
ඒ අනුව අල්ලාහ් යනු මැවුම්කරු වන අතර ඔහු හැර අන් සියල්ල වැමීමට ලක් වූ ඒවා පව්. සෑම වස්තුවකටම අදාල ආකෘති හා ගුණාංෙ, ඒවාපයහි චලනයන් යනාදී සියල්ලම මැවීමට ලක් වූ ඒවා පව්. ඒවා සියල්ල නිර්මාණය කපළේද අල්ලාහ්ය. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: අල්ලාහ්ම සියලූ වස්තූන් උත්පාදනය කපළේය. ඔහුම සියල්පලහි ආරක්ෂකයාය.
තවද: නුඹලාද නුඹලා කරන දෑද මැව්පව් අල්ලාහ්ය.
ෙැත්තන්පේ ක්‍රියාවන් සියල්ල මවන ලද්පද් අල්ලාහ් විසින් වන අතරම ඒවා සියල්ල ඔවුන් විසින් උපයාෙත් ඒවා පව්. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: (සෑම පකනකුටම) ඔහු කරන පහොඳ පදය (සඳහා යහපත් ප්‍රතිඵල) ඔහුටය. ඔහු කරන නරක පද් (සඳහා අනිශ්ට විපාකද) ඔහුටමය.
ඇතැම් විට අල්ලාහ් ඔහුපේ සියුම් ඥානය හා යම් බලවත් අරමුණක් පහේතුපවන් තමන් ආදරය පනොකරන දෑ අභිමත කර, තමන් අභිමත පනොකරන දෑ ආදරයද කරනු ඇත. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: අපි කැමති වී තිබුපණ් නම්, (පමොවුන්පෙන් වූ) සෑම මිනිපසකුටම ඍජු මාර්ෙපයහි යා හැකි බුද්ධිය දී ඇත්පතමු. එපහත් “ජින්වරුන්පෙන්ද මිනිසුන්පෙන්ද (වූ පාපතරයින්) සියල්ලන් මගින් නියත වශපයන්ම මා නිරය පුරවන්පනමි” යන මපේ පපොපරොන්දුව සතය වූවකි.
තවද: (ඔහුව) ඔබ ප්‍රතික්පෂේප කර දැමුවද, (ඔහුට කිසි පාඩුවක් නැත. මන්දයත්) නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ඔබපේ අවශයතාවයක් පනොමැත්පතකු වශපයන් සිටින්පන්ය. එපහත් තම වහලුන් (තමන්ව) ප්‍රතික්පෂේප කිරීම ඔහු කැමති වන්පන් නැත. ඔබ (ඔහුට) කෘතඥ වන්පනහු නම්, ඔබ ෙැන ඔහු තෘප්තියට පත් වන්පන්ය.
උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි: නියත වශපයන්ම ඔබලාපේ වෑයම් (ක්‍රියාවන්) විවිධාකාරය. එබැවින් (ඔබපෙන්) කවුරුන් දානමාන කර, (අල්ලාහ්ට) බිය වී(පමම ධර්මපයහි ඇති) පහොඳ කාරණාවන්ද (පහොඳ යයි) සතයය කර තබන්පන්ද ඔහුට (ස්වර්ෙයට අයත් ඍජු) මාර්ෙය අපි පහසුපවන් ලබා පදන්පනමු. කවුරුන් මසුරුකම් කර, (අල්ලාහ්වද) පනොසලකා (පමම ධර්මපයහි ඇති) පහොඳ කාරණාවන්ද පබොරු කර තබන්පන්ද ඔහුට අමාරුකමට අයත් (නිරපයහි) මාර්ෙයම අපි පහසු කර තබන්පනමු.
පකපසේදයත්, ආෙම හා එහි නීති විවෘත පපොතක් වන නමුත් දිවයමය නියමයන් ගුප්ත වූ පදයකි. නියත වශපයන්ම අල්ලාහ් ෙැත්තන්ට අයත් නිර්ණයන් සියල්ල නිර්ණය කළ ඇති නමුත් ඔවුන්පෙන් ඒවා සඟවා තබා ඇත. එපමන්ම ඔවුනට අල්ලාහ් ආඥා දී තහනම් නිපයෝෙද පෙනහැර දැක්වීය. එපමන්ම ඔහුපේ ආඥා පනත් ඉටු කිරීම සඳහාත් ඔහුපේ තහනම් නිපයෝෙ වලින් වැළකී කටයුතු කිරීම සඳහාත් ඔහු ඔවුන්ව සූදානම් කර ඔවුන්ට අවශය පද් ලබා දුන්පන්ය. එවැනි නීති වලංගු වීපම් බාධාවන් අතුරින් යම් බාධාවක් ඔවුනට සිදු වූපය් නම් ඒවායින් ඔවුන්ව නිදහස් කර ඇත. එපහයින් කවපරකුට පහෝ අල්ලාහ්පේ පපර නිර්ණය පහේතු පකොට පෙන පාපයන් සිදු කිරීමට පහෝ ආඥාවක් මඟ හැරීමට පහෝ කිසිඳු සාක්ෂියක් පනොමැත. උත්තරීතර අල්ලාහ් පමපසේ සඳහන් කරයි:
අල්ලාහ් අභිමත පව් නම් අපිද අපපේ මුතුන්මිත්තන්ද (අල්ලාහ්ට කිසිවක්) ආපද්ශ කර පනොසිටිමු. තවද අපි කිසි
පදයක් තහනම් පනොකර සිටිමු යැයි ආපද්ශ කරන්නන් කියනු ඇත. ඔවුනට පපර විසූ අය අපපේ දඬුවම ඔවුන් විඳින පතක් පමපසේම (සතයය) පබොරු යැයි කීපවෝය. නුඹලා පවත යම් දැනුමක් තිපේද එපසේ නම් එය අපට පහළි කරනු. නුඹලා සිතුවිලි මිස අනුෙමනය පනොකරන්පනහුය. තවද නුඹලා පබොරු නිෙමනවලට එළැපඹන්නන් මිස නැතැයි (නබි මුහම්මද්) පවසනු. තීරණාත්මක තර්කය අල්ලාහ්ටමය. අල්ලාහ්ට අභිමත වී නම් ඔහු නිසැකවම නුඹලා සියල්ලන්ටම මඟපපන්වීම සලසනු ඇතැයි (නබි මුහම්මද් නුඹ) පවසනු.
පමම වැකිපයහි අල්ලාහ් ආරම්භපයන් ඔවුන්පේ වාදය අසතය බව පැහැදිලි කළ පසු පදවනුව ඔවුනට ඔහුපේ දඬුවම විඳවන්නට කටයුතු කපළේය. ඒ අනුව එම සමාජයට අල්ලාහ්පේ නිර්ණයන් විෂපයහි යම් පිළිෙත හැකි සාක්ෂියක් පහෝ තිබුපණ් නම් අල්ලාහ් ඔවුනට එපසේ තම දඬුවම විඳවන්නට පනොසලස්වයි. අල්ලාහ් ඔවුන්පේ තර්කය තුළ අන්තර්ෙත වූ අසතයභාවය පහළි කපළේය. පතවනුව ඔවුන්පේ එම තර්කය යම් සාක්ෂියක් මත පදනම් වීම සඳහා ඔවුන් තමන්පේ නිර්ණයන් සටහන් වන ග්‍රන්ථ නිරීක්ෂණය කර ඒ නුවණ මඟින් තම තර්කයන් පෙොඩ නැගුපව්ද නැත. එම තර්ක සියල්ල හුපදක් මනඃකල්පිත කරුණු මත පදනම් වූ ඒවා මිස පවනකක් පනොවීය. සැබැවින්ම බලවත් සාක්ෂිය පදවියන් අල්ලාහ්පේ තර්කය සනාථ කරයි.
පමොවුන් ෙැත්තන්පේ ක්‍රියාවන් ඔවුන් විසින්ම මවන ලද්දක් බව තහවුර කර පපර දිවයමයම නිර්ණයන් සියල්ල ප්‍රතික්පෂේප කරන්නන් පවති. ඔවුන් වර්ෙ පදකකි:
නබි (සල්) තුමාපේ අනුොමිකයන්පේ පරම්පරාපවහි අවසාන භාෙය තුළ පැමිණි කදරියියා වරුන්පේ මුල්ම කණ්ඩායම පමයයි. පමොවුන් අල්ලාහ්පේ නුවණ, සටහන් කිරීම, අභිමතය හා නිර්මාණය කිරීම යන විපශේෂාංෙ ප්‍රතික්පෂේප කරති. පමොවුනට ඉේනු අේබාස්, ඉේනු උමර් වැනි නබි (සල්) තුමාපේ අනුොමිකයින් ප්‍රතිපිළිතුරු ලබා දුන්පනෝය.
අල්ලාහ්පේ නුවණ හා අභිමතය තහවුරු කර ඔහුපේ අභිමතය හා නිර්මාණය කිරීම යන ගුණාංෙය ප්‍රතික්පෂේප කරන මුඃතzසිලා වරුන්. මිනිසා තම ක්‍රියාකාරකම් සියල්ල තමා විසින්ම මවා ෙත් බව පමොවුන් විශ්වාස කරති.
පමොවුන් කවුරුන්දයත්: සියළු ක්‍රියාකාරකම් සිදු කරන්පන් අල්ලාහ් බව තහවුරු කිරීම විෂපයහි සීමාව ඉක්මවා ගිය පිරිසයි. පකතරම්දයත් මිනිසාට අභිමත කිරීමට පහෝ යම් පදයක් සිදු කිරීම සඳහා කිසිඳු හැකියාවක් පහෝ පනොමැති බව පමොවුන් පවසති. සීතල අධික වීම පහේතුපවන් පකපනකුපේ ශරීරය පවව්ලනවාක් පමන් මිනිසාපෙන් සිදු වන ක්‍රියාකාරකම් සියල්ලද ස්ව කැමැත්පතන් පතොරව සිදු වන්පනකි යනුපවන් පමොවුන් විශ්වාස කරති. පදවියන් අල්ලාහ්පේ ක්‍රියාවන් ඔහුපේ ප්‍රඥාව හා නිශ්චිත අරමුණක් මත පදනම් වූවක් යන විෂය ඔවුහු ප්‍රතික්පෂේප කරති. පමොවුන් වර්ෙ පදකකි:
පමොවුන් වනාහි පනොඇදහිලිකාරී සුෆිවරුන් පවති. මිනිසා කරන ක්‍රියාවන් සියල්ල සාධාරණ බවත් පදවියන්පේ ආඥාවට අනුව එය සම්පූර්ණ පලස සිදු වන බවත් ඔවුන් කියා සිටිති. පදවියන් අමතමින්, ඔවුන්පේ ප්‍රමුඛ කවියන්පෙන් එක් අපයකු පමපසේ පවසයි: ඔබ මා පවනුපවන් පතෝරාෙත් පදය මා කරමින් සිටිමි. එබැවින්, මා කරන ඕනෑම පදයක් ඔබට කීකරු වීමකි. '
පමොවුන් කවුරුන්ද යත් "උපයා ෙැනීම" යන නයායට අනුග්‍රහය දක්වන අෂ්අරියියා වරුන් පව්. පමොවුන් මිනිසාටහැකියාවක් තිපබන බව පිළිෙන්නා නමුත් එමඟින් කිසිදු බලපෑමක් නැති බව පවසති.
ආෙමික ග්‍රන්ථ සහ සැබෑ ජීවිතය පැහැදිලිව පපන්නුම් කරන සාක්ෂි මඟින් පමම කණ්ඩායම් පදකම වැරදි බව පැහැදිලි පව්:
දක්වා ඇත